- محدودۀ تقلید 1
- فصل اوّل: احکام تقلید 1
- گسترۀ فقه 2
- راههای شناخت مرجع اعلم 2
- اصطلاحات تقلید 5
- تقلید از میّت 5
- تبعیض در تقلید 6
- مسائل دیگر تقلید 7
- فاضلاب تصفیه شده 9
- فصل دوّم: احکام آبها 9
- آب مضاف 9
- فصل سوّم: احکام نجاسات 11
- 3- مردار 11
- [نجاسات] 11
- 1 و 2- بول و غائط 11
- 4- خون 12
- 5- کافر، و کسانی که در حکم کفّارند. 12
- 7- شراب و سایر مسکرات 14
- 6- سگ 14
- وسواس 15
- مسائل متفرّقۀ نجاسات 16
- 1- استحاله 17
- فصل چهارم: احکام مطهّرات 17
- 2- ثلثان 18
- طریقۀ وضو گرفتن 19
- فصل پنجم: احکام وضو 19
- افعال وضو 20
- اشاره 20
- مسح 22
- مسح سر 23
- مسح پا 24
- شرایط وضو 27
- احکام وضو 32
- اموری که باید برای آن وضو گرفت 34
- سؤالات متفرّقۀ وضو 37
- وضوی جبیره 37
- غسل جنابت 39
- فصل ششم: احکام غسل 39
- غسل استحاضه 39
- غسل بدون خارج کردن لباس از بدن 40
- 1- غسل میّت 41
- فصل هفتم: [در بارۀ مردگان] 41
- احکام مردگان 41
- 2- کفن 42
- 3- حَنُوط 43
- 5- دفن میّت 43
- 4- نماز میّت 43
- 6- نبش قبر 45
- احکام قبرستان 48
- احکام شهید 49
- مراسم عزاداری 50
- فصل هشتم: احکام تیمّم 53
- فصل نهم: احکام نماز 54
- وقت نماز 54
- لباس نمازگزار 55
- اشاره 55
- حجاب زنان 56
- مکان نمازگزار 57
- فعّالیّتهای مساجد 58
- آداب و احکام مسجد 58
- اشاره 58
- ورود کفّار به مسجد 59
- موقوفات مسجد 60
- تخریب ساختمان مسجد 60
- دیگر احکام مسجد 62
- 1- قیام 65
- 2- قرائت 65
- اذان و اقامه 65
- واجبات نماز: 65
- 3- سجده 69
- 4- تشهّد 70
- مبطلات نماز 71
- شکستن نماز 72
- شکّیات نماز 72
- نماز مسافر 72
- اشاره 76
- فضیلت نماز جماعت 76
- نماز قضای پدر و مادر 76
- نماز قضا 76
- [نماز جماعت] 76
- اشاره 77
- شرایط امام جماعت 77
- اقتدا به غیر روحانی 78
- احکام جماعت 79
- نماز آیات 82
- نماز جمعه 83
- سؤالاتی دیگر پیرامون نماز 84
- فصل دهم: احکام روزه 86
- مبطلات روزه 86
- کفّاره و قضای روزه 87
- تشخیص ضرر برای بیمار 87
- رؤیت هلال 88
- سؤالات متفرّقۀ روزه 89
- اهمیّت اعتکاف 91
- فصل یازدهم: احکام اعتکاف 91
- شرایط اعتکاف 91
- مبطلات اعتکاف 92
- خروج از مسجد 92
- مکان اعتکاف 92
- محرّمات اعتکاف 94
- متفرّقات اعتکاف 94
- فصل دوازدهم: احکام خمس 96
- منافع کسب 96
- مصرف خمس 98
- سؤالات متفرّقۀ خمس 98
- فصل سیزدهم: احکام زکات 102
- زکات فطره 102
- مصرف زکات فطره 103
- استطاعت 106
- فصل چهاردهم: احکام حج 106
- میقات 107
- احرام 108
- طواف 109
- محرّمات احرام 109
- نماز طواف 110
- قربانی 111
- رمی جمرات 111
- عمرۀ مفرده 111
- متفرّقه 112
- حجّ کودکان 112
- فصل پانزدهم: احکام قضا 115
- صفات قاضی 115
- الف و ب و ج) اقرار، بیّنه، علم قاضی 116
- راههای اثبات جرم و برائت از اتّهام 116
- د) قسم 117
- علم قاضی 121
- تعارض اسناد و بیّنه 124
- قضاوت غیابی 125
- رشوه 125
- تجدید نظر در حکم قاضی 126
- اقامۀ دعوای مسلمانان در دادگاههای غیر اسلامی 127
- سؤالات دیگر مسائل قضایی 128
- فصل شانزدهم: احکام بیع 135
- تجارتهای حرام و باطل 135
- 1- فیلمها و عکسهای مبتذل 135
- 2- نوارهای صوتی و تصویری مبتذل (موسیقی) 136
