توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید

مقدّمه دفتر 1

مقدّمه گرد آورنده 3

راهنمای استفاده از توضیح المسائل مراجع 6

[مسأله 1 - اصول دین تقلیدی نیست ] 8

اشاره 8

احکام تقلید 8

[مسائل تقلید از رساله حضرت امام ] 8

[مسأله 2 تقلید در فروع دین ] 10

مسأله اختصاصی 10

اشاره 10

مسائل اختصاصی 12

[مسأله 3 شناخت مجتهد] 12

اشاره 13

[مسأله 4 اگر شناختن اعلم مشکل باشد] 13

مسائل اختصاصی 14

[مسأله 5 طرق به دست آوردن فتوی ] 15

اشاره 15

مسأله اختصاصی 15

[مسأله 6 تا انسان یقین نکند که فتوای مجتهد عوض شده است ] 15

[مسأله 7 در فتوی مقلد حق رجوع به مجتهد دیگر را ندارد] 16

اشاره 16

[مسأله 8 احتیاط مستحب ] 17

مسأله اختصاصی 17

اشاره 18

[مسأله 9 تقلید ابتدایی از میت ] 18

مسائل اختصاصی 20

[مسأله 10 اگر در مسأله ای به فتوای مجتهدی عمل کند] 20

[مسأله 11 مسائل مبتلا به ] 21

[مسأله 12 اگر برای انسان مسأله ای پیش آید که حکم آن را نمی داند] 21

[مسأله 14 اگر مکلّف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد] 22

اشاره 22

[مسأله 13 اگر کسی فتوای مجتهدی را به دیگری بگوید] 22

مسائل اختصاصی 22

مسائل اختصاصی 23

[س 6 کوتاهی در یادگیری احکام دینی ِ] 24

احکام تقلید (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 24

[س 3 مرز احتیاط] 24

[س 2 احتیاط یا تقلید] 24

[س 5 تشخیص موضوع ] 24

راههای سه گانه : احتیاط، اجتهاد، تقلید 24

[س 1 آیا تقلید یک مسأله عقلی است ] 24

[س 4 سن تکلیف و تقلید] 24

[س 9 تقلید از مجتهدی که متصدی مقام مرجعیت نبوده ] 25

[س 11 تقلید از علمای کشورهای دیگر] 25

[س احتیاط واجب ] 25

شروط تقلید 25

[س 10 تقلید از کسی که در یکی از ابواب فقه به درجه اجتهاد رسیده ] 25

[س 12 عدالت معتبر در مجتهد و مرجع تقلید] 25

[س 13 باید از مجتهدی تقلید نمود که عادل باشد] 25

[س 7 افرادی که مرجع تقلید ندارند] 25

[س 20 اشتراط اعلمیت مرجع تقلید] 26

[س 18 اگر ثابت شود که تعدادی از علما در بعضی از مسائل اعلم هستند] 26

[س 17 از مجتهد غیر اعلم تقلید کرده ] 26

[س 14 اطلاع از اوضاع زمان و مکان ] 26

[س 19 تقلید از غیر اعلم ] 26

[س 15 امور سیاسی اقتصادی نظامی اجتماعی و رهبری عالم و آگاه باشد] 26

[س 16 اعلمیّت مرجع شرط است یا خیر] 26

[س 21 مجتهدی که جامع شرایطِ فتوا و مرجعیت است ] 27

راههای اثبات اجتهاد، اعلمیت و به دست آوردن فتوی 27

[س 24 احراز صلاحیت مجتهدی برای مرجعیت تقلید] 27

[س 28 کسی که اجازه از مجتهد ندارد] 27

[س 23 تقلید ابتدائی از مجتهد میّت ] 27

[س 25 راههای انتخاب مرجع ] 27

[س 26 وکالت در انتخاب مرجع ] 27

[س 27 از تعدادی از علماء که خود مجتهد بودند] 27

[س 22 تقلید ابتدائی از میّت ] 27

[س 33 شخصی که مقلّد امام رحمه اللّه علیه بوده ] 28

عدول از مجتهدی به مجتهد دیگر 28

[س 29 بقاء بر تقلید از میّت ] 28

[س 31 عدول از اعلم به غیر اعلم ] 28

[س 32 تقلید مبتنی بر عدم بیّنه شرعی ] 28

[س 30 عدول از یکی از فتاوای مجتهدی ] 28

بقاء بر تقلید میّت 28

[س 39 آیا می توان در یک مسأله با وجود اختلاف در فتوا گاهی به فتوای مجتهد میّت رجوع کرد] 29

[س 37 شخصی که از امام راحل تقلید می کرده ] 29

[س 34 من در زمان حیات امام خمینی (ره ) به سن تکلیف رسیده بودم ] 29

[س 35 بقاء بر تقلید میّت اگر اعلم باشد] 29

[س 38 بقاء بر تقلید میّت جایز] 29

[س 36 در بقاء بر تقلید میّت ، اجازه از مجتهد اعلم معتبر است ] 29

[س 42 جواز بقاء بر تقلید] 30

[س 40 کسانی که قصد بقاء بر تقلید از مجتهد میت را دارند، اجازه گرفتن از یکی از مراجع زنده واجب است ] 30

[س 45 جواز رجوع از مرجع تقلید] 30

[س 44 وظیفه مقلد در قبال مرجع تقلید] 30

[س 41 بقاء بر تقلید از میّت در مسأله ای که به آن عمل کرده و یا نکرده ] 30

[س 43 رجوع به مجتهد حی ] 30

مرجعیّت و رهبری 31

[س 50 فتوا یا احتیاط] 31

[س 54 اگر مقلد یکی از مراجع باشم ] 31

[س 48 احتیاط واجب یعنی چه ] 31

[س 46 جاهل مقصّر] 31

[س 53 اجتهاد متجزّی ] 31

[س 47 جاهل قاصر] 31

مسائل متفرقه تقلید 31

[س 51 فرق بین عدم جواز و حرام ] 31

[س 49 فیه اشکال یعنی چه ] 31

[س 52 حکم و فتوا] 31

[س 58 رسانه های گروهی و ولایت فقیه ] 32

[س 55 تعارض حکم با فتوا] 32

ولایت فقیه و حکم حاکم 32

[س 56 اعتقاد به ولایت فقیه ] 32

[س 61 ولایت فقیه و امور حسبیه ] 32

[س 60 آیا ولی فقیه ولایت تکوینی دارد] 32

[س 57 حکم شرعی در صورتی که ولی امر مسلمین بر خلاف آنها حکم نماید] 32

[س 59 کسی که اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه ندارد] 32

[س 63 ولایت مطلقه ] 33

[س 64 اوامر حکومتی ] 33

[س 62 اوامر ولی فقیه ] 33

[س 68 ولایت اداری ] 34

[س 67 آیا ولایت فقیه یک مسأله تقلیدی است ] 34

[س 66 مجتهد جامع الشرائط در عصر غیبت ] 34

[س 65 فقیهی اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه ندارد] 34

[س 69 اطاعت از دستورات نماینده ولی فقیه ] 34

1 آب کُر 35

[مسأله 15 آب مطلق و مضاف ] 35

اشاره 35

آب مطلق بر پنج قسم است : 35

[مسأله 16 آب کُر] 35

اشاره 35

احکام طهارت 35

[مسأله 17 اگر عین نجس مانند بول و خون به آب کُر برسد] 36

[مسأله 21 اگر چیز نجس را زیر شیری که متصل به کُر است بشویند] 37

[مسأله 19 اگر عین نجس به آبی که بیشتر از کر است برسد] 37

[مسأله 20 آب فوّاره اگر متصل به کُر باشد] 37

[مسأله 18 اگر بوی آب کر به واسطه غیر نجاست تغییر کند] 37

[مسأله 22 اگر مقداری از آب کُر یخ ببندد] 38

[مسأله 23 آبی که به اندازه کر بوده است ] 38

[مسأله 24 کر به دو راه ثابت می شود] 38

[مسأله 26 اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد] 39

[مسأله 25 آب قلیل ] 39

2 آب قلیل 39

[مسأله 27 آب قلیلی که برای بر طرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود] 39

[مسأله 28 آب جاری ] 40

3 آب جاری 40

[مسأله 30 اگر نجاستی به آب جاری برسد] 41

[مسأله 29 آب جاری اگر چه کمتر از کر باشد] 41

[مسأله 31 آب چشمه ای که جاری نیست ] 41

[مسأله 32 آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است ] 42

[مسأله 33 چشمه ای که در زمستان می جوشد] 42

[مسأله 34 آب حوض حمام که کمتر از کر باشد] 42

[مسأله 35 آب لوله های حمام که از شیرها و دوشها می ریزد] 42

[مسأله 36 آبی که روی زمین جریان دارد] 43

[مسأله 37 حکم آب باران ] 43

4 آب باران 43

[مسأله 39 اگر بر سقف عمارت عین نجاست باشد] 44

[مسأله 41 خاک نجسی که به واسطه باران گِل شود] 44

[مسأله 38 اگر باران به عین نجس به بارد] 44

[مسأله 40 زمین نجسی که باران بر آن به بارد پاک می شود] 44

[مسأله 42 هر گاه آب باران در جایی جمع شود] 45

5 آب چاه 45

[مسأله 44 حکم آب چاه ] 45

[مسأله 43 اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران به بارد] 45

[مسأله 48 اگر ذره ای نجاست به آب مضاف برسد] 46

[مسأله 46 اگر آب باران در گودالی جمع شود] 46

[احکام آبها از رساله حضرت امام ] 46

احکام آبها 46

[مسأله 45 اگر نجاستی در چاه بریزد] 46

[مسأله 47 آب مضاف چیز نجس را پاک نمی کند] 46

[مسأله 49 اگر آب مضاف نجس ، طوری با آب کر مخلوط شود] 47

[مسأله 51 آبی که معلوم نیست مطلق است یا مضاف ] 48

[مسأله 50 آبی که مطلق بوده ] 48

[مسأله 52 آبی که عین نجاست به آن برسد] 48

[مسأله 54 اگر چیز نجس را در آب کر یا جاری فرو برند] 49

[مسأله 53 آبی که عین نجاست در آن ریخته شود] 49

مسأله اختصاصی 50

اشاره 50

احکام آبها (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 50

[مسأله 56 نیم خورده سگ و خوک و کافر] 50

[مسأله 55 آبی که پاک بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه ] 50

