رساله توضیح المسائل آیت الله شیخ محمداسحاق فیاض صفحه 592

سوّم:پرندگان

(مسأله 2945) پرندگانی که دارای چنگال است، مانند:باز و کرکس و نیز هر پرنده ای که در وقت پرواز بال نزدنش بیشتر از بال زدن آن باشد حرام است.و اگر بال زدن وبال نزدن آن مساوی باشد، بنابر اظهر حلال است، در صورتی که یکی از علامت های زیر در آن موجود باشد:

1-چینه دان داشته باشد.

2-سنگدان داشته باشد.

و در حلال بودن پرنده، وجود یکی از این دو کفایت می کند، و اگر هیچ کدام این دو را نداشته باشد،حرام است، امّا اگر چینه دان و سنگدان را نداشته، ولی بال بهم زدنش بیشتر باشد، حلال است و اگر یکی از آن دو را داشته باشد ولی بال بهم نزدن او هنگام پرواز بیشتر باشد، حرام است.و اگر یک یا هر دوی آن ها را داشته باشد؛ ولی در کیفیت پرواز شک شود، حکم به حلّیت می شود.و در لک لک که به وجود هر دوی آنها حکایت شده، لکن گمان می رود که بال بهم نزدن و صاف پرواز کردن او بیشتر است از بال زدن آن، لذا حرام می باشد، چنانچه بعضی از بزرگان نیز به آن فتوا داده اند.

(مسأله 2946) خفاش، طاووس و پرنده حلال گوشت نجاستخواری که هنوز استبرا نشده، حرام اند و زنبور، پشه و تخم پرنده حرام گوشت، حرام می باشد.و همچنین کلاغ بنابر اظهر، همه اقسامش حرام است، و تخم پرنده اگر مشتبه شود، چنانچه دو طرف آن مساوی باشد، حرام است.

(مسأله 2947) پرستو، هدهد، جغد، کبوتر صوام، دارکوب، فاخته و چکاوک مکروه است.

چهارم:جامد

(مسأله 2948) میته و اجزای آن حرام است و اگر از حیوانی باشد که خون جهنده دارد خود و اعضای آن نجس است مگر پشم، مو، کرک، پر، شاخ، استخوان و سُم از چیزهایی که در حال حیات پاک است،و نیز تخم آن در صورتی که پوست روی آن باشد پاک است؛ اگر چه خوردن آن حلال نمی باشد و نیز مایه پنیر که در درون حیوان می باشد.

(مسأله 2949) بنابر قول مشهور، بعضی از اجزای حیوانی که ذبح شده، حرام است و آن ها عبارتند از:آلت تناسلی، بیضه ها، سپرز، سرگین، خون، مثانه، بچه دان، زهره دان، فرج، نخاع(میانه ستون فقرات)،علبا(عصب پهن و زردی که از گردن تا دُم کشیده شده است)، غدد، خزره دماغ و آن مغزی است در وسط دماغ تقریباً به اندازه یک نخود که رنگ آن با رنگ مغز اختلاف دارد و حدقه چشم.آنچه گفته شد در غیر پرنده است.امّا در پرندگان، غیر از فضله، خون، زهره دان، سپرز و بیضه ها از چیزهایی که ذکر