- 3- رقص 141
- 4- دست زدن 141
- 5- قمار 142
- 6- مجسّمهسازی 151
- 8- دروغ 153
- 7- غیبت 153
- 9- موادّ مخدر 154
- 10- استعمال دخانیات 157
- 11- تراشیدن ریش 159
- 12- حیوانات حرام گوشت 160
- 13- احضار ارواح 160
- عزاداری 161
- شرایط خریدار و فروشنده 162
- ولایت فقیه 164
- مقدار سود در معامله 166
- معاملۀ سلف 167
- نقد و نسیه 168
- 1- خیار شرط 169
- خیارات: 169
- 2- خیار عیب 171
- 3- خیار غبن 173
- بیع فضولی 173
- فروش اعتبار 174
- اوراق بهادار 175
- مالکیّت زمانی 177
- پورسانت 178
- قاچاق کالا 178
- سؤالات متفرّقۀ بیع 179
- فصل هفدهم: احکام شرکت 182
- فصل هجدهم: احکام صلح 184
- فصل نوزدهم: احکام اجاره 185
- فصل بیستم: احکام مضاربه 189
- فصل بیست و یکم: احکام حجر 191
- فصل بیست و دوّم: احکام وکالت 195
- اشاره 197
- فصل بیست و سوّم: احکام دین و قرض 197
- ربای قرضی 198
- فصل بیست و چهارم: احکام رهن 200
- فصل بیست و پنجم: احکام ضامن شدن 201
- فصل بیست و ششم: احکام کفالت 204
- فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت 205
- فصل بیست و هشتم: احکام نکاح 206
- خواستگاری 206
- مقدّمات نکاح 206
- صیغۀ عقد 207
- نکاح معاطاتی 208
- شرایط مجاز و غیر مجاز 209
- اولیای عقد 211
- 1- عنن 212
- عیوب موجب فسخ 212
- 2- جنون 212
- 3- تدلیس 213
- محارم 216
- زنانی که ازدواج با آنها حرام است 218
- 1- مهریّه 221
- احکام عقد دائم 221
- 2- تمکین 224
- 3- اطاعت از شوهر 225
- 4- مسکن 225
- 5- اجرة المثل 226
- ازدواج موقّت 227
- احکام نگاه و نظر 230
- پوشش 232
- ارتباط زن و مرد 233
- احکام شیر دادن 235
- نشوز 236
- احکام اولاد 238
- احکام وطی به شبهه 240
- حضانت 241
- نفقه 244
- اختلافات زوجین 246
- سؤالات متفرّقۀ نکاح 248
- شرایط طلاق 253
- عدّۀ طلاق 253
- فصل بیست و نهم: احکام طلاق 253
- طلاق رجعی 255
- طلاق خلع 256
- طلاق غیابی 258
- محلّل 258
- سؤالات متفرّقۀ طلاق 262
- فصل سیام: احکام لعان 265
- فصل سی و یکم: احکام غصب 267
- فصل سی و دوّم: احکام اموال مجهول المالک 269
- احکام ذبح 272
- فصل سی و سوّم: احکام سر بریدن و شکار حیوانات 272
- احکام شکار 273
- احکام صید 275
- فصل سی و چهارم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها 276
- فصل سی و پنجم: احکام نذر و عهد 279
- فصل سی و ششم: احکام وقف 283
- فصل سی و هفتم: احکام هبه 293
- فصل سی و هشتم: احکام احیای موات 294
- فصل سی و نهم: احکام اقرار 298
- فصل چهلم: احکام شهادت 302
- فصل چهل و یکم: احکام وصیّت 306
- فصل چهل و دوّم: احکام ارث 309
- ارث زوجین 309
- طبقۀ دوّم ارث 309
- ارث کسانی که همزمان فوت کردهاند 310
- محروم کردن از ارث 312
- موانع ارث 312
- سؤالات متفرّقه 313
- فصل چهل و سوم: امر به معروف و نهی از منکر 318
- فصل چهل و چهارم: احکام دفاع 319
- الف) اقرار 324
- فصل چهل و پنجم: احکام حدود 324
- مقدّمات حدود: 324
- ب) شهادت 325
- ج) بلوغ و رشد 325
- د) توبه 326
- ه) اجرای حد در ملأ عام 329
- ز) تغییر نوع مجازات 330
- و) چگونگی کشف جرم 330
- 1- حدّ زنا 331
- اقسام حدود 331
- اشاره 331
- زنای محصنه 332
- حکم زنای با محارم 334
- تداخل حدّ و تعزیر 334
