رساله توضیح المسائل آیت الله شیخ محمداسحاق فیاض صفحه 567

(مسأله 2813) با حنث قسم، کفاره واجب می گردد.مخالفت با قسم دروغ، کفاره ندارد؛ اگر چه چنین قسمی شرعاً حرام است.قسم بر ترک واجب یا فعل حرام، بلکه بر ترک مستحب یا فعل مکروه منعقد نمی شود، به شرط آن که عنوان ثانوی رجحان بر او مترتب نشود.همچنین قسم بر کاری که انجامش رجحان دارد، و یا بر ترک کاری که ترکش رجحان داشته باشد، منعقد می شود.بلکه بعید نیست که قسم بر کار متساوی الطرفین منعقد شود.وفای به قسم واجب است، و اگر عمداً و عالماً مخالفت کند، بر او گناه و کفاره است.

(مسأله 2814) اگر کسی بر چیزی قسم بخورد، بعد بفهمد که مخالفت آن بهتر از وفای به آن است؛ در این صورت مخالفت آن جایز، بلکه اولی است.

نذر

(مسأله 2815) در نذرکننده، تکلیف، اختیار و قصد شرط می باشد.نذر زن اگر متعلق به مال شوهر و یا منافی با حق او نباشد بنابر اقرب اذن شوهر شرط نیست، اما اگر نذر متعلق به مال شوهر و یا منافی با حق او باشد بدون اذن شوهر صحیح نمی باشد چه نذرش در حال زوجیت باشد یا پیش از آن.

با منع پدر نذر فرزند منعقد نمی شود، اگر پدر بعد از نذر از آن منع کند نذر منحل می شود.و بعید نیست که عهد فرزند با نهی پدر، منعقد نشود و یا نهی پدر عهد فرزند منحل می شود.

(مسأله 2816) نذر یا برای شکرانه نعمت است؛ مثل اینکه بگوید:«اگر خداوند فرزندی به من داد، بر من است که برای خداوند فلان کار را انجام دهم»یا برای دفع گرفتاری است، چنانکه بگوید:«اگر مریضم شفا یافت بر من است که برای خداوند چنین کاری انجام دهم»یا برای اجتناب از معصیت است، مثلاً بگوید:«اگر کار حرامی را مرتکب شدم، بر من است که برای خدا چنین نمایم»یا «اگر اطاعت خدا را نکردم بر من است که برای خدا فلان کار را انجام دهم»یا «تبرّعی»است مثلاً بگوید:«برای خدا بر من است که چنین کنم»در همه این موارد واجب است که متعلق نذر، طاعت خدا و محبوب او، و مقدور ناذر در زمان وفا باشد.پس اگر محبوب خداوند متعال نباشد، یا محبوب او باشد،ولی در زمان وفا مقدور نباشد، صحیح نیست.

(مسأله 2817) نذر باید برای خدا باشد، بنابراین اگر بگوید:«بر من است که چنین کنم»و «برای خدا»را نگوید، وفای به آن واجب نیست.

(مسأله 2818) اگر در نذر چیزی را نام نبرد نذر باطل است، و چیزی بر او واجب نیست؛ هرچند سزاوار آن است که دو رکعت نماز بخواند، یا یک روز روزه بگیرد، یا چیزی صدقه بدهد.اگر چیزی را