کتابخانه بالقرآن

زندگینامه، رساله توضیح المسائل و مناسک حج آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (ره) صفحه 1450

صفحه 1450

عمل به وصیّت یا اجاره را مقدّم نماید و بعد برای خود حجّ بجا بیاورد.

فصل چهارم: نیابت در حجّ

نیابت در حج

نیابت عبارت است از انجام دادن عملی از طرف دیگری. به عبارت دیگر این که کسی از طرف دیگری عملی را انجام دهد تا ذمّه کسی که تکلیف بر عهده او آمده، بری ء شود. به کسی که کاری را از طرف دیگری انجام می دهد «نایب»، به کسی که عمل برای او انجام می شود «منوب عنه» و به کسی که فردی را برای خود یا دیگری به نیابت می گیرد، «مُستنیب» می گویند. نایب گرفتن ممکن است به وسیله اجیر کردن کسی از طریق عقد اجاره، جُعاله، شرط کردن یا راههای دیگر باشد. همچنین ممکن است کسی به طور تبرّعی و مجّانی عملی را به نیابت از دیگری انجام دهد. نیابت در عمل عبادی حجّ نیز با شرایطی که خواهد آمد صحیح و مشروع است، بلکه در مواردی نایب گرفتن واجب است.

الف - مسایل مربوط به نیابت

نیابت در حجّ

مسأله 145) کسی که شرایط استطاعت را داشته و در نتیجه حجّ بر او مستقرّ شده است اگر به علّت پیری، بیماری یا عذری که امید به برطرف شدن آن نیست نتواند خودش به حجّ برود، واجب است دیگری را نایب کند تا از طرف او حجّ بجا آورد و اگر تا هنگام وفات نایب نگرفت چنانچه مالی داشته باشد بر وارثان او واجب است برایش نایب بگیرند.

مسأله 146) اگر کسی از زمانی که استطاعت مالی پیدا کرده، فاقد استطاعت بدنی بود و بعد از این نیز ناامید از استطاعت بدنی باشد، واجب نیست برای حجّ نایب بگیرد، هرچند نایب گرفتن موافق با احتیاط استحبابی است.

مسأله