- حکم زنای به عنف 335
- حکم زنای غیر مسلمان 336
- تبعید 337
- 2- حدّ مساحقه 338
- 3- حدّ لواط 338
- 6- حدّ شرب خمر 339
- 4- حدّ قوّادی 339
- 5- حدّ قذف 339
- 7- حدّ سرقت 341
- اشاره 341
- شرکت در سرقت 342
- مستثنیات حدّ سرقت 343
- الف) سرقت در سال قحطی 343
- ب) سرقت زن از شوهر 344
- د) سرقت پدر از فرزند 345
- ج) سرقت در حال اضطرار 345
- و) سرقت منافع 346
- ه) سرقت اموالی که مالیّت ندارد 346
- ح) سرقت از سارق 347
- ز) سرقت موقّت 347
- احکام دیگر سرقت 347
- 8- حدّ محارب 349
- 9- حدّ ارتداد 352
- سؤالات متفرّقۀ حدود 353
- تعزیرات 357
- فصل چهل و ششم: احکام قصاص 363
- مصادیق قتل عمد و شبه عمد 363
- شرایط قصاص 368
- 1- مساوات در دین 368
- 2- قاتل پدر مقتول نباشد 369
- 4- مقتول محقون الدم باشد 371
- 5- مساوات در جنسیّت 371
- لوث و قسامه 371
- 3- مساوات در عقل 371
- اولیای دم 380
- استیفای قصاص 384
- تأخیر قصاص 386
- تبدیل قصاص به دیه 387
- قصاص اعضا 388
- عفو از قصاص 389
- کفّارۀ قتل عمد 392
- سؤالات متفرّقۀ قصاص 392
- موجبات ضمان 394
- فصل چهل و هفتم: احکام دیات 394
- ضمان جریره 415
- جانی یا مجنیّ علیه مردّد بین چند نفر معیّن است 416
- دیۀ زنان 417
- دیۀ کفّار 419
- دیۀ اعضا 420
- 1- دیۀ مو 420
- 2- دیۀ چشم 421
- 3- دیۀ بینی 422
- 4- دیۀ گوش 424
- 5- دیۀ گردن 425
- 6- دیۀ دست 426
- 7- دیۀ انگشتان دست 427
- 8- دیۀ پا 428
- 9- دیۀ آلت تناسلی 429
- 10- دیۀ اعضای داخلی 429
- دیۀ شکستگیها 430
- دیۀ منافع 433
- 1- ارش دررفتگی کتف 438
- اشاره 438
- ارش 438
- 3- ارش نقص حاصل از استخوان معیوب 439
- 2- ارش بافت نرم عصبی دست 439
- 4- ارش پارگی مقعد 439
- 5- ارش نقص راه رفتن 440
- 6- ارش البکارة 440
- شجاج 442
- دیۀ جنین 449
- عاقله 450
- دیۀ جنایت بر میّت 452
- موارد پرداخت دیه از بیت المال 453
- عفو از دیه 455
- خسارت عدم النفع 457
- تغلیظ دیه 458
- نحوۀ پرداخت دیه 459
- سؤالات دیگر دیات 460
- فصل چهل و هشتم: احکام بانکها و صندوقهای قرض الحسنه 463
- استخدام در بانکها 463
- سپردهها 464
- احکام وامها 465
- کارمزد 469
- دیگر احکام بانکها 470
- تحصیل در رشتۀ پزشکی 472
- فصل چهل و نهم: احکام پزشکی 472
- ضمان طبیب 473
- معاینه 475
- ویزیت 475
- احکام مختلف معالجه و درمان 480
- روان درمانی 483
- پیوند اعضا 484
- تغییر جنسیّت 485
- تلقیح مصنوعی 486
- جلوگیری 490
- سقط جنین 491
- خریدوفروش اعضای بدن 492
- کالبد شکافی و تشریح 493
- پیشگیری 495
- سؤالات دیگر پزشکی 496
- پایان دادن به زندگی! 496
- فصل پنجاهم: مسائل متفرّقه 500
- 1- آسیبشناسی تربیت دینی 500
- 3- اعتقادیّات 502
- الف) نبوّت 502
- 2- احکام اکراه 502
- ج) عدل الهی 504
- د) سرانجام جاهلان قاصر 504
- ب) عصمت 504
- ه) مقایسۀ ائمّه با انبیا 505
- و) ولایت 505
- ز) امام زمان علیه السلام 506
- ح) وظیفۀ منتظران 507
- ی) شفاعت 508
- ک) جهان آخرت 508
- ط) رجعت 508
- 4- بیت المال 509
- 5- بیمه 510
- 6- تبلیغ دین 510
- 7- تراست و کارتل 512
- 8- تقلّب 513
- 9- تکدّیگری 514
- 10- جبران خسارت 516
- 11- حقوق 517
- الف) حقّ الطبع 517
- ب) کپیرایت 520