[س 70 اگر قسمت پایین آب قلیلی که به طور سرازیر به پایین می ریزد] 50

[س 74 حکم وضو و غسل با آبی که به طور طبیعی غلیظ است ] 51

[س 78 چه فرقی بین آب کر و آب جاری است ] 51

[س 77 گاهی به آب موادی اضافه می کنند که آن را به رنگ شیر در می آورد] 51

[س 72 آیا در تطهیر لباس متنجّس با آب کر و جاری ، فشار دادن خارج آب لازم است ] 51

[س 80 برای پاک شدن کف پا یا کفش ] 51

[س 76 در طهارت و نجاست به گفته کودک ممیز اعتناء نمی شود] 51

[س 75 علم به کر بودن آب واجب است یا خیر] 51

[س 79 اگر آب شور جوشانده شود] 51

[س 71 آیا در شستن لباسهای نجس با آب کرّ و جاری ، فشردن هم لازم است ] 51

[س 73 تطهیر گلیم یا فرش نجس ] 51

[س 83 لباسهای نجسی که در موقع تطهیر آب را رنگین می کنند] 52

[س 85 تطهیر تنوری که با گِل آغشته به آب نجس ساخته شده است ] 52

[س 81 کف پا با راه رفتن روی زمینی که آسفالت شده ] 52

[س 86 روغن نجس با انجام فعل و انفعالات شیمیایی ] 52

[س 87 بخار حمام ] 52

[س 88 حکم فاضلاب ها بعد از تصفیه ] 52

[س 84 کسی که برای غسل جنابت آب را در ظرفی می ریزد] 52

[س 82 آیا آفتاب از مطهّرات است ] 52

[مسأله 58 لازم نیست با چیز مخصوصی عورت خود را به پوشاند] 53

[مسأله 57 واجبات تخلی ] 53

احکام تَخَلّی 53

[احکام تَخَلّی از رساله حضرت امام ] 53

بول و غائط کردن 53

[مسأله تخلی و حرمت رو به قبله بودن ] 53

[مسأله 62 اگر برای آن که نامحرم او را نبیند، مجبور شود رو به قبله بنشیند] 54

[مسأله 61 در موقع تطهیرِ مخرج بول و غائط] 54

[مسأله 60 اگر موقع تخلّی طرف جلوی بدن کسی رو به قبله باشد] 54

[مسأله 64 در چهار جا تخلّی حرام است ] 55

[مسأله 63 حکم تخلی بچه ] 55

اشاره 55

مسائل اختصاصی 55

[مسأله 65 در سه صورت ، مخرج غائط فقط با آب پاک می شود] 56

[مسأله 66 مخرج بول با غیر آب پاک نمی شود] 56

[مسأله 68 هر گاه با سنگ و کلوخ غائط را از مخرج برطرف کنند] 57

[مسأله 67 اگر مخرج غائط را با آب بشویند] 57

[مسأله 69 لازم نیست با سه سنگ مخرج را پاک کنند] 58

[مسأله 72 تعریف استبراء] 59

[مسأله 70 اگر شک ّ کند که مخرج را تطهیر کرده یا نه ] 59

[مسأله 71 اگر بعد از نماز شک کند که قبل از نماز مخرج را تطهیر کرده یا نه ] 59

استِبراء 59

[مسأله 73 آبی که گاهی بعد از ملاعبه و بازی کردن از انسان خارج می شود] 60

[مسأله 77 برای زن استبراء از بول نیست ] 61

[مسأله 76 اگر انسان بعد از بول استبراء کند] 61

[مسأله 74 اگر انسان شک کند استبراء کرده یا نه ] 61

[مسأله 75 کسی که استبراء نکرده است ] 61

مستحبّات و مکروهات تخلی 62

[مسأله 81 خودداری کردن از بول و غائط] 62

[مسأله 80 ایستاده بول کردن ] 62

[مسأله 82 مستحب ّ است انسان پیش از نماز بول کند] 62

[مسأله 79 مکروهات تخلی ] 62

[مسأله 78 مستحبات تخلی ] 62

[س 89 تطهیر عشایر در ایام کوچ ] 63

[س 91 بعد از بول کردن استبراء نماید] 63

احکام تخلی (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 63

[س 90 حکم تطهیر مخرج بول و غائط] 63

[س 94 انحراف از سمت قبله در تخلی ] 63

[س 93 رطوبتی که گاهی از انسان خارج می شود] 63

[س 92 گاهی بدون اختیار از انسان بعد از بول و استبراء رطوبتی خارج می شود] 63

[س 96 کیفیت استبراء] 64

[س 95 بعد از استبراء، به شک در خروج بول اعتنا نمی شود] 64

[س 97 کشف عورت در برابر شخص دیگر] 64

[مسأله 83 نجاسات ] 64

[نجاسات و مطهرات از رساله حضرت امام ] 64

[نجاسات و مطهرات ] 64

[س 98 تطهیر مخرج بول ] 64

نجاسات 64

[س 99 تطهیر مخرج مدفوع ] 64

(1 خ 2 - بول و غائط 65

[مسأله 108 اگر پدر و مادر و جدّ بچّه نابالغ کافر باشند] 75

اشاره 75

[مسأله 109 کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه ] 75

[مسأله 107 تمام بدن کافر نجس است ] 75

مسائل از 111 تا 112 اختصاصی 76

اشاره 76

[مسأله 110 سب النبی ص ] 76

9 شراب 77

[مسأله 114 خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند] 78

اشاره 78

[مسأله 113 اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید] 78

10 فقّاع 79

اشاره 79

[مسأله 116 عرق جنب از حرام ، نجس نیست ] 79

عرق جُنُب از حرام 79

[مسأله 118 عرق جنب از حرام ] 80

[مسأله 117 اگر انسان در موقعی که نزدیکی با زن حرام است ] 80

[مسأله 119 اگر کسی از حرام جنب شود] 81

11 عرق شتر نجاستخوار 82

[مسأله 121 نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود] 82

[مسأله 122 اگر بواسطه ندانستن مسأله ، نجس بودن چیزی را نداند] 83

[مسأله 123 چیز نجسی که انسان شک دارد پاک شده یا نه ] 84

اشاره 84

[مسأله 124 اگر بداند یکی از دو ظرف که از هر دوی آنها استفاده می کند نجس شده ] 84

مسائل اختصاصی 84

[مسأله 125 اگر چیز پاک به چیز نجس برسد] 85

[مسأله 128 زمین و پارچه و مانند اینها اگر رطوبت داشته باشد] 86

[مسأله 126 اگر چیز پاکی به چیز نجس برسد] 86

[مسأله 127 دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است ] 86

[مسأله 129 هر گاه شیره و روغن روان باشد] 86

[مسأله 131 اگر جایی از بدن که عرق دارد نجس شود] 87

[مسأله 132 اخلاطی که از بینی یا گلو می آید اگر خون داشته باشد] 87

[مسأله 130 اگر مگس یا حیوانی مانند آن ، روی چیز نجسی که تر است بنشیند] 87

[مسأله 133 اگر آفتابه ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند] 88

اشاره 88

[مسأله 134 اگر چیزی داخل بدن شود و به نجاست برسد] 88

[مسأله 135 نجس کردن خط و ورق قرآن حرام است ] 89

[مسأله 136 اگر جلد قرآن نجس شود] 89

مسأله اختصاصی 89

[مسأله 138 نوشتن قرآن با مرکّب نجس ] 89

[مسأله 137 گذاشتن قرآن روی عین نجس ] 89

[مسأله 139 دادن قرآن به کافر] 90

اشاره 90

[مسأله 140 اگر چیزی که احترام آن لازم است در مستراح بیفتد] 90

مسائل اختصاصی 91

[مسأله 141 خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است ] 91

[مسأله 142 فروختن و عاریه دادن چیز نجسی که می شود آن را آب کشید] 92

[مسأله 144 اگر جایی از خانه یا فرش کسی نجس باشد] 93

[مسأله 143 اگر انسان ببیند کسی چیز نجسی را می خورد] 93

[مسأله 146 اگر چیزی را که عاریه کرده نجس شود] 94

[مسأله 145 اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است ] 94

[مسأله 147 بچه ممیزی که خوب و بد را می فهمد] 95

[اقسام مطهرات ] 96

اشاره 96

مُطَهِّرات 96

[مسأله 148 ده چیز نجاست را پاک می کند] 96

[استحاله و انقلاب ] 117

4 استِحاله 117

5 کم شدن دو سوم آب انگور 119

9 برطرف شدن عین نجاست 126

اشاره 127

10 استِبراء حیوان نجاستخوار 128

11 غائب شدن مسلمان 129

اشاره 129

[مسأله 222 اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده پاک شده است ] 130

راه ثابت شدن طهارت 130

[مسأله 223 کسی که وکیل شده است لباس انسان را آب بکشد] 131

[مسأله 224 اگر انسان حالی دارد که در آب کشیدن چیز نجس یقین پیدا نمی کند] 131

[س 272: پوستی که گاهی از لبها جدا می شود] 137

احکام نجاسات (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 137

[بعضی از مسائل نجاسات ] 137

[س 273 کشتن خوک و خوردن آن ] 137

[س 271: آیا قطرات آبی که از بدن میّت قبل از غسل با آب خالص بر زمین می ریزد] 137

[س 268 اثر کم رنگ خون ] 137

[س 270 عرق جنب از حرام ] 137

[س 269 لکه خونی که گاهی در تخم مرغ یافت می شود] 137

[س 267 خونی که بر اثر کوبیدن شدید سر به دیوار] 137

[س 274 قلم مویی که از موی خوک ساخته شده ] 137

[س 281 اگر نجاستی در اطراف یا داخل کاسه دستشویی باشد] 138

[س 283 چیز پاکی که با متنجس برخورد نموده ] 138

[س 279 فضله پرندگان حرام گوشت ] 138

[س 282 اگر مهمانی یکی از اثاثیه های میزبانش را نجس کند] 138

[س 276 در مورد چرم و اجزای حیوانی که از بلاد غیر اسلامی تهیه شده ] 138

[س 278 رطوبت بعد استبراء] 138

[س 275 آیا خوردن گوشتی که از کشورهای غیر اسلامی وارد می شود] 138

[س 280 مدفوع حیوانات و پرندگان حرام گوشت نجس است ] 138

[س 277 اگر لباس جنب با منی نجس شود] 138

[س 287 خون منجمد شده در لثه ] 139

[س 286 خون داخل دهان ] 139

[س 288 لوازم آرایشی را که از ناف جنین می سازند] 139

[س 289 لباس یا پارچه ای که هنگام شستن ] 139

[س 285 کودکی که همیشه خود را نجس می کند] 139

[س 284 کفشی که از پوست حیوان غیر مذکّی ساخته شد] 139

[س 290 رطوبت ساری ] 140

[س 291 لباسهایی که به خشکشوئی ها داده می شود] 140

[س 293 قطراتی از آن آب به لباس ترشح کند] 140

[س 292 لباسهایی که با لباس شویی تمام اتوماتیک شسته می شود] 140

[س 295 آبهایی که در چاله های موجود در خیابان ها جمع می شود] 141

[س 298 ملاقی شبهه محصوره ] 141

[س 294 آبی که از ماشین های حمل زباله شهری در خیابان می ریزد] 141

احکام مسکرات 141

[س 299 شخصی که دین او مشخص نیست ] 141

[س 296 رفت و آمدهای خانوادگی ] 141

[س 301: آیا مشروبات الکلی نجس است ؟ 141

[س 300 اگر کسی به طهارت و نجاست اهمیت ندهد] 141

[س 297 استفراغ چه حکمی دارد؟] 141

[س 305 استفاده از الکل سفید] 142

[س 306 حکم کفیر] 142

[س 302 آب انگوری که با آتش جوشیده شده ] 142

[س 303 اگر مقداری غوره برای گرفتن آب آن جوشانده شود] 142

[س 307 آیا الکل اتیلیک نجس است یا خیر] 142

[س 304 حکم الکل ] 142

وسوسه و درمان آن 143

[س 308 نوشابه های موجود در بازار] 143

[س 311 بیماری وسواس ] 143

[س 310 اسپری اتروپین سولفات ] 143

[س 309 آیا هنگام خرید مواد غذائی تحقیق لازم است ] 143

[س 312 مشکلات وسواس ] 144

[س 316 مقصود از اهل کتاب چه کسانی است ؟] 145

[س 313 نجاست اهل کتاب ] 145

[س 317 حکم علی اللهی چیست ] 145

احکام کافر 145

[س 314 اهل کتاب در طهارت حکم کافر را دارند یا خیر؟] 145

[س 315 با جمعی از دوستان خانه ای را اجاره کردیم ] 145

[س 320 حکم اسماعیلیه ] 146

[س 322 حکم صابئه ] 146

[س 321 حکم کفار بودایی ] 146

[س 319 آن چه را که از طرف شیعیان نذر می شود] 146

[س 318 فرقه ای وجود دارد که خود را علی اللهی می نامند] 146

[س 325 حکم اهل حق ] 147

[س 327 یکی از بستگان ما که کمونیست است ] 147

[س 326 فرقه اهل حق ] 147

[س 324 کار کردن نزد یهود و نصاری ] 147

[س 328 فرقه گمراه بهائیت ] 147

[س 323 خانه ای که به دست کافر ساخته شده باشد] 147

[س 335 اهانت به بعضی از مقدسات دینی ] 148

[س 333: زندگی دانشجوئی در خارج مستلزم ارتباط و معاشرت با کفار است ] 148

[س 331 بهائیان بسیاری در اینجا کنار ما زندگی می کنند] 148

[س 329 برخورد با فرقه گمراه بهائیت ] 148

[س 334 اگر همه مخارج و هزینه های فرد مسلمانی ] 148

[س 330 بعضی از پیروان فرقه گمراه بهائیت ] 148

[س 332 آیا صندلی های ماشین و قطاری که مورد استفاده مشترک مسلمانان و کافران است ] 148

