- محدودۀ تقلید 1
- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- گسترۀ فقه 2
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- آب مضاف 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 3- مردار 11
- 1 و 2- بول و غائط 11
- [نجاسات] 11
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 4- خون 12
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- 6- سگ 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- 1- استحاله 17
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- افعال وضو 20
- اشاره 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- وضوی جبیره 37
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- غسل جنابت 39
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل استحاضه 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- 1- غسل میّت 41
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- احکام مردگان 41
- 2- کفن 42
- 3- حَنُوط 43
- 5- دفن میّت 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- فصل نهم: احکام نماز 54
- وقت نماز 54
- اشاره 55
- لباس نمازگزار 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- آداب و احکام مسجد 58
- فعّالیّتهای مساجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- موقوفات مسجد 60
- تخریب ساختمان مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- اذان و اقامه 65
- 1- قیام 65
- 2- قرائت 65
- واجبات نماز: 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- نماز مسافر 72
- شکّیات نماز 72
- شکستن نماز 72
- اشاره 76
- نماز قضا 76
- فضیلت نماز جماعت 76
- [نماز جماعت] 76
- نماز قضای پدر و مادر 76
- شرایط امام جماعت 77
- اشاره 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- فصل دهم: احکام روزه 86
- مبطلات روزه 86
- کفّاره و قضای روزه 87
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- اهمیّت اعتکاف 91
- شرایط اعتکاف 91
- خروج از مسجد 92
- مبطلات اعتکاف 92
- مکان اعتکاف 92
- محرّمات اعتکاف 94
- متفرّقات اعتکاف 94
- منافع کسب 96
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- مصرف خمس 98
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- زکات فطره 102
- مصرف زکات فطره 103
- استطاعت 106
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- میقات 107
- احرام 108
- محرّمات احرام 109
- طواف 109
- نماز طواف 110
- قربانی 111
- عمرۀ مفرده 111
- رمی جمرات 111
- متفرّقه 112
- حجّ کودکان 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- رشوه 125
- قضاوت غیابی 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 3- رقص 141
- 4- دست زدن 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 7- غیبت 153
- 8- دروغ 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- 13- احضار ارواح 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- خیارات: 169
- 1- خیار شرط 169
- 2- خیار عیب 171
- بیع فضولی 173
- 3- خیار غبن 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- قاچاق کالا 178
- پورسانت 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- مقدّمات نکاح 206
- خواستگاری 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 1- عنن 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- 1- مهریّه 221
- احکام عقد دائم 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- شرایط طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- عدّۀ طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- احکام ذبح 272
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث زوجین 309
- طبقۀ دوّم ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- موانع ارث 312
- محروم کردن از ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- مقدّمات حدود: 324
- الف) اقرار 324
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- ب) شهادت 325
- ج) بلوغ و رشد 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- و) چگونگی کشف جرم 330
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- 1- حدّ زنا 331
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- زنای محصنه 332
- حکم زنای با محارم 334
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 5- حدّ قذف 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- 7- حدّ سرقت 341
- اشاره 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- و) سرقت منافع 346
- ح) سرقت از سارق 347
- ز) سرقت موقّت 347
- احکام دیگر سرقت 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- 1- مساوات در دین 368
- شرایط قصاص 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- کفّارۀ قتل عمد 392
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- دیۀ اعضا 420
- 1- دیۀ مو 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- ارش 438
- اشاره 438
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 6- ارش البکارة 440
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- استخدام در بانکها 463
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- معاینه 475
- ویزیت 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- پایان دادن به زندگی! 496
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- الف) نبوّت 502
- 2- احکام اکراه 502
- 3- اعتقادیّات 502
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ج) عدل الهی 504
- ب) عصمت 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ط) رجعت 508
- ک) جهان آخرت 508
- ی) شفاعت 508
- 4- بیت المال 509
- 5- بیمه 510
- 6- تبلیغ دین 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- الف) حقّ الطبع 517
- 11- حقوق 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 12- حکومت اسلامی 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- 17- رسانهها 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 21- طیّ الارض 575
- 22- عید الزهراء 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- 28- گناهان 584
- الف) قاچاق 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- و) آشکار کردن گناه 587
- د) اهانت 587
- ه) سوء ظنّ 587
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- ح) توبۀ از گناه 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- 31- مشاغل خاصّ 595
- الف) شغل روحانیّت 595
- ج) رفتگران 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- و) کارمندان مخابرات 597
- ه) طلافروشان 597
- ز) دامپزشک 598
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ط) معلّمان 599
- ی) جاسوسی 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
سؤال 1499- آیا جملۀ مشهور و معروف:
«لَوْلٰاکَ لَمٰا خَلَقْتُ الْافْلٰاکَ»
که گفته میشود در مورد پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است، حدیث است؟ مأخذ آن کدام کتاب است؟
جواب: مأخذ آن بحار الانوار، جلد 52، صفحۀ 198، و جلد 15، صفحۀ 28 است.
ب) عصمت
سؤال 1500- مقام عصمت اختصاص به انبیا علیهم السلام و ائمّه علیهم السلام و حضرت زهرا علیها السلام دارد، یا در مورد دیگران هم تصوّر میشود؟
جواب: قدر مسلّم این است که این بزرگواران معصومند، ولی در مورد دیگران مسلّم نیست، هر چند بعضی از آنها مقاماتی بسیار بالا و والایی دارند.
________________________________________
شیرازی، ناصر مکارم، استفتاءات جدید (مکارم)، 3 جلد، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه السلام، قم - ایران، دوم، 1427 ه ق استفتاءات جدید (مکارم)؛ ج3، ص: 539
ج) عدل الهی
سؤال 1501- با این که برای خداوند امکان داشت که مرا به عنوان یک انسان در زمان یکی از چهارده معصوم علیه السلام به دنیا آورد، تا من موفّق به زیارت وی شوم، ولی این کار را نکرد. در حالی که بسیاری از کافران که لیاقت دیدن معصومین را نداشتهاند، در زمان آنها بوده، و موفّق به زیارت برخی از آن بزرگواران شدهاند. آیا این، با عدل الهی سازگار است؟
جواب: در بعضی از روایات آمده است: «آنها که بعد از دوران پیامبر صلی الله علیه و آله و حضرات معصومین علیهم السلام به دنیا میآیند، و به آنها ایمان میآورند، مقامشان بالاتر از کسانی است که در عصر و زمان آنها زندگی میکردند.» اگر آنها امتیازی داشتهاند، این گروه نیز امتیاز مهمّی دارند، و به این ترتیب عدالت اجرا میشود.
د) سرانجام جاهلان قاصر
سؤال 1502- حضرت استاد! وقتی به مسائل و جریانات زندگی نظر میافکنم، میبینم هرکس مشی و مرام خود را حق میداند. سؤال بنده این است: وقتی کسی