کتابخانه بالقرآن

زندگینامه، رساله توضیح المسائل و مناسک حج آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (ره) صفحه 753

صفحه 753

نماید.

«مسأله 3113» هرگاه چند نفر در حفر چاه یا قنات یا جاری کردن چشمه و مانند آن شریک شوند، به نسبت به عمل و مخارجی که برای آن کرده اند مالک آب می شوند.

«مسأله 3114» حیازت هر چیزی بر اساس عرف تعیین می گردد، مثلاً حیازت ماهی صید آن و حیازت بوته های بیابان، کندن آن به قصد تملّک است.

مشترکات

«مسأله 3115» مکان هایی که بین مردم مشترک است عبارتند از:

اوّل: خیابان ها و کوچه ها، راه های زمینی و دریایی و هوایی و مراتع آبادی ها نسبت به مردم آن آبادی ها.

دوم: مساجد، زیارتگاه ها و اماکنی که به عنوان استفاده مردم ساخته شده است.

سوم: دریاها، دریاچه ها، چشمه های جاری در کوه ها و زمین های موات و رودخانه ها ونهرهای بزرگ و کوچکی که به وسیله اشخاص خاصّی احداث نشده اند.

چهارم: معادن آشکاری که بهره برداری از آنها نیازی به حفاری و مانند آن ندارد، مانند معادن نمک و آهن.

«مسأله 3116» همه مردم در بهره بردن و استفاده از مشترکات یکسان می باشند، ولی هر که زودتر شروع به بهره برداری نماید، حقّ تقدّم دارد، همچنین در اموری که قابل تملّک است - مانند صید ماهی - هر کس صید کند مالک آن خواهد شد، ولی دولت صالح اسلامی حق دارد به خاطر مصالح کشور و مردم، بهره برداری از برخی مشترکات را موقّتاً یا برای همیشه به خودش یا بعضی از اشخاص یا اوقات اختصاص دهد.

احکام لُقَطه

اموال پیدا شده

به مالی که گم شده و انسان آن را پیدا می کند «لُقَطه» می گویند. مالی که انسان پیدا می کند، اگر نشانه ای نداشته باشد که به واسطه آن صاحب آن معلوم شود، احتیاط واجب آن است که آن را از طرف