- محدودۀ تقلید 1
- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- گسترۀ فقه 2
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- آب مضاف 9
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 1 و 2- بول و غائط 11
- 3- مردار 11
- [نجاسات] 11
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 4- خون 12
- 6- سگ 14
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 1- استحاله 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- اشاره 20
- افعال وضو 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- وضوی جبیره 37
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل جنابت 39
- غسل استحاضه 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- احکام مردگان 41
- 1- غسل میّت 41
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- 2- کفن 42
- 5- دفن میّت 43
- 3- حَنُوط 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- فصل نهم: احکام نماز 54
- وقت نماز 54
- لباس نمازگزار 55
- اشاره 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- فعّالیّتهای مساجد 58
- آداب و احکام مسجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- موقوفات مسجد 60
- تخریب ساختمان مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- 2- قرائت 65
- اذان و اقامه 65
- واجبات نماز: 65
- 1- قیام 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- شکستن نماز 72
- شکّیات نماز 72
- نماز مسافر 72
- فضیلت نماز جماعت 76
- نماز قضا 76
- نماز قضای پدر و مادر 76
- [نماز جماعت] 76
- اشاره 76
- شرایط امام جماعت 77
- اشاره 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- مبطلات روزه 86
- فصل دهم: احکام روزه 86
- کفّاره و قضای روزه 87
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- شرایط اعتکاف 91
- اهمیّت اعتکاف 91
- مبطلات اعتکاف 92
- خروج از مسجد 92
- مکان اعتکاف 92
- محرّمات اعتکاف 94
- متفرّقات اعتکاف 94
- منافع کسب 96
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- مصرف خمس 98
- زکات فطره 102
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- مصرف زکات فطره 103
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- استطاعت 106
- میقات 107
- احرام 108
- محرّمات احرام 109
- طواف 109
- نماز طواف 110
- رمی جمرات 111
- قربانی 111
- عمرۀ مفرده 111
- متفرّقه 112
- حجّ کودکان 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- رشوه 125
- قضاوت غیابی 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 3- رقص 141
- 4- دست زدن 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 7- غیبت 153
- 8- دروغ 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- 13- احضار ارواح 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- 1- خیار شرط 169
- خیارات: 169
- 2- خیار عیب 171
- بیع فضولی 173
- 3- خیار غبن 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- پورسانت 178
- قاچاق کالا 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- خواستگاری 206
- مقدّمات نکاح 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 1- عنن 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- احکام عقد دائم 221
- 1- مهریّه 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- عدّۀ طلاق 253
- شرایط طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- احکام ذبح 272
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- طبقۀ دوّم ارث 309
- ارث زوجین 309
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- محروم کردن از ارث 312
- موانع ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- الف) اقرار 324
- مقدّمات حدود: 324
- ج) بلوغ و رشد 325
- ب) شهادت 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- و) چگونگی کشف جرم 330
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- 1- حدّ زنا 331
- زنای محصنه 332
- حکم زنای با محارم 334
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- 5- حدّ قذف 339
- اشاره 341
- 7- حدّ سرقت 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- و) سرقت منافع 346
- احکام دیگر سرقت 347
- ز) سرقت موقّت 347
- ح) سرقت از سارق 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- 1- مساوات در دین 368
- شرایط قصاص 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- کفّارۀ قتل عمد 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- دیۀ اعضا 420
- 1- دیۀ مو 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- ارش 438
- اشاره 438
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- 6- ارش البکارة 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- استخدام در بانکها 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- ویزیت 475
- معاینه 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- پایان دادن به زندگی! 496
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- الف) نبوّت 502
- 3- اعتقادیّات 502
- 2- احکام اکراه 502
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ج) عدل الهی 504
- ب) عصمت 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ی) شفاعت 508
- ک) جهان آخرت 508
- ط) رجعت 508
- 4- بیت المال 509
- 5- بیمه 510
- 6- تبلیغ دین 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- 11- حقوق 517
- الف) حقّ الطبع 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- 12- حکومت اسلامی 527
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- 17- رسانهها 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 22- عید الزهراء 575
- 21- طیّ الارض 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- الف) قاچاق 584
- 28- گناهان 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- ه) سوء ظنّ 587
- و) آشکار کردن گناه 587
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- د) اهانت 587
- ح) توبۀ از گناه 588
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- الف) شغل روحانیّت 595
- 31- مشاغل خاصّ 595
- ج) رفتگران 596
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- و) کارمندان مخابرات 597
- ه) طلافروشان 597
- ز) دامپزشک 598
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ط) معلّمان 599
- ی) جاسوسی 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
ط) رجعت
سؤال 1512- رجعت در چه زمانی رخ خواهد داد؟ در زمان حیات و حکومت حضرت ولی عصر علیه السلام، یا بعد از شهادت آن حضرت اتّفاق میافتد؟
جواب: مطابق روایات، رجعت پس از قیام و ظهور حضرت مهدی (عج) رخ میدهد، و رجعت امامان علیهم السلام یکی پس از دیگری بعد از شهادت حضرت مهدی (عج) است.
ی) شفاعت
سؤال 1513- ما شیعیان بر این باوریم که در روز قیامت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، امامان معصوم علیهم السلام و فاطمه زهرا علیها السلام افرادی را شفاعت میکنند. بنده مدّتی پیش که سورۀ بقره را تلاوت مینمودم، در آیۀ 48 به این مضمون برخورد کردم، که خدا میفرماید:
«حذر کنید از روزی که در آن روز کسی بجای دیگری مجازات نبیند، و هیچ شفاعتی از کسی پذیرفته نمیشود.» خواهشمند است در این رابطه توضیح دهید.
جواب: فهم معنای این آیه منوط است به ملاحظۀ سایر آیاتی که در باب شفاعت در قرآن آمده است. که در آن آیات صریحاً شفاعت ثابت شده است؛ مانند آیة الکرسی «مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلّٰا بِإِذْنِهِ» بنابراین نفی شفاعت در آیهای که نوشتهاید اشاره به این است که بدون اذن خداوند شفاعت پذیرفته نیست.
خداوند هم در جایی اذن میدهد که طرف لیاقت شفاعت داشته باشد، شرح بیشتر را در جلد اوّل تفسیر نمونه، ذیل آیۀ مذکور، مطالعه فرمایید.
ک) جهان آخرت
سؤال 1514- اگر شب و روز و خواب در جهان آخرت وجود ندارد، پس گذر زمان در آنجا چگونه است؟
جواب: وضع جهان آخرت برای ما زندانیان عالم دنیا روشن نیست؛ همان گونه که وضع دنیا برای بچّههای در شکم مادر. ولی میدانیم آخرت حق است، و یک زندگی برتر، شرح این مطلب را در جلد 5 و 6 پیام قرآن نوشتهایم.