کتابخانه بالقرآن

زندگینامه، رساله توضیح المسائل و مناسک حج آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (ره) صفحه 858

صفحه 858

ایشان باشد، صحیح است و در خصوص نماز، اگر خللی به رکن نماز وارد نشده باشد، اعاده واجب نیست.

[88] سؤال 88: آیا خوف و واهمه از باطل بودن اعمال گذشته، می تواند مجوّز عدول نکردن از یک مرجع به مرجع دیگر باشد؟

پاسخ: عدول جایز نیست، مگر با شرایطی که در رساله ها ذکر شده است و اگر شرایط عدول موجود باشد، توهّم فوق، تأثیری در حکم عدول ندارد.

[89] سؤال 89: آیا عدول از تقلید یک مجتهد حی به مجتهد حیّ دیگر را که فاقد رساله عملیه است و لیکن امکان سؤال در کلیه احکام اختلافی از وی وجود دارد، جایز می دانید؟

پاسخ: داشتن رساله عملیه شرط نیست؛ لکن در عدول از مجتهدی به مجتهدی دیگر و یا در اصل تقلید، شرایطی وجود دارد که در رساله های عملیه آمده است.

تقلید ابتدایی از میّت

[90] سؤال 90: با توجه با این که رجوع به مجتهد، برای به دست آوردن احکام الهی از باب طریقیت است نه این که خودش موضوعیت داشته باشد و وجوب تقلید از اعلم هم از این باب است که مطمئن ترین طریق برای رسیدن به احکام واقعی است، چگونه است که فقهای عظام، تقلید ابتدایی را از مجتهد میّتی مانند علامه حلّی و مقدس اردبیلی که ممکن است از حیث علم و تقوا، نسبت به فقهای عظام فعلی بالاتر باشند و اعتماد و اطمینان برای به دست آوردن حکم واقعی از طریق ایشان بیشتر باشد، جایز نمی دانند؟

پاسخ: برای جواب تفصیلی به کتب استدلالی مراجعه شود ولکن تحقّق چنین امری (اعلمیت از تمامی احیاء) در خارج، با توجه به آسان تر شدن طریق تحصیل علم، بعید به