- ج) حقّ الاختراع 521
- د) حقّ همسایه 522
- ه) حقوق والدین 524
- و) حقّ فرزند 525
- ز) حقّ الناس 525
- ح) حقّ المارّه 526
- ط) حقّ ارتفاق 527
- 12- حکومت اسلامی 527
- 13- خرافات 534
- 14- دعاها 540
- 15- دعانویسی 541
- 16- رؤیا 543
- الف و ب) اطّلاعرسانی و اطّلاعرسانان 544
- 17- رسانهها 544
- ج) جرایم مطبوعاتی 557
- د) فیلمها 560
- ه) فیلمها و تبلیغ کالا 565
- و) نابود کردن فیلمهای فاسد 566
- ز) فیلمها و طنزها 567
- 18- سؤالات سیاسی 570
- 19- صدقه 572
- 20- صلۀ رحم 574
- 22- عید الزهراء 575
- 21- طیّ الارض 575
- 23- فراگیری فلسفه و علوم غریبه 576
- 24- قرآن مجید 577
- 25- کاروانهای عروسی 580
- 26- کنوانسیون محو اشکال تبعیض علیه زنان 581
- 27- گروههای منحرف 582
- 28- گناهان 584
- الف) قاچاق 584
- ب) خودکشی 585
- ج) حقیر شمردن گناه 586
- ه) سوء ظنّ 587
- د) اهانت 587
- ز) هجرت از محیط گناه 587
- و) آشکار کردن گناه 587
- 29- مراسم ولادت امام هفتم علیه السلام 588
- ح) توبۀ از گناه 588
- 30- مسائل عمومی مشاغل 590
- الف) شغل روحانیّت 595
- 31- مشاغل خاصّ 595
- ب) خدمۀ هواپیماها 596
- د) کارکنان کمیتۀ امداد 596
- ج) رفتگران 596
- و) کارمندان مخابرات 597
- ه) طلافروشان 597
- ز) دامپزشک 598
- ح) رانندۀ تاکسی 598
- ط) معلّمان 599
- ی) جاسوسی 599
- 32- نگهداری حیوانات 600
- 33- ورزش 602
- 34- ورزش بانوان 604
حضانت، عیوب موجب فسخ نکاح، نشوز، لزوم سپری شدن عدّه برای ازدواج بعدی، مرجعیّت و قضاوت؛ تبعیض تلقّی میگردد، و باید از میان برداشته شود. آیا تساوی زن و مرد در موارد ذکر شده با احکام شرع مطابقت دارد؟
جواب: بیشک مساوات کامل، نه تنها مخالف ضرورت فقه شیعه، بلکه مخالف ضرورت اسلام و بر خلاف نصّ صریح قرآن و روایات متواتره است، و هیچ یک از علمای اسلام، نه در گذشته و نه در حال، اعتقاد به چنین مساواتی نداشتهاند. اصولًا باید این معنی برای مجامع جهانی تبیین گردد که ملّتها نمیتوانند با فرهنگ و مذهب خود وداع کنند، و چشم و گوش بسته تسلیم مقرّراتی شوند که نه در تصویب آن حضور داشتهاند، و نه از نظر وجدان و منطق قطعیّت دارد.
ممکن است در بعضی از موارد جزئی، گفتگویی در میان علمای اسلام باشد، امّا مساوات کامل به صورتی که گفته شده هیچ موافقی ندارد.
سؤال 1775- 2- با توجه به این که مادۀ 9 و مادۀ 15 بند 4 در مورد کسب، تردّد، تغییر و یا حفظ تابعیّت خود و فرزندان، زن و مرد را مساوی میداند، آیا زن بدون موافقت همسر میتواند به تابعیّت هر کشوری درآید، و یا در هر شهری سکنی گزیند؟
جواب: این یکی از مواردی است که در بالا به آن اشاره شد، و با احکام و فرهنگ اسلامی سازگار نیست. به علاوه بدون شک سرچشمۀ مفاسد زیادی در جوامع انسانی میشود، که نمونههای آن را در همان کشورهای صنعتی مشاهده میکنیم، و آمارها در مورد متلاشی شدن خانوادهها شاهد گویایی بر این مطلب است. آری اگر زن تابعیّت کشور مورد نظرش را بپذیرد، ولی عملًا محلّ سکونت را با رضای زوج انتخاب کند اشکالی ندارد.
27- گروههای منحرف
سؤال 1776- گروهی از مردم عقیده دارند که خداوند (نعوذ باللّٰه) در حضرت علی علیه السلام حلول کرده، که در فارسی به «علی اللّهی» مشهور هستند، و به زبان ترکی آنها را