[مسائل وضو از رساله حضرت امام ] 149

[س 336 اگر کسی بعضی از ضروریات دین را انکار کند] 149

[س 337 آیا مجازاتهایی که برای مرتد و کفار حربی وضع شده ] 149

وضو 149

[مسأله 237 بالای پیشانی جایی که موی سر بیرون می آید] 149

[مسائلی در وضو] 149

[مسأله 236 واجبات وضو] 149

[مسأله 238 اگر صورت یا دست کسی کوچکتر یا بزرگتر از معمول مردم باشد] 149

[مسأله 240 اگر پوست صورت از لای مو پیدا باشد] 150

[مسأله 241 اگر شک کند که پوست صورت از لای مو پیدا است ] 150

[مسأله 239 اگر احتمال دهد چرک در گوشه های چشم و لب او هست ] 150

[مسأله 242 شستن توی بینی و مقداری از لب و چشم ] 150

[مسأله 245 بعد از شستن صورت باید دست راست ] 151

[مسأله 244 اگر دست را تر کند و به صورت و دستها بکشد] 151

[مسأله 243 باید صورت را بنا بر احتیاط واجب از بالا به پایین شست ] 151

[مسأله 247 کسی که پیش از شستن صورت دستهای خود را تا مچ شسته ] 152

[مسأله 248 در وضو، شستن صورت و دستها مرتبه اوّل واجب ] 152

[مسأله 246 برای آن که یقین کند آرنج را کاملًا شسته ] 152

[مسأله 250 یک قسمت از چهار قسمت سر که مقابل پیشانی است ] 153

[مسأله 249 بعد از شستن هر دو دست باید جلوی سر را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند] 153

[مسأله 251 لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد] 154

[مسأله 252 بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را مسح نماید] 154

[مسأله 256 جای مسح باید خشک باشد] 155

[مسأله 255 در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد] 155

[مسأله 254 اگر در مسح پا همه دست را روی پا بگذارد] 155

[مسأله 253 پهنای مسح پا به هر اندازه باشد کافی است ] 155

[مسأله 257 اگر برای مسح ، رطوبتی در کف دست نمانده باشد] 156

[مسأله 258 اگر رطوبت کف دست فقط به اندازه مسح سر باشد] 156

[مسأله 259 مسح کردن از روی جوراب و کفش باطل است ] 156

[مسأله 261 وضوی ارتماسی ] 157

[مسأله 260 اگر روی پا نجس باشد] 157

مسأله اختصاصی 157

دعاهایی که موقع وضو گرفتن مستحب ّ است 158

[مسأله 262 در وضوی ارتماسی هم باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود] 158

[مسأله 263 اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی ] 158

مسائل اختصاصی 158

اشاره 158

[مسأله 264 کسی که وضو می گیرد] 158

اشاره 159

شرط دوم : آن که مطلق باشد (3). 159

اشاره 159

شرط اول : آن که آب وضو پاک باشد (2). 159

[مسأله 265 وضو با آب نجس و آب مضاف باطل است ] 159

شرایط وضو 159

شرط سوم : آن که آب وضو مباح باشد. 160

[مسأله 267 وضو با آب غصبی ] 160

[مسأله 266 اگر غیر از آب گل آلود مضاف ] 160

اشاره 160

[مسأله 268 وضو گرفتن از حوض مدرسه ] 161

[مسأله 269 کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند] 162

[مسأله 270 وضو گرفتن از حوض تیمچه ها و مسافر خانه ها] 162

[مسأله 271 وضو گرفتن در نهرهای بزرگ ] 163

شرط چهارم : 164

[مسأله 272 اگر فراموش کند آب غصبی است ] 164

[مسأله 273 اگر آب وضو در ظرف غصبی است ] 164

اشاره 164

شرط پنجم : 164

[مسأله 274 اگر در حوضی که مثلًا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ] 165

[مسأله 276 اگر پیش از تمام شدن وضو] 166

[مسأله 277 اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد] 166

اشاره 166

[مسأله 275 اگر در صحن یکی از امامان که سابقاً قبرستان بوده حوض یا نهری بسازند] 166

شرط ششم (1): 166

[مسأله 278 اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد] 167

[مسأله 279 اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است ] 167

اشاره 168

[مسأله 281 کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند] 168

[مسأله 280 هر گاه وقت به قدری تنگ است ] 168

[مسأله 282 لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید] 169

[مسأله 284 اگر کارهای وضو را پشت سر هم به جا آورد] 170

مسأله اختصاصی 170

اشاره 170

شرط دهم : 170

[مسأله 283 اگر بین کارهای وضو به قدری فاصله شود] 170

شرط یازدهم 171

[مسأله 286 کسی که نمی تواند وضو بگیرد] 171

[مسأله 285 راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد] 171

اشاره 171

اشاره 172

شرط دوازدهم 172

[مسأله 287 هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد] 172

[مسأله 288 کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود] 172

شرط سیزدهم : 173

[مسأله 292 اگر در صورت و دستها به واسطه سوختن برآمدگی پیدا شود] 173

[مسأله 290 اگر می داند چیزی به اعضاء وضو چسبیده ] 173

[مسأله 289 اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد] 173

اشاره 173

[مسأله 291 اگر زیر ناخن چرک باشد] 173

[مسأله 293 اگر انسان شک کند که به اعضای وضوی او چیزی چسبیده ] 174

[مسأله 294 جایی را که باید شست و مسح کرد] 174

[مسأله 295 اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست ] 174

[مسأله 296 اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد] 175

[مسأله 297 اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است ] 175

[مسأله 298 اگر بعد از وضو شک کند] 175

[مسأله 302 کسی که می داند وضو گرفته و حَدَثی هم از او سر زده ] 176

[مسأله 301 کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه ] 176

[مسأله 299 کسی که در کارهای وضو خیلی شک می کند] 176

احکام وضو 176

اشاره 176

[مسأله 300 اگر شک کند که وضوی او باطل شده یا نه ] 176

[مسأله 305 اگر بعد از نماز شک کند] 177

[مسأله 304 اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ] 177

[مسأله 303 اگر بعد از نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ] 177

مسائل اختصاصی 177

[مسأله 307 اگر به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نمی کند] 178

اشاره 178

[مسأله 306 اگر انسان مرضی دارد که بول او قطره قطره می ریزد] 178

مسأله اختصاصی 178

[مسأله 308 کسی که غائط طوری پی در پی از او خارج می شود] 179

[مسأله 309 کسی که بول پی در پی از او خارج می شود] 180

اشاره 180

[مسأله 311 اگر مرضی دارد که نمی تواند از خارج شدن باد جلوگیری کند] 180

مسأله اختصاصی 180

اشاره 180

[مسأله 310 کسی که بول یا غائط پی در پی از او خارج می شود] 180

[مسأله 312 کسی که غائط پی در پی از او خارج می شود] 180

[مسأله 313 کسی که بول او قطره قطره می ریزد] 181

مسائل اختصاصی 181

[مسأله 315 کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند] 182

[مسأله 314 کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند] 182

چیزهایی که باید برای آنها وضو گرفت 182

[مسأله 316 برای شش چیز وضو گرفتن واجب است ] 182

[مسأله 317 مس ّ نمودن خطّ قرآن ] 183

[مسأله 320 اگر پیش از وقت نماز به قصد این که با طهارت باشد وضو بگیرد] 184

[مسأله 318 جلوگیری بچه و دیوانه از مس ّ خطّ قرآن واجب نیست ] 184

[مسأله 319 کسی که وضو ندارد] 184

[مسأله 323 هفت چیز وضو را باطل می کند] 185

[مسأله 321 کسی که یقین دارد وقت داخل شده ] 185

چیزهایی که وضو را باطل می کند 185

[مسأله 322 مستحب ّ است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور] 185

[مسأله 324 اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دُمل یا شکستگی باشد] 186

[مسأله 325 اگر زخم یا دُمل یا شکستگی در صورت و دستها است ] 186

احکام وضوی جبیره 186

اشاره 186

[مسأله 326 اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است ] 187

[مسأله 328 اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد] 188

[مسأله 327 اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد] 188

[مسأله 329 اگر نمی شود روی زخم را باز کرد] 189

اشاره 190

[مسأله 330 اگر جبیره ، تمام صورت یا تمام یکی از دستها را فرا گرفته باشد] 190

مسأله اختصاصی 191

[مسأله 331 اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد] 191

[مسأله 332 کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد] 191

[مسأله 334 اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد] 191

[مسأله 333 اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ] 191

[مسأله 335 اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته ] 191

[مسأله 337 اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است ] 192

[مسأله 336 اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ] 192

[مسأله 338 اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است ] 193

[مسأله 339 غسل جبیره ای مثل وضوی جبیره ای است ] 193

[مسأله 340 کسی که وظیفه او تیمم است ] 194

[مسأله 341 کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند] 194

[مسأله 342 اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست ] 194

[مسأله 344 نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره ای خوانده ] 195

