- محدودۀ تقلید 1
- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- گسترۀ فقه 2
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- آب مضاف 9
- [نجاسات] 11
- 3- مردار 11
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 1 و 2- بول و غائط 11
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 4- خون 12
- 6- سگ 14
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 1- استحاله 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- افعال وضو 20
- اشاره 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- وضوی جبیره 37
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل جنابت 39
- غسل استحاضه 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- احکام مردگان 41
- 1- غسل میّت 41
- 2- کفن 42
- 3- حَنُوط 43
- 5- دفن میّت 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- فصل نهم: احکام نماز 54
- وقت نماز 54
- اشاره 55
- لباس نمازگزار 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- آداب و احکام مسجد 58
- فعّالیّتهای مساجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- تخریب ساختمان مسجد 60
- موقوفات مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- اذان و اقامه 65
- 1- قیام 65
- 2- قرائت 65
- واجبات نماز: 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- نماز مسافر 72
- شکّیات نماز 72
- شکستن نماز 72
- نماز قضا 76
- اشاره 76
- فضیلت نماز جماعت 76
- نماز قضای پدر و مادر 76
- [نماز جماعت] 76
- شرایط امام جماعت 77
- اشاره 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- فصل دهم: احکام روزه 86
- مبطلات روزه 86
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- کفّاره و قضای روزه 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- شرایط اعتکاف 91
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- اهمیّت اعتکاف 91
- خروج از مسجد 92
- مبطلات اعتکاف 92
- مکان اعتکاف 92
- متفرّقات اعتکاف 94
- محرّمات اعتکاف 94
- منافع کسب 96
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- مصرف خمس 98
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- زکات فطره 102
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- مصرف زکات فطره 103
- استطاعت 106
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- میقات 107
- احرام 108
- طواف 109
- محرّمات احرام 109
- نماز طواف 110
- قربانی 111
- عمرۀ مفرده 111
- رمی جمرات 111
- حجّ کودکان 112
- متفرّقه 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- قضاوت غیابی 125
- رشوه 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 3- رقص 141
- 4- دست زدن 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 8- دروغ 153
- 7- غیبت 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 13- احضار ارواح 160
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- 1- خیار شرط 169
- خیارات: 169
- 2- خیار عیب 171
- بیع فضولی 173
- 3- خیار غبن 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- قاچاق کالا 178
- پورسانت 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- مقدّمات نکاح 206
- خواستگاری 206
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 1- عنن 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- احکام عقد دائم 221
- 1- مهریّه 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- شرایط طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- عدّۀ طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام ذبح 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- ارث زوجین 309
- طبقۀ دوّم ارث 309
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- محروم کردن از ارث 312
- موانع ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- الف) اقرار 324
- مقدّمات حدود: 324
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- ج) بلوغ و رشد 325
- ب) شهادت 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- و) چگونگی کشف جرم 330
- 1- حدّ زنا 331
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- زنای محصنه 332
- حکم زنای با محارم 334
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 5- حدّ قذف 339
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- اشاره 341
- 7- حدّ سرقت 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- و) سرقت منافع 346
- احکام دیگر سرقت 347
- ز) سرقت موقّت 347
- ح) سرقت از سارق 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- شرایط قصاص 368
- 1- مساوات در دین 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- کفّارۀ قتل عمد 392
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- دیۀ اعضا 420
- 1- دیۀ مو 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- ارش 438
- اشاره 438
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- 6- ارش البکارة 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- استخدام در بانکها 463
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- ویزیت 475
- معاینه 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- پایان دادن به زندگی! 496
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- 3- اعتقادیّات 502
- الف) نبوّت 502
- 2- احکام اکراه 502
- ب) عصمت 504
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ج) عدل الهی 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ط) رجعت 508
- ک) جهان آخرت 508
- ی) شفاعت 508
- 4- بیت المال 509
- 6- تبلیغ دین 510
- 5- بیمه 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- الف) حقّ الطبع 517
- 11- حقوق 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- 12- حکومت اسلامی 527
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- 17- رسانهها 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 21- طیّ الارض 575
- 22- عید الزهراء 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- الف) قاچاق 584
- 28- گناهان 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- و) آشکار کردن گناه 587
- د) اهانت 587
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- ه) سوء ظنّ 587
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- ح) توبۀ از گناه 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- 31- مشاغل خاصّ 595
- الف) شغل روحانیّت 595
- ج) رفتگران 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- ه) طلافروشان 597
- و) کارمندان مخابرات 597
- ز) دامپزشک 598
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ی) جاسوسی 599
- ط) معلّمان 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
و صراط سخن میگوید، و شبیه این مضامین. در حالی که ما عقیده داریم آنان مصون از هر گناهی هستند. این دو مطلب را چگونه میتوان توجیه کرد؟
جواب: این سؤال دو پاسخ دارد؛ اوّل این که منظور، تشویق مردم، و بعد تعلیم آنان است؛ یعنی هنگامی که مردم مرتکب معاصی میشوند، و رحمت الهی قطع میشود، راه چاره چیست؟ دیگر این که منظور، اشاره به ترک اولیهاست. البتّه ترک اولی به این معنی نیست که کار حرام یا مکروهی انجام شده، بلکه ترک اولی ممکن است مستحبّ باشد، که نسبت به مستحبّ بالاتر، عنوان ترک اولی به خود میگیرد. شرح این مسأله را در جلد 7 «پیام قرآن» صفحۀ 103 به بعد آوردهایم.
سؤال 1610- فرمودهاند: «اگر کسی بخواهد به کمالات معنوی برسد، باید ادعیه و اذکار را مانند دارو بداند، و آن را زیر نظر طبیب روحانی و مجتهد مصرف کند؛ زیرا ادعیه دارای مراتب روحی است.» آیا صحیح است؟
جواب: دعاهایی که از معصومین علیهم السلام رسیده، و گروهی خاصّ در آن ذکر نشده، برای همه مفید و مایۀ پیشرفت معنوی است.
سؤال 1611- آیا کتاب «جامع الدّعوات» سند معتبری دارد؟
جواب: سند معتبری ندارد.
سؤال 1612- اخیراً در بعضی از محافل «ختم یا علی» معمول شده است. نظر مبارک حضرت عالی در این زمینه چیست؟
جواب: شکّی نیست که توسّل به معصومین علیهم السلام، مخصوصاً وجود مبارک امیر مؤمنان، علی علیه السلام، و شفیع قرار دادن آنها در درگاه خداوند متعال، از بهترین عبادات و سبب حلّ مشکلات است. ولی سزاوار است پیروان مکتب اهل بیت به سراغ دعاها و توسّلاتی بروند که در کتب معتبره از معصومین علیهم السلام نقل شده است؛ مانند دعای توسّل که علّامۀ مجلسی و دیگران آن را از کتب معتبره از ائمّۀ معصومین علیهم السلام نقل کردهاند، و برای برآمدن حاجات بسیار مؤثّر است.
15- دعانویسی
سؤال 1613- آیا کار دعانویسها و فالگیرها منشأ اسلامی دارد؟