رساله توضیح المسائل آیت الله شیخ محمداسحاق فیاض صفحه 561

مظاهره و شرایط آن

اوّل-زنی که ظهار می شود، باید زن دائم یا موقّت باشد، و ظهار زن بیگانه صحیح نیست، اگر چه ظهار را معلق به نکاح کند.

دوّم-زن در طهر مواقعه نباشد، چنانچه زوج حاضر باشد وزن هم در سنّ کسی باشد که حیض می شود، ولی اگر شوهر غایب باشد و از حال زن مطلع نباشد یا زن یائسه و یا صغیره باشد، ظهار صحیح است، اگر چه زن در طهر مواقعه باشد.

سوّم-زن مدخول بها باشد، وگرنه صحیح نیست.

احکام ظهار

(مسأله 2788) ظهار با تعلیق بر شرط و حتی با تعلیق بر زمان صحیح است.چنانچه بگوید:«أنت علیّ کظهر امّی إن فعلت کذا»اگر زن آن کار را انجام دهد، ظهار محقق می شود.یا بگوید:«أنت علیّ کظهر امّی من أول الشهر الفلانی»و امثال اینها.

(مسأله 2789) اگر ظهار را به مدّتی، مانند ماه یا سال مقید کند، صحیح است.

(مسأله 2790) وطی بعد از ظهار حرام است، و اگر بخواهد وطی کند، باید اول کفاره بدهد، و اگر طلاق دهد و در عده رجوع کند، حلال نمی شود، مگر اینکه کفاره دهد.امّا اگر از عده خارج شود و با عقد جدید با او ازدواج نماید یا طلاق باین باشد و در اثنای عده با او ازدواج کند و وطی نماید، اشکال ندارد.

و اگر یکی از آنها بمیرد یا مرتدّ شود-به گونه ای که رجوع به زوجه ممکن نباشد-چنانچه ارتداد قبل از دخول باشد، و یا بعد از دخول و مرتد مرد باشد به ارتداد فطری، کفاره ندارد.

(مسأله 2791) اگر شوهر قبل از کفاره دادن، به طور عمد وطی کند، دو کفاره بر او واجب می شود، یکی برای وطی و دیگری برای اراده برگشت و رجوع، و با تکرار وطی کفاره هم تکرار می شود، چنانکه با تکرار ظهار-در یک یا چند مجلس-نیز کفاره تکرار می شود، و اگر از ادای کفاره عاجز باشد، وطی جایز نیست، استغفار نیز موجب جواز وطی نمی شود.

(مسأله 2792) اگر زن ظهار شده، نزد حاکم شرع از شوهرش شکایت نماید، حاکم از زمان شکایت سه ماه به او مهلت می دهد و پس از آن بر شوهر سخت می گیرد که یا کفاره دهد(و به زن رجوع کند)یا طلاق دهد.