[مسأله 343 کسی که نمی داند وظیفه اش تیمّم است ] 195

[س 103 آیا در وضوی ارتماسی جایز است ] 196

[س 104 آیا چربیهائی که به طور طبیعی در مو به وجود می آید] 196

احکام وضو (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 196

[س 101 کسی که در جلوی سرش موی مصنوعی گذاشته است ] 196

[س 102 در وضو فقط باید دو مشت آب بر صورت ریخته شود] 196

[س 105 مدت زمانی مسح پاهایم را از سر انگشتان انجام نمی دادم ] 196

[س 106 بر آمدگی روی پا] 196

[س 100 به نیت طهارت برای نماز مغرب وضو گرفتم ] 196

[س 110 وضو گرفتن قبل از داخل شد وقت نماز] 197

[س 109 سازمان آب ] 197

[س 111 آیا شخصی که وضو می گیرد] 197

[س 108 چشمه ای است که سرچشمه آن در زمین ملکی شخصی قرار دارد] 197

[س 107 وضو در مساجد و مراکز و ادارات دولتی ] 197

[س 112 اگر شخص وضو گیرنده ] 197

[س 114 وجود رنگ روی ناخن ] 198

[س 113 آیا برای مسح می توان از غیر آب وضو استفاده کرد] 198

[س 117 در نزدیکی محل برگزاری نماز جمعه ] 198

[س 116 شخصی که قادر بر وضو گرفتن نیست ] 198

[س 115 مجروحان جنگی که قطع نخاع شده اند] 198

[س 118 وضوئی که قبل از نماز ظهر و عصر گرفته شده ] 198

[س 120 به علت فلج شدن هر دو پایم به کمک کفش طبی و عصای چوبی راه می روم ] 199

[س 126 کسی که از موی مصنوعی استفاده می کند] 199

[س 119 وضو گرفتن به نیت نماز واجب قبل از داخل شدن ] 199

[س 122 آیا وضو به خودی خود مستحب است ] 199

[س 121 اگر بعد از رسیدن به مکانی تا چند فرسخی آن به جستجوی آب بپردازیم ] 199

[س 124 آیا در صحت وضو شرط است که آب بر همه قسمت های دست جریان پیدا کند] 199

[س 125 آیا در مسح سر مرطوب شدن مو کافی است ] 199

[س 123 کسی که همیشه در وضویش شک می کند] 199

[س 128 وضو و نماز کسی که پی در پی از او باد به مقدار کم خارج می شود] 200

[س 132 اگر عضوی از اعضای وضو بعد از شستن آن و قبل از اتمام وضو نجس شود] 200

[س 134 کسی که دست راست او از بالای مرفق قطع شده ] 200

[س 135 کسی که در اعضای وضوی او زخم یا شکستگی باشد] 200

[س 129 بعضی از افرادی که در مجتمع های مسکونی زندگی می کنند] 200

[س 133 بودن چند قطره آب بر روی پا هنگام مسح ] 200

[س 130 شخصی غسل جنابت نموده ] 200

[س 127 موالات ] 200

[س 131 آیا کودک نابالغ محدث به حدث اصغر می شود] 200

[س 137 کسی که جاهل به بطلان وضویش است ] 201

[س 142: اگر رطوبت مسح سر به رطوبت صورت متصل شود] 201

[س 143 شخصی که وضویش نسبت به وضوی متعارف بین مردم وقت بیشتری می گیرد] 201

[س 141 جوهر از موانع است ؟] 201

[س 138 کسی که در یکی از اعضای وضویش زخمی وجود دارد] 201

[س 140 رنگ مصنوعی که زنها از آن برای رنگ کردن موی سر استفاده می کنند] 201

[س 139 آیا خشک کردن رطوبت بعد از وضو مکروه است ] 201

[س 136 کسی که محل مسح او زخم است ] 201

[س 147 مس ّ ضمایری که به ذات باری تعالی بر می گردند] 202

[س 144 خالکوبی بدن ] 202

[س 149 نوشتن الف و سه نقطه به جای لفظ جلاله اللّه ] 202

[س 148 نوشتن اسم جلاله اللّه ] 202

[س 152 مس ّ اسمهایی از قبیل عبد اللّه و حبیب اللّه ] 202

[س 146 تفاوت وضوی زن و مرد] 202

[س 145 اگر بعد از خروج بول انسان استبراء کرد] 202

[س 150 آیا جایز است به صرف احتمال مس ّ لفظ جلاله اللّه ] 202

[س 151 خط بریل ] 202

[س 160 در بعضی از روزنامه ها اسم جلاله ] 203

[س 158 چاپ آرم جمهوری اسلامی ایران ] 203

[س 156 آیا کسانی که به وسیله دستگاه تحریر] 203

[س 159 استفاده از تمبرهای پستی ] 203

[س 154 حرمت مس ّ نوشته های قرآن بدون وضو] 203

[س 155 خانواده ای به قصد خیر و برکت هنگام خوردن ] 203

[س 153 آیا جایز است که زن حائض گردنبندی را به گردن بیندازد] 203

[س 157 مس ّ آرم جمهوری اسلامی ایران ] 203

[س 162 انداختن چیزی که مشتمل بر نامهای خداوند است ] 204

[س 165 راههای شرعی محو کردن اسماء مبارک ] 204

[س 163 انداختن اوراق امتحانی تصحیح شده در زباله ] 204

[س 166 قطعه قطعه کردن اسماء مبارکه ] 204

[س 164 اسامی مبارکی که احترام آنها واجب است ] 204

[س 161 مس ّ نقش کلمات روی انگشتر] 204

[مسأله 346 اگر رطوبتی از انسان خارج شود] 205

[مسأله 345 به دو چیز انسان جنب می شود] 205

[مسأله 347 اگر از مردی که مریض نیست ] 206

[مسأله 350 اگر شک کند که به مقدار ختنه گاه داخل شده ] 207

[مسأله 348 مستحب ّ است انسان بعد از بیرون آمدن منی بول کند] 207

[مسأله 349 اگر انسان جماع کند] 207

[مسأله 351 اگر حیوانی را وطی کند] 208

[مسأله 352 اگر منی از جای خود حرکت کند] 208

[مسأله 354 اگر در لباس خود منی ببیند] 208

چیزهایی که بر جنب حرام است 209

[مسأله 355 پنج چیز بر جنب حرام است ] 209

[مسأله 356 نُه چیز بر جنب مکروه است ] 211

چیزهایی که بر جنب ، مکروه است 211

[مسائلی در ] غسل جنابت 211

[مسأله 357 غسل جنابت به خودی خود مستحب ّ است ] 211

اشاره 212

[مسأله 359 اگر یقین کند وقت نماز شده ] 212

[مسأله 358 لازم نیست در وقت غسل نیت کند] 212

[ در کیفیت غسل ] 212

غسل ترتیبی 212

[مسأله 361 در غسل ترتیبی ] 212

[مسأله 360 غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم می شود] 212

[مسأله 362 نصف ناف و نصف عورت را باید با طرف راست بدن بشوید] 213

[مسأله 363 برای آن که یقین کند] 213

مسأله اختصاصی 213

[مسأله 366 اگر پیش از تمام شدن غسل ] 214

[مسأله 364 اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته ] 214

[مسأله 365 اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته ] 214

[مسأله 367 غسل ارتماسی ] 215

غسل ارتماسی 215

[مسأله 368 در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد] 215

[مسأله 369 اگر بعد از غسل ارتماسی بفهمد به مقداری از بدن آب نرسیده ] 216

[مسأله 371 کسی که روزه واجب گرفته ] 216

[مسأله 370 اگر برای غسل ترتیبی وقت ندارد] 216

[مسأله 373 عرق جنب از حرام نجس نیست ] 217

مسائل اختصاصی 217

احکام غسل کردن 217

[مسأله 372 در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد] 217

[مسأله 375 جایی را که شک دارد از ظاهر بدن است ] 218

[مسأله 376 اگر سوراخ جای گوشواره ] 218

[مسأله 374 اگر در غسل به اندازه سر مویی از بدن نشسته بماند] 218

[مسأله 379 در غسل باید موهای کوتاهی را که جزء بدن حساب می شود بشوید] 219

[مسأله 380 تمام شرطهایی که برای صحیح بودن وضو گفته شد] 219

[مسأله 377 چیزی را که مانع رسیدن آب به بدن است ] 219

[مسأله 378 اگر موقع غسل شک کند] 219

[مسأله 381 کسی که قصد دارد پول حمامی را ندهد] 220

اشاره 221

[مسأله 383 اگر بخواهد پول حرام به حمامی بدهد] 221

مسائل اختصاصی 221

[مسأله 382 اگر حمّامی راضی باشد که پول حمّام نسیه بماند] 221

[مسأله 384 اگر مخرج غائط را در آب خزینه تطهیر کند] 221

[مسأله 385 اگر شک کند که غسل کرده یا نه ] 222

[مسأله 387 هر گاه به خیال این که به اندازه غسل و نماز وقت دارد] 222

[مسأله 386 اگر در بین غسل حَدَث اصغر از او سر زند] 222

[مسأله 389 کسی که چند غسل بر او واجب است ] 223

[مسأله 390 کسی که جنب است ] 223

[مسأله 388 کسی که جنب شده اگر شک کند غسل کرده یا نه ] 223

[مسأله 391 کسی که غسل جنابت کرده ] 224

[س 170 اگر دخول به مقدار حشفه صورت بگیرد] 225

[س 169 زنان پس از انجام معاینات داخلی ] 225

احکام غسل جنابت (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 225

[مسائلی در غسل جنابت ] 225

[س 173 زن بعد از نزدیکی همسرش ] 225

[س 172 خواندن کتاب که موجب تحریک شهوت می شود] 225

[س 174 مدتی است که مبتلا به شک در غسل جنابت شده ام ] 225

[س 171 احتلام زنان ] 225

[س 167 آیا شخص جنب می تواند در صورت تنگی وقت با تیمم نماز بخواند] 225

[س 168 رسیدن منی به داخل رحم ] 225

[س 177 در چه صورتی حکم می شود که رطوبت خارج شده از مرد منی است ] 226

[س 180: آیا رطوبتی که از انسان در حال خواب خارج می شود] 226

[س 176 اگر زن در حال حیض ، جنب یا در حال جنابت حایض شود] 226

[س 181 حیاء و واجبات ] 226

[س 178 اثر گچ یا صابون بعد از غسل کردن در اطراف ناخن ها] 226

[س 179 صحت غسل مشروط به تطهیر بدن از نجاست است ] 226

[س 175 آیا غسل جنابت در حال حیض صحیح است ] 226

[س 186 رطوبت غلیظی که شبیه منی است ] 227

[س 188 آیا بقیه غسلها هم کفایت از وضو می کنند] 227

[س 183 استقبال قبله هنگام غسل ِ واجب یا مستحب ] 227

[س 185 از کسی که مشغول غسل جنابت است ، حدث اصغر سر بزند] 227

[س 182 عذر شرعی برای غسل ] 227

[س 187 کسی که غسلهای متعددی اعم از واجب یا مستحب بر ذمّه او باشد] 227

[س 184 غسل کردن با غُساله حدث اکبر] 227

[س 191 آیا در غسل جنابت مراعات ترتیب شرط است ] 228

[س 194 کسی که به سن تکلیف رسیده ولی جاهل به وجوب غسل می باشد] 228

[س 192 آیا هنگام غسل ترتیبی مانعی دارد ابتدا پشت خود را بشوید] 228

[س 190: کسی که می داند اگر با نزدیکی با هم سرش خود را جنب کند] 228

احکام غسل های باطل 228

[س 195 استمناء] 228

[س 193 آیا بر زن واجب است هنگام غسل ، اطراف موهایش را هم بشوید] 228

[س 189 جریان آب در غسل جنابت ] 228

[مسائلی در استحاضه ] 229

[س 196 شخصی که بعد از جنابت غسل خود را به طور باطل و اشتباه انجام می دهد] 229

استحاضه 229

[خونهای سه گانه ] 229

[مسأله 392 خون استحاضه ] 229

[س 199 خواندن سوره هایی که سجده واجب دارند] 229

[س 197 به قصد انجام یکی از غسل های واجب غسل کردم ] 229

[س 198 من غسل جنابت را به این ترتیب انجام می داده ام ] 229

اشاره 229

[مسأله 393 استحاضه سه قسم است ] 230

[مسأله 395 اگر پیش از نماز یا در بین نماز خون استحاضه متوسطه ببیند] 231

احکام استحاضه 231

مسأله اختصاصی 231

[مسأله 394 استحاضه قلیله ] 231

[مسأله 396 در استحاضه کثیره برای هر نماز دستمال را عوض کند] 232

[مسأله 397 اگر خون استحاضه ، پیش از وقت نمازهم بیاید] 233

[مسأله 399 اگر استحاضه قلیله زن بعد از نماز صبح ، متوسطه شود] 234

[مسأله 398 مستحاضه متوسطه و کثیره ] 234

[مسأله 402 زن مستحاضه ] 235

[مسأله 400 اگر استحاضه قلیله یا متوسطه زن بعد از نماز صبح کثیره شود] 235

[مسأله ] 235

[مسأله 401 مستحاضه کثیره یا متوسطه ] 235

اشاره 235

[مسأله 404 اگر زن نداند استحاضه او چه قسم است ] 236

[مسأله 403 زن مستحاضه بعد از آن که خونش قطع شد] 236

[مسأله 406 زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید] 237

[مسأله 405 زن مستحاضه اگر پیش از آن که خود را وارسی کند] 237

[مسأله 409 زن مستحاضه اگر بداند از وقتی که مشغول وضو شده ] 238

[مسأله 408 زن مستحاضه اگر بعد از نماز خود را وارسی کند] 238

[مسأله 407 اگر خون استحاضه در باطن باشد و بیرون نیاید] 238

[مسأله 413 مستحاضه قلیله ] 239

[مسأله 410 اگر مستحاضه بداند که پیش از گذشتن وقت نماز به کلّی پاک می شود] 239

[مسأله 412 مستحاضه کثیره و متوسطه ] 239

[مسأله 411 اگر بعد از وضو و غسل ، خون در ظاهر قطع شود] 239

[مسأله 415 اگر خون استحاضه زن جریان داشته باشد] 240

[مسأله 414 زن مستحاضه اگر بین غسل و نماز فاصله بیندازد] 240

[مسأله 417 زن مستحاضه در تمام روزی که روزه است ] 241

[مسأله 416 اگر در موقع غسل خون قطع نشود] 241

[مسأله 418 روزه زن مستحاضه ای که غسل بر او واجب می باشد] 241

[مسأله 419 اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود] 242

[مسأله 420 اگر استحاضه قلیله زن پیش از نماز شود] 243

[مسأله 421 اگر در بین نماز، استحاضه متوسطه زن کثیره شود] 243

[مسأله 422 اگر در بین نماز خون بند بیاید] 244

[مسأله 423 اگر استحاضه کثیره زن متوسطه شود] 244

[مسأله 424 اگر پیش از هر نماز خون مستحاضه کثیره قطع شود] 245

[مسأله 426 اگر مستحاضه یکی از کارهایی را که بر او واجب می باشد] 245

[مسأله 427 مستحاضه قلیله ] 245

[مسأله 425 اگر استحاضه کثیره قلیله شود] 245

[مسأله 428 رفتن در مسجد مکه و مدینه و توقف در سایر مساجد] 246

[مسأله 429 اگر زن در استحاضه کثیره یا متوسطه ] 247

[مسأله 431 هر گاه در وقت نماز یومیّه نماز آیات بر مستحاضه واجب شود] 247

[مسأله 430 نماز آیات بر مستحاضه واجب است ] 247

[مسأله 432 اگر زن مستحاضه بخواهد نماز قضا بخواند] 248

[مسأله 433 اگر زن بداند خونی که از او خارج می شود خون زخم نیست ] 248

[مسأله 434 خون حیض ] 249

[مسائلی در حیض ] 249

[مسأله 435 زنهای سیّده بعد از تمام شدن شصت سال یائسه می شوند] 249

اشاره 249

حیض 249

[مسأله 437 زن حامله و زنی که بچه شیر می دهد] 250

[مسأله 436 خونی که دختر پیش از تمام شدن نُه سال می بیند] 250

[مسأله 439 زنی که شک دارد یائسه شده یا نه ] 251

[مسأله 440 مدت حیض کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نمی شود] 251

[مسأله 438 دختری که نمی داند نه سالش تمام شده یا نه ] 251

[مسأله 441 باید سه روز اول حیض پشت سر هم باشد] 252

[مسأله 442 لازم نیست در تمام سه روز خون بیرون بیاید] 252

[مسأله 444 اگر سه روز پشت سر هم خون ببیند] 253

[مسأله 443 لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند] 253

[مسأله 445 اگر خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد] 254

[مسأله 447 اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است ] 255

[مسأله 448 اگر خونی ببیند که نداند خون حیض است یا بکارت ] 255

[مسأله 446 اگر خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد] 255

[مسأله 449 اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود] 256

مسائل اختصاصی 256

اشاره 256

احکام حائض 257

[مسأله 451 جماع کردن در روزهایی هم که حیض زن قطعی نیست ] 257

[مسأله 450 چند چیز بر حائض حرام است ] 257

مسأله اختصاصی 258

[مسأله 452 اگر شماره روزهای حیض زن به سه قسمت تقسیم شود] 258

اشاره 258

[مسأله 454 لازم نیست طلای کفّاره را از طلای سکه دار بدهد] 259

اشاره 259

مسائل اختصاصی 259

[مسأله 453 وطی در دبر زن حائض ] 259

[مسأله 459 اگر مرد در حال جماع بفهمد زن حائض شده ] 260

[مسأله 455 اگر قیمت طلا در وقتی که جماع کرده با وقتی که می خواهد به فقیر بدهد فرق کرده باشد] 260

[مسأله 458 اگر با زن حائض چند مرتبه جماع کند] 260

[مسأله 456 اگر کسی هم در قسمت اول و هم در قسمت دوم و هم در قسمت سوّم حیض ، با زن خود جماع کند] 260

[مسأله 457 اگر انسان بعد از آن که در حال حیض جماع کرده ] 260

اشاره 261

مسائل اختصاصی 261

[مسأله 462 طلاق دادن زن در حال حیض ] 261

[مسأله 461 کسی که نمی تواند کفّاره بدهد] 261

[مسأله 460 اگر مرد با زن حائض زنا کند] 261

[مسأله 463 اگر زن بگوید حائضم ] 261

[مسأله 464 اگر زن در بین نماز حائض شود] 262

[مسأله 468 اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد] 263

[مسأله 467 بعد از آن که زن از خون حیض ، پاک شد] 263

[مسأله 469 نمازهای یومیه ای که زن در حال حیض نخوانده ] 264

[مسأله 471 اگر زن نماز را تأخیر بیندازد] 264

[مسأله 470 هر گاه وقت نماز داخل شود] 264

[مسأله 472 اگر زن در آخر وقت نماز از خون پاک شود] 265

[مسأله 475 اگر به خیال این که به اندازه تهیه مقدمات نماز وقت ندارد] 266

[مسأله 477 خواندن و همراه داشتن قرآن ] 266

[مسأله 473 اگر زن حائض به اندازه غسل و وضو وقت ندارد] 266

[مسأله 476 مستحب ّ است زن حائض در وقت نماز خود را از خون پاک نماید] 266

[مسأله 474 اگر زن حائض بعد از پاک شدن شک کند] 266

اشاره 267

1 صاحب عادت وقتیه و عددیه 267

[مسأله 478 زنهای حائض بر شش قسمند] 267

اقسام زنهای حائض 267

اشاره 276

2 صاحب عادت وقتیه 277

اشاره 282

3 صاحب عادت عددیه 282

[مسأله 500 مبتدئه و مضطربه و ناسیه و زنی که عادت عددیّه دارد] 292

[مسأله 501 زنی که در حیض عادت دارد] 292

مسائل متفرقه حیض 292

[مسأله 502 مقصود از یک ماه ، از ابتدای خون دیدن است تا سی روز] 293

[مسأله 504 اگر سه روز یا بیشتر خونی ببیند] 293

[مسأله 503 زنی که معمولًا ماهی یک مرتبه خون می بیند] 293

[مسأله 505 اگر زن پیش از ده روز پاک شود] 294

[مسأله 506 اگر زن پیش از ده روز پاک شود و احتمال دهد که در باطن خون هست ] 294

[مسأله 507 اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند] 295

[مسأله 512 هر گاه شک کند که چیزی سقط شده یا نه ] 296

[مسأله 511 ممکن است خون نفاس یک آن بیشتر نیاید] 296

[مسأله 510 لازم نیست که خلقت بچه تمام باشد] 296

[مسأله 508 از وقتی که اولین جزء بچه از شکم مادر بیرون می آید] 296

نفاس 296

[مسأله 509 خونی که زن پیش از بیرون آمدن اوّلین جزء بچّه می بیند] 296

[مسأله 513 توقّف در مسجد] 297

[مسأله 515 وقتی زن از خون نفاس پاک شد] 297

[مسأله 514 طلاق دادن زنی که در حال نفاس می باشد] 297

[مسأله 517 اگر خون نفاس زن از ده روز بگذرد] 298

[مسأله 516 اگر زن از خون نفاس پاک شود] 298

اشاره 298

[مسأله 518 زنی که عادت حیضش کمتر از ده روز است ] 299

مسائل اختصاصی 299

[مسأله 519 زنی که در حیض عادت دارد] 300

اشاره 301

[مسأله 520 زنی که در حیض عادت ندارد] 301

[س 216 زنی که از ذریّه پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله است ] 302

احکام بانوان (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 302

[س 221 زنی دارای عادت ماهیانه معینی مثلًا هفت روز است ] 302

مسأله اختصاصی 302

[س 218 لکه هایی که زن بعد از یقین به پاک شدن می بیند] 302

[س 217 اگر زنی که به خاطر نذر روزه روز معینی روزه دار است ] 302

[س 219 جلوگیری از عادت ماهیانه به وسیله دارو] 302

[س 220 اگر زنی در ایام بارداری به خون ریزی کمی مبتلا شود] 302

[س 225 استفاده از داروهای ضد حاملگی ] 303

[مسأله 523 اگر موی خود را به بدن میّت برساند] 303

[مسأله 521 اگر کسی بدن انسان مرده ای را که سرد شده و غسلش نداده اند مس ّ کند] 303

[س 223 زنی که عمل کورتاژ سقط جنین را انجام داده ] 303

[س 224 خونی که زن در سن یائسگی می بیند] 303

غسل مس ّ میّت 303

[مسأله 522 برای مس ّ مرده ای که تمام بدن او سرد نشده غسل واجب نیست ] 303

[س 222 دخول در حرم امام زادگان برای زنی که در حال حیض و یا نفاس است ] 303

[مسأله 524 مس ّ بچه مرده ] 304

[مسأله 525 بچه ای که بعد از مردن مادر به دنیا می آید] 305

[مسأله 528 اگر از بدن زنده قسمتی که دارای استخوان است جدا شود] 305

[مسأله 526 اگر انسان میّتی را که سه غسل او کاملًا تمام شده مس ّ نماید] 305

[مسأله 527 اگر دیوانه یا بچه نابالغی میّت را مس ّ کند] 305

[مسأله 530 غسل مس ّ میّت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند] 306

[مسأله 529 برای مس ّ استخوان و دندانی که از مرده جدا شده باشد] 306

[احکام اموات از رساله حضرت امام ] 307

[مسأله 532 برای کسی که بعد از مس ّ میّت غسل نکرده است ] 307

[مسأله 531 اگر چند میّت را مس ّ کند] 307

[احکام میت ] 307

احکام محتضر 307

[مسأله 533 مسلمانی را که محتضر است ] 307

[مسأله 535 رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است ] 308

[مسأله 534 احتیاط واجب آن است که تا وقتی او را از محل احتضار حرکت نداده اند رو به قبله باشد] 308

[مسأله 540 تنها گذاشتن محتضر] 309

[مسأله 537 مستحب ّ است دعاها را طوری به محتضر تلقین کنند که بفهمد] 309

[مسأله 538 مستحب ّ است کسی را که سخت جان می دهد] 309

[مسأله 536 مستحب ّ است شهادتین و اقرار به دوازده امام ع ] 309

[مسأله 539 مستحب ّ است برای راحت شدن محتضر] 309

[مسائلی در غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان ] 310

[مسأله 541 بعد از مرگ مستحب ّ است دهان میّت را هم بگذارند] 310

[مسأله 542 غسل و کفن و نماز و دفن مسلمان دوازده امامی ] 310

احکام غسل و کفن و نماز و دفن میّت 310

احکام بعد از مرگ 310

[مسأله 546 غسل و کفن و نماز و دفن میّت ] 311

[مسأله 545 اگر کسی بداند غسل یا کفن یا نماز یا دفن میّت را باطل انجام داده اند] 311

[مسأله 547 ولی ّ زن که در غسل و کفن و دفن او دخالت می کند شوهر اوست ] 311

[مسأله 544 اگر انسان یقین کند که دیگری مشغول کارهای میّت شده ] 311

[مسأله 543 اگر کسی مشغول کارهای میّت شود] 311

[مسأله 548 اگر کسی بگوید من وصی یا ولی ّ میّتم ] 312

مسأله اختصاصی 312

[مسأله 549 اگر میّت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولی ّ کس دیگری را معین کند] 313

احکام غسل میّت 313

اشاره 313

مسأله اختصاصی 313

[مسأله 551 سدر و کافور باید به اندازه ای زیاد نباشد] 313

[مسأله 550 واجب است میّت را سه غسل بدهند] 313

[مسأله 552 اگر سدر و کافور به اندازه ای که لازم است پیدا نشود] 314

[مسأله 553 کسی که برای حج احرام بسته است ] 314

[مسأله 554 اگر سدر و کافور یا یکی از اینها پیدا نشود] 314

[مسأله 557 غسل بچه مسلمان اگر چه از زنا باشد، واجب است ] 315

[مسأله 556 کسی که میّت را غسل می دهد باید قصد قربت داشته باشد] 315

[مسأله 555 کسی که میّت را غسل می دهد] 315

[مسأله 558 بچه سقط شده را اگر چهار ماه یا بیشتر دارد] 316

[مسأله 559 اگر مرد زن را و زن مرد را غسل بدهد] 316

[مسأله 561 اگر برای غسل دادن میّتی که مرد است مرد پیدا نشود] 317

مسأله اختصاصی 317

[مسأله 560 مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست غسل دهد] 317

[مسأله 563 نگاه کردن به عورت میت حرام است ] 318

[مسأله 562 اگر میّت و کسی که او را غسل می دهد هر دو مرد باشند] 318

[مسأله 564 اگر جایی از بدن میّت نجس باشد] 318

مسائل اختصاصی 318

[مسأله 566 کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده ] 319

[مسأله 565 غسل میّت مثل غسل جنابت است ] 319

[مسأله 567 جایز نیست که برای غسل دادن میّت مزد بگیرند] 319

[مسأله 568 اگر آب پیدا نشود] 320

[مسأله 571 لنگ باید از ناف تا زانو اطراف بدن را به پوشاند] 321

اشاره 321

احکام کفن میّت 321

[مسأله 569 کسی که میّت را تیمم می دهد] 321

مسأله اختصاصی 321

[مسأله 570 میّت مسلمان را باید با سه پارچه کفن نمایند] 321

مسأله اختصاصی 322

[مسأله 573 اگر ورثه بالغ باشند] 322

[مسأله 572 مقداری از لنگ ، که از ناف تا زانو را می پوشاند] 322

[مسأله 574 اگر کسی وصیت کرده باشد] 323

[مسأله 575 اگر میّت وصیت نکرده باشد] 323

[مسأله 576 کفن زن بر شوهر است ] 324

مسائل اختصاصی 324

[مسأله 577 کفن میّت بر خویشان او واجب نیست ] 324

[مسأله 580 کفن کردن میّت با چیز نجس ] 325

[مسأله 578 احتیاط واجب آن است که کفن به قدری نازک نباشد] 325

[مسأله 579 کفن کردن با چیز غصبی ] 325

[مسأله 581 کفن کردن با پارچه ای که از پشم یا موی حیوان حرام گوشت تهیه شده ] 326

[مسأله 582 اگر کفن میّت به نجاست خود او یا به نجاست دیگری نجس شود] 326

[مسأله 584 مستحب ّ است انسان در حال سلامتی ] 327

[مسأله 585 بعد از غسل واجب است میّت را حنوط کنند] 327

اشاره 327

احکام حنوط 327

[مسأله 583 کسی که برای حج یا عمره احرام بسته ] 327

[مسأله 586 در حنوط میت مراعات ترتیب بین اعضای سجود لازم نیست ] 328

[مسأله 588 کسی که برای حج احرام بسته است ] 328

[مسأله 587 بهتر آن است که میّت را پیش از کفن کردن ، حنوط نمایند] 328

[مسأله 589 زنی که شوهر او مرده ] 329

[مسأله 590 مکروه است میّت را با مشک و عنبر و عود و عطرهای دیگر خوشبو کنند] 329

[مسأله 592 اگر کافور به اندازه غسل و حنوط نباشد] 329

اشاره 329

[مسأله 591 مستحب ّ است ، قدری تربت حضرت سید الشهداء علیه السلام با کافور مخلوط کنند] 329

[مسأله 593 مستحب ّ است دو چوب تر و تازه ] 329

احکام نماز میّت 330

[نماز میت ] 330

مسائل اختصاصی 330

[مسأله 595 نماز میّت باید بعد از غسل و حنوط و کفن کردن او خوانده شود] 330

[مسأله 594 نماز خواندن بر میّت مسلمان ] 330

[مسأله 597 کسی که به میّت نماز می خواند] 331

[مسأله 598 مکان نماز گزار] 331

[مسأله 599 نماز گزار باید از میّت دور نباشد] 331

[مسأله 600 نمازگزار باید مقابل میّت بایستد] 331

مساله اختصاصی 331

[مسأله 596 کسی که می خواهد نماز میّت بخواند] 331

[مسأله 604 اگر کسی نباشد که بتواند نماز میّت را ایستاده بخواند] 332

مسأله اختصاصی 332

[مسأله 605 اگر میّت وصیّت کرده باشد که شخص معیّنی بر او نماز بخواند] 332

[مسأله 602 در وقت خواندن نماز، باید عورت میّت پوشیده باشد] 332

[مسأله 601 بین میّت و نمازگزار باید پرده نباشد] 332

[مسأله 603 نماز میّت را باید ایستاده و با قصد قربت بخواند.] 332

[مسأله 606 مکروه است بر میّت چند مرتبه نماز بخوانند] 333

[مسأله 607 اگر میّت را عمداً بدون نماز دفن کنند] 333

مسائل اختصاصی 333

دستور نماز میّت 334

[مسأله 608 نماز میّت پنج تکبیر دارد] 334

[مسأله 609 باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند] 335

[مسأله 610 کسی که نماز میّت را به جماعت می خواند] 335

مستحبّات نماز میّت 335

[مسأله 611 چند چیز در نماز میّت مستحب ّ است ] 335

[مسأله 612 خواندن نماز میّت در مساجد مکروه است ] 336

احکام دفن 336

[مسأله 615 میّت را باید در قبر به پهلوی راست طوری بخوابانند] 336

[مسأله 616 اگر کسی در کشتی بمیرد] 336

[ در دفن میت ] 336

[مسأله 613 واجب است میّت را طوری در زمین دفن کنند] 336

[مسأله 614 اگر دفن میّت در زمین ممکن نباشد] 336

[مسأله 618 مخارج انداختن در دریا را باید از اصل مال میّت بردارند] 337

[مسأله 619 اگر زن کافره بمیرد و بچه در شکم او مرده باشد] 337

[مسأله 617 اگر بترسند که دشمن ، قبر میّت را بشکافد] 337

[مسأله 620 دفن مسلمان در قبرستان کفار] 337

[مسأله 622 میّت را نباید در جای غصبی دفن کنند] 338

[مسأله 621 دفن مسلمان در جایی که بی احترامی به او باشد] 338

[مسأله 623 دفن میّت در قبر مرده دیگر] 338

[مسأله 625 اگر کسی در چاه بمیرد] 339

[مسأله 626 اگر بچّه در رحم مادر بمیرد] 339

[مسأله 624 چیزی که از میّت جدا می شود] 339

مستحبّات دفن 340

[مسأله 628 قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند] 340

[مسأله 627 هر گاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد] 340

[مسأله 629 کسی که میّت را در قبر می گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد] 343

[مسأله 631 پس از رفتن کسانی که تشییع جنازه کرده اند] 343

[مسأله 630 قبر را مربع یا مربع مستطیل بسازند] 343

[مسأله 634 جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد] 344

[مسأله 632 بعد از دفن مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتی دهند] 344

[مسأله 633 مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصاً در مرگ فرزند صبر کند] 344

[مسأله 635 پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر] 344

[مسأله 636 اگر مرد در مرگ زن یا فرزند یقه یا لباس خود را پاره کند] 344

نبش قبر 345

اشاره 345

[مسأله 638 استحباب نماز وحشت ] 345

[مسأله 637 در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند نکنند] 345

[مسأله 639 نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر می شود خواند] 345

نماز وحشت 345

اشاره 345

[مسأله 641 نبش قبر مسلمان ] 345

[مسأله 640 اگر بخواهند میّت را به شهر دوری ببرند] 345

[مسأله 643 شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست ] 346

[مسأله 642 نبش قبر امام زاده ها و شهدا و علما و صلحا] 346

مسائل از 664 تا 1045 اختصاصی 348

احکام شهید 348

اشاره 348

[س 228 شخصی بر اثر تصادف یا سقوط از ارتفاع فوت کرده است ] 349

[س 226 آیا در غسل و کفن و دفن اموات ، مماثلت و همجنس بودن شرط است ] 349

احکام اموات (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 349

[س 227 متعارف است که اموات را در منزل مسکونی غسل می دهند] 349

[س 233 اخیراً جنازه زنی در یک قبر قدیمی که تاریخ آن به حدود هفتصد سال پیش بر می گردد] 350

[س 231 یک تیم پزشکی برای انجام آزمایشها و تحقیقات پزشکی احتیاج دارند] 350

[س 229 استخوان مرده ای که حدود چهل یا پنجاه سال از دفن آن می گذرد] 350

[س 230 آیا برای انسان جایز است ] 350

[س 232 اگر شخصی برای خودش کفنی بخرد] 350

[س 237 شخصی بر اثر تصادف ماشین فوت کرده است ] 351

[س 238 اگر سه ماه از دفن میّت با کفن آغشته به خون بگذرد] 351

[س 234 گورستانی در روستایی وجود دارد] 351

[س 236 چرا میّت را شب دفن نمی کنند؟] 351

[س 239 اگر زن حامله ای هنگام وضع حمل از دنیا برود] 351

[س 235 پاشیدن آب بر قبور مستحب است ] 351

[س 240 قبور چند طبقه ] 352

[س 241 کودکی در چاه سقوط کرده و مرده است ] 352

[س 244 شرکت در تشیع جنازه ] 352

[س 243 رفتن به قبرستان در شب مکروه است ] 352

[س 242 برپایی این مراسم ] 352

[س 248 کسی که واجد شرایط امامت در نماز جماعت نیست ] 353

[س 246 اگر در زمان حاضر، شخصی در منطقه ای بر اثر انفجار مین کشته شود] 353

[س 249 اگر مؤمنی در راه اجرای فقه جعفری کشته شود] 353

[س 247 افرادی که از گروه حق که به شهادت می رسند حکم شهید را دارند] 353

[س 250 اگر مسلمانی بر اساس قانون به اعدام محکوم شود] 353

[س 245 اطعام از اموال ورثه بزرگسال و با رضایت آنها باشد، جایز است ] 353

[س 252 آیا دست زدن به عضوی که از بدن انسان مرده جدا شده ] 354

[س 257 شهیدی که نام و نشانی او معلوم نیست ] 354

[س 253 شخص مسلمان را باید هنگام احتضار رو به قبله خواباند] 354

[س 255 آیا بر شهید مسلمانی که با لباسش دفن شده است ] 354

[س 256 این جانب دانشجوی رشته پزشکی هستم ] 354

[س 251 مس ّ استخوانی که همراه با گوشت است ] 354

[س 254 هنگام کشیدن دندان ] 354

[س 258 اگر آگاهی از داخل قبر و تصویر برداری تلویزیونی ] 354

[س 262 آیا راهی برای خراب کردن قبرستان مسلمان ها وجود دارد] 355

[س 263 نبش قبر و تبدیل قبرستان ] 355

[س 259 تخریب مقبره های اطراف قبرستان ] 355

[س 264 در قبر هیچ اثری از جسد مرد مزبور وجود ندارد] 355

[س 265 در وسط خیابانی ، چهار قبر وجود دارد] 355

[س 261 با توجه به وقفی بودن قبرستان ] 355

[س 260 اگر شخصی بدون رعایت موازین شرعی اقدام به خراب کردن قبرستان مسلمانان کند] 355

غسلهای مستحب 356

[مسأله 644 غسلهای مستحب ] 356

[مسأله 645 استحباب غسل پیش از داخل شدن در حرم مکه ، شهر مکه ] 360

[مسأله 646 انسان نمی تواند با غسل مستحبی کاری ] 361

اشاره 362

اول : از موارد تیمّم 362

اشاره 362

[مسأله 648 اگر انسان در آبادی باشد] 362

[مسأله 647 اگر چند غسل بر کسی مستحب ّ باشد] 362

در هفت مورد به جای وضو و غسل باید تیمّم کرد (1): 362

[احکام تیمّم از رساله حضرت امام ] 362

تیمّم 362

[مسأله 649 اگر بعضی از چهار طرف هموار] 363

[مسأله 652 لازم نیست خود انسان در جستجوی آب برود] 364

[مسأله 651 کسی که وقت نماز او تنگ نیست ] 364

[مسأله 650 در هر طرفی که یقین دارد آب نیست ] 364

[مسأله 653 اگر احتمال دهد که داخل بار سفر خود آب هست ] 364

[مسأله 654 اگر پیش از وقت نماز جستجو نماید] 365

[مسأله 655 اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند] 365

[مسأله 656 اگر از درنده بترسد] 365

[مسأله 658 کسی که یقین دارد آب پیدا نمی کند] 366

[مسأله 657 اگر در جستجوی آب نرود] 366

[مسأله 659 اگر بعد از جستجو آب پیدا نکند] 366

[مسأله 660 اگر بعد از داخل شدن وقت نماز وضو داشته باشد] 367

[مسأله 661 اگر پیش از وقت نماز وضو داشته باشد] 368

[مسأله 662 کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد] 368

[مسأله 663 کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهند که آب پیدا نمی کند] 369

دوم از موارد تیمّم 369

[مسأله 664 اگر به واسطه پیری یا ترس از دزد دسترسی به آب نداشته باشد] 369

[مسأله 665 اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد] 369

[مسأله 666 اگر ناچار شود که برای تهیه آب قرض کند] 370

[مسأله 667 اگر کندن چاه مشقّت ندارد] 370

[مسأله 669 اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد] 370

سوم : از موارد تیمم [ترس از ضرر] 370

[مسأله 668 اگر کسی مقداری آب بی منّت به او ببخشد] 370

[مسأله 673 کسی که می داند آب برایش ضرر ندارد] 371

[مسأله 671 کسی که مبتلا به درد چشم است ] 371

[مسأله 672 اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر تیمّم کند] 371

[مسأله 670 لازم نیست یقین کند که آب برای او ضرر دارد] 371

چهارم : از موارد تیمم [نیاز به آب برای حفظ جان .] 372

[مسأله 674 هر گاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند] 372

[مسأله 675 اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد] 373

[مسأله 676 کسی که بدن یا لباسش نجس است ] 373

پنجم : از موارد تیمم [نیاز به آب برای تطهیر] 373

[مسأله 678 هر گاه وقت به قدری تنگ باشد] 374

ششم : از موارد تیمّم [نداشتن آب مباح ] 374

هفتم : از موارد تیمم [نداشتن فرصت برای وضو یا غسل ] 374

[مسأله 680 کسی که شک دارد که اگر وضو بگیرد، یا غسل کند] 374

[مسأله 679 اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد] 374

[مسأله 677 اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگری ندارد] 374

چیزهایی که تیمّم به آنها صحیح است 375

[مسأله 681 کسی که به واسطه تنگی وقت تیمّم کرده ] 375

[مسأله 682 کسی که آب دارد] 375

[مسأله 684 تیمّم با خاک و ریگ و کلوخ و سنگ ] 375

[مسأله 683 اگر انسان به قدری وقت دارد که می تواند وضو بگیرد] 375

[مسأله 685 تیمّم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه ] 376

[مسأله 686 اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود] 377

[مسأله 688 کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد] 378

[مسأله 687 اگر بتواند با تکاندن فرش و مانند آن خاک تهیه کند] 378

[مسأله 689 اگر با خاک و ریگ چیزی مانند کاه که تیمّم به آن باطل است ] 379

[مسأله 692 چیزی که بر آن تیمّم می کند باید پاک باشد] 379

[مسأله 690 اگر چیزی ندارد که بر آن تیمّم کند] 379

[مسأله 691 تیمّم به دیوار گلی صحیح است ] 379

[مسأله 695 تیمّم در فضای غصبی باطل نیست ] 380

[مسأله 696 اگر نداند محل تیمّم غصبی است ] 380

[مسأله 693 اگر یقین داشته باشد که تیمّم به چیزی صحیح است ] 380

[مسأله 694 چیزی که بر آن تیمّم می کند] 380

[مسأله 698 مستحب ّ است چیزی که بر آن تیمّم می کند] 381

[مسأله 697 کسی که در جای غصبی حبس است ] 381

دستور تیمّم 382

[مسأله 699 تیمّم به زمین گود و خاک جاده ] 382

[مسأله 70 در تیمّم چهار چیز واجب است ] 382

[مسأله 702 اگر مختصری از پیشانی و پشت دستها را هم مسح نکند] 383

احکام تیمّم 383

[مسأله 701 تیمّم بدل از غسل و بدل از وضو] 383

[مسأله 705 در موقع نیّت باید معیّن کند که تیمّم او بدل از غسل است ] 384

[مسأله 703 برای آن که یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده ] 384

[مسأله 704 پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید] 384

[مسأله 708 اگر پیشانی یا پشت دستها زخم است ] 385

[مسأله 706 در تیمّم باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها پاک باشد] 385

[مسأله 707 انسان باید برای تیمّم انگشتر را از دست بیرون آورد] 385

[مسأله 710 اگر احتمال دهد که در پیشانی و کف دستها یا پشت دستها مانعی هست ] 386

[مسأله 709 اگر پیشانی و پشت دستها مو داشته باشد] 386

[مسأله 711 اگر وظیفه او تیمّم است ] 386

[مسأله 713 اگر بعد از مسح دست چپ شک کند] 387

[مسأله 712 اگر بعد از آن که وارد تیمّم شد] 387

[مسأله 714 کسی که وظیفه اش تیمّم است ] 387

[مسأله 716 کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند] 388

[مسأله 715 کسی که وظیفه اش تیمّم است ] 388

[مسأله 718 کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره ای و تیمّم نماید] 389

[مسأله 717 کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند] 389

[مسأله 720 چیزهایی که وضو را باطل می کند] 390

[مسأله 719 اگر به واسطه نداشتن آب یا عذر دیگری تیمّم کند] 390

[مسأله 722 کسی که نمی تواند غسل کند] 390

[مسأله 721 کسی که نمی تواند غسل کند] 390

[مسأله 724 اگر بدل از غسل تیمّم کند] 391

[مسأله 723 اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند] 391

[مسأله 727 در چند مورد مستحب ّ است نمازهایی را که انسان با تیمّم خوانده دوباره بخواند] 392

[مسأله 726 کسی که وظیفه اش تیمّم است ] 392

[مسأله 725 کسی که وظیفه اش آن است که بدل از وضو و بدل از غسل تیمّم کند] 392

[س 202 تیمم بدل از غسل ] 393

احکام تیمم (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 393

[س 203 مجروحین جنگی ] 393

[س 201 جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام جنابتش استمرار داشته باشد] 393

[س 200 چیزهائی مثل خاک ، گچ ، سنگ که تیمم بر آنها صحیح است ] 393

[س 207 کسی که در یک وضعیت غیر طبیعی به سر می برد] 394

[س 209 کیفیت تیمم ] 394

[س 205 رطوبتی از انسان در حال خواب خارج می شود] 394

[س 208 کسی که غسل جنابت را برای نماز صبح انجام نداده است ] 394

[س 206 شخصی که چندین شب متوالی جنب شده ] 394

[س 204 کسی که فاقد آب است ] 394

[س 210 تیمم بر سنگ گچ و آهک و پخته شده ] 395

[س 211 چیزی که بر آن تیمم می شود باید پاک باشد] 395

[س 214 شخصی به خاطر تنگی وقت نمازش را با تیمم خوانده است ] 395

[س 215 زندگی در منطقه سردسیری ] 395

[س 213 کسی که به بیماری پوستی مبتلا شده ] 395

[س 212 اگر انسان نتواند وضو بگیرد] 395

اشاره 396

[بعضی از احکام نماز از رساله حضرت امام ] 396

احکام نماز 396

نمازهای واجب 397

[مسأله 729 اگر چوب یا چیزی مانند آن را ، راست در زمین هموار فرو برند] 398

اشاره 398

[مسأله 728 نماز شکسته ] 398

وقت نماز ظهر و عصر 398

اشاره 398

مسأله اختصاصی 398

نمازهای واجب یومیّه 398

[مسأله 731 وقت مخصوص نماز ظهر و عصر] 400

[مسأله 730 شاخص ] 400

[مسأله 732 اگر پیش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول نماز عصر شود] 401

[مسأله 733 نماز جمعه ] 402

[مسأله 734 نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اول ظهر می گویند تأخیر نیندازند] 403

[مسأله 736 وقت مخصوص نماز مغرب و عشا] 404

وقت نماز مغرب و عشا 404

[مسأله 735 مغرب موقعی است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا می شود] 404

[مسأله 737 وقت مخصوص و مشترک برای اشخاص فرق می کند] 405

[مسأله 738 اگر پیش از خواندن نماز مغرب سهواً مشغول نماز عشا شود] 406

[مسأله 740 اگر از روی معصیت یا به واسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند] 407

[مسأله 739 آخر وقت نماز عشا نصف شب است ] 407

[مسأله 741 نزدیک اذان صبح از طرف مشرق ] 408

[مسأله 742 موقعی انسان می تواند مشغول نماز شود] 408

احکام وقت نماز 408

وقت نماز صبح 408

[مسأله 743 نابینا و کسی که در زندان است ] 409

[مسأله 745 اگر انسان ملتفت نباشد] 410

[مسأله 744 اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند] 410

[مسأله 748 کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد] 411

[مسأله 746 اگر یقین کند وقت داخل شده ] 411

[مسأله 747 اگر وقت نماز به قدری تنگ است ] 411

[مسأله 749 کسی که مسافر نیست ] 412

[مسأله 750 کسی که مسافر است ] 413

[مسأله 751 مستحب ّ است انسان نماز را در اوّل وقت آن بخواند] 414

[مسأله 752 هر گاه انسان عذری دارد] 415

[مسأله 753 کسی که مسائل نماز و شکّیّات و سهویّات را نمی داند] 416

[مسأله 754 اگر وقت نماز وسعت دارد] 417

مسائل اختصاصی 417

اشاره 417

[مسأله 755 انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر بخواند] 418

[مسأله 757 اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است ] 418

نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود 418

[مسأله 756 اگر به نیّت نماز ظهر مشغول نماز شود] 418

[مسأله 758 اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده ] 419

اشاره 419

مسأله اختصاصی 420

[مسأله 759 در نماز عشا پیش از رکوع رکعت چهارم ] 420

[مسأله 763 اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد] 421

[مسأله 761 اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند] 421

[مسأله 760 در نماز عشا بعد از رسیدن به رکوع رکعت چهارم ] 421

[مسأله 762 برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز ادا] 421

[مسائل ] 422

[مسأله 764 نمازهای مستحبّی ] 422

نمازهای مستحب 422

[مسأله 765 نافله شب ] 423

[مسأله 767 نافله ظهر و عصر] 423

[مسأله 766 نمازهای نافله را می شود نشسته خواند] 423

[مسأله 769 نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود] 424

[مسأله 768 نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود] 424

وقت نافله های یومیّه 424

[مسأله 771 وقت نافله عشا] 425

[مسأله 772 نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود] 425

[مسأله 770 وقت نافله مغرب ] 425

[مسأله 774 کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند] 426

[مسأله 773 وقت نافله شب ] 426

نماز غفیله 427

[مسأله 775 یکی از نمازهای مستحبّی نماز غفیله است ] 427

[مسأله 776 خانه کعبه قبله است ] 428

احکام قبله 428

[مسأله 777 کسی که نماز واجب را ایستاده می خواند] 428

[مسأله 781 نماز مستحبی را می شود در حال راه رفتن و سواری خواند] 429

[مسأله 779 کسی که نمی تواند نشسته نماز بخواند] 429

اشاره 429

[مسأله 780 نماز احتیاط] 429

[مسأله 778 کسی که باید نشسته نماز بخواند] 429

اشاره 430

[مسأله 782 کسی که می خواهد نماز بخواند] 430

مسائل اختصاصی 430

مسأله اختصاصی 430

[مسأله 784 اگر برای پیدا کردن قبله وسیله ای ندارد] 431

[مسأله 785 اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است ] 431

[مسأله 783 کسی که گمان به قبله دارد] 431

[مسأله 787 کسی که یقین به قبله ندارد] 432

مسائل اختصاصی 432

[مسأله 786 کسی که باید به چند طرف نماز بخواند] 432

اشاره 432

اهمیت و شرائط نماز 433

احکام نماز (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 433

[س 338 کسی که عمداً نماز را ترک کند] 433

[س 339 فاقد الطهورین ] 433

[س 340 عدول در نماز واجب ] 433

[س 346 آخر وقت نماز عصر مغرب است ] 434

[س 344 خروج بول بدون اختیار] 434

[س 341 نماز گزاری که می خواهد بین نماز جمعه و ظهر جمع نماید] 434

[س 342 اگر خونریزی از دهان از اول وقت نماز تا نزدیک آخر آن ادامه داشته باشد] 434

[س 345 دلیل مذهب شیعه در مورد وقت نمازهای روزانه چیست ] 434

[س 343 هنگام خواندن ذکرهای مستحبی نماز] 434

وقت نماز 434

[س 353 داخل شدن وقت دو نماز] 435

[س 348 من تا دیر وقت سر کارم هستم ] 435

[س 350 سفارت خانه ها و کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در خارج ] 435

[س 349 نیت اداء] 435

[س 351 فجر صادق و کاذب ] 435

[س 347 فاصله زمانی بین غروب خورشید و اذان مغرب ] 435

[س 352 تأخیر نماز جماعت برای این که نمازگزاران در نماز حاضر شوند] 435

[س 354 یقین به طلوع فجر ممکن ] 436

[س 356 اهل سنّت نماز مغرب را قبل از غروب شرعی می خوانند] 436

[س 360 آیا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز می شود] 436

[س 359 رسانه های گروهی و اوقات شرعی ] 436

[س 358 رسیدن نور خورشید به زمین تقریباً هفت دقیقه طول می کشد] 436

[س 357 خورشید در دانمارک و نروژ] 436

[س 355 اختلاف اوقات شرعی میان استان ها] 436

قبله 437

[س 363 وقت نماز عصر تا اذان مغرب است ] 437

[س 364 اگر کسی در بین نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است ] 437

[س 362 عدم امکان تشخیص دقیق لحظه طلوع فجر] 437

[س 365 تشخیص قبله با نصب شاخص ] 437

[س 361 نماز کسی که نماز دوم را بر اوّلی مقدّم داشته ] 437

[مسأله 788 مرد باید در حال نماز عورتین خود را به پوشاند] 438

پوشانیدن بدن در نماز 438

[س 367 اگر نقطه مقابل کعبه مکرمه در طرف دیگر زمین مشخص شود] 438

[لباس نماز گذار از رساله حضرت امام ] 438

[س 368 اگر انسان در وضعیتی باشد که اصلًا جهت قبله را نداند] 438

[س 369 تشخیص قبله در قطب شمال و جنوب ] 438

[س 366 اگر شدت درگیری و جنگ مانع تعیین جهت قبله شود] 438

[ در لباس نماز گذار] 438

[مسأله 790 موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده را به جا می آورد] 439

[مسأله 789 زن باید در موقع نماز تمام بدن حتی سر و موی خود را به پوشاند] 439

[مسأله 791 اگر انسان عمداً در نماز عورتش را نپوشاند] 439

[مسأله 793 اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می پوشاند] 440

[مسأله 794 انسان می تواند در نماز خود را به علف و برگ درختان بپوشاند] 440

[مسأله 792 اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیدا است ] 440

[مسأله 796 اگر چیزی ندارد که در نماز خود را با آن بپوشاند] 441

[مسأله 795 اگر غیر از گِل هیچ چیز ندارد] 441

[مسأله 797 کسی که می خواهد نماز بخواند] 442

شرایط لباس نمازگزار 444

[مسأله 798 لباس نمازگزار شش شرط دارد] 444

[مسأله 848 اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد] 466

مواردی که لازم نیست بدن و لباس نماز گزار پاک باشد 466

[مسأله 849 اگر در بدن یا لباس نمازگزار خون زخم یا جراحت یا دُمَل باشد] 467

[مسأله 850 اگر خون بریدگی و زخم که به زودی خوب می شود] 467

[مسأله 851 اگر جایی از بدن یا لباس که با زخم فاصله دارد] 467

[مسأله 852 اگر از زخمی که توی دهان و بینی و مانند اینهاست ] 467

[مسأله 853 کسی که بدنش زخم است ] 468

[مسأله 855 اگر سر سوزنی خون حیض یا نفاس در بدن یا لباس نمازگزار باشد] 469

[مسأله 854 اگر چند زخم در بدن باشد] 469

[مسأله 856 خونی که به لباس بی آستر بریزد] 470

[مسأله 858 اگر خون بدن یا لباس کمتر از درهم باشد] 471

[مسأله 857 اگر خون روی لباسی که آستر دارد بریزد] 471

[مسأله 859 اگر بدن یا لباس خونی نشود] 472

[مسأله 860 اگر خونی که در بدن یا لباس است کمتر از درهم باشد] 472

[مسأله 861 اگر لباسهای کوچک نماز گزار نجس باشد] 472

[مسأله 862 چیز نجسی که با آن می شود عورت را پوشاند] 473

[مسأله 863 زنی که پرستار بچه است ] 473

[مسأله 865 چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است ] 475

[مسأله 864 چند چیز در لباس نمازگزار مستحب است ] 475

چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 475

چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 475

لباس نمازگزار (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 476

[س 430 اگر نمازگزار یقین داشته باشد که نجاستی بر بدن یا لباسش وجود ندارد] 476

[س 432 زنی در اثنای نماز متوجه می شود که مقداری از موهایش پیداست ] 476

[مسائلی در لباس نماز گزار] 476

[س 428 نماز خواندن در لباسی که شک در نجس بودن آن می باشد] 476

[س 433 تطهیر مخرج بول با سنگ ] 476

[س 429 نماز خواندن در کمر بند چرمی ] 476

[س 431 نماز با پوست حیوانی که تذکیه آن مشکوک بوده ] 476

[س 440 صحیح بودن نماز در متنجسی که کافی برای پوشش عورت محسوب نمی شود] 477

[س 437 زنان چه مقدار از بدن خود را باید هنگام نماز بپوشانند] 477

[س 434 اهل کتاب باشد که محکوم به طهارت هستند] 477

[س 436 نماز در لباس معطر به عطرهای امروزی ] 477

[س 439 پوشاندن کامل چانه هنگام حجاب ] 477

[س 438 پوشاندن روی پاها] 477

[س 435 اگر نمازگزار دستمال و امثال آن را که با خون نجس شده اند] 477

[س 443 استفاده مردان از انگشتری که از جنس طلای سفید است ] 478

پوشیدن طلا و نقره و به کار بردن آن 478

[س 444 استفاده از طلا بدون قصد زینت ] 478

[س 441 وجود مو یا آب دهان گربه ] 478

[س 446 با توجه به احکام لباس نمازگزار] 478

[س 447 ساخت و فروش جواهرات طلا که مخصوص مردان است ] 478

[س 445 استفاده از طلا برای مردان به مدت کوتاه ] 478

[س 442 دست کردن انگشتر طلا توسط مردان ] 478

[مکان نمازگزار از رساله حضرت امام ] 479

شرط اول آن که مباح باشد (2). 479

مکان نمازگزار 479

[س 448 استعمال ظرف نقره در خوردن و آشامیدن ] 479

[س 449 آیا گذاشتن روکش طلا روی دندان اشکال دارد] 479

مکان نمازگزار چند شرط دارد (1): 479

[مسأله 893 نماز را در مسجد بخوانند] 496

[مسأله 894 برای زنها نماز خواندن در خانه ] 496

جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است 496

[مسأله 896 زیاد رفتن به مسجد و رفتن در مسجدی که نمازگزار ندارد مستحب است ] 497

[مسأله 897 مستحب است انسان با کسی که در مسجد حاضر نمی شود غذا نخورد] 497

[مسأله 895 نماز در حرم امامان علیهم السلام مستحب بلکه بهتر از مسجد است ] 497

[مسأله 900 نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد] 498

[مسأله 899 کسی که در محل عبور مردم نماز می خواند] 498

جاهایی که نماز خواندن در آنها مکروه است 498

[مسأله 898 نماز خواندن در چند جا مکروه است ] 498

احکام مسجد 498

[مسأله 901 اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید] 499

[مسأله 902 اگر جایی از مسجد نجس شود] 500

[مسأله 903 اگر مسجدی را غصب کنند] 501

[مسأله 904 نجس کردن حرم امامان علیهم السلام حرام است ] 501

[مسأله 906 بردن عین نجس در مسجد حرام است ] 502

[مسأله 905 اگر حصیر مسجد نجس شود] 502

[مسأله 907 اگر مسجد را برای روضه خوانی چادر بزنند] 503

[مسأله 910 فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است ] 503

[مسأله 909 اگر مسجد خراب هم شود] 503

[مسأله 908 مسجد را به طلا نباید زینت نمایند] 503

[مسأله 911 ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می باشد] 504

[مسأله 912 تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است ] 504

[مسأله 914 خوابیدن در مسجد] 505

[مسأله 913 نماز تحیت مسجد] 505

[مسأله 915 راه دادن بچه و دیوانه به مسجد مکروه است ] 505

[س 377 نماز خواندن بر سجاده ای که شکلهایی روی آن رسم شده ] 506

احکام مکان نمازگزار (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 506

[س 376 زندگی در یک خانه دولتی ] 506

[س 371 نماز خواندن در زمینی که قبلًا وقف بوده ] 506

[س 375 نصب تصویر در مساجد] 506

[س 370 نشستن و نماز خواندن از جاهایی که دولت ظالم آنها را غصب می کند] 