‌رساله توضیح‌المسائل با اضافات فراوان و استفتاءات جدید جلد 3 صفحه 54

فصل نهم: احکام نماز

وقت نماز

سؤال 184- شخصی در یکی از شهرهای هندوستان مقاله‌ای بدین مضمون نوشته است: «جمع بین نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشا مطابق آیین اهل بیت علیهم السلام نیست! حضرت علی علیه السلام در نامۀ 52 نهج البلاغه خواندن نمازها را به طور جداگانه و در پنج وقت سفارش فرموده، و در نامۀ 27 از خواندن نماز قبل و بعد از وقت منع نموده است» بنابراین جمع بین نمازهای ظهر و عصر و مغرب و عشا تحریف است؟

جواب: شک نیست که خواندن نمازهای پنج‌گانه در اوقات فضیلت، که در رساله‌ها آمده و پنج وقت جداگانه است، افضل می‌باشد؛ ولی جمع میان نماز ظهر و عصر، یا مغرب و عشا نیز رخصت است، و در منابع اهل سنّت آمده که گاه پیامبر صلی الله علیه و آله بدون هیچ عذری آن دو را با هم می‌خواند، که عملًا بیان کند این رخصت است، و تجربه نشان داده که استفاده از این رخصت، مخصوصاً در عصر و زمان ما، باعث کثرت نمازگزاران می‌شود، در حالی که اصرار بر جدا خواندن پنج نماز از یکدیگر بسیاری را به ترک نماز دعوت می‌کند. باید از افراط و تفریط پرهیز کرد، و به دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمّۀ معصومین علیهم السلام، که در بالا اشاره شد، عمل نمود.

سؤال 185- با توجّه به مسألۀ 2 و 6 مبحث وقت نماز مغرب تحریر الوسیله، وقت فضیلت نماز مغرب محدود، و وقت نماز غفیله بعد از نماز مغرب تا تمام شدن حمرۀ مغربیّه می‌باشد. در این صورت، آیا صحیح است که بعضی از رسانه‌ها (در بعضی از استانها) و یا تبلیغات بعضی از اماکن مهمّ زیارتی، به مجرّد این که احیاناً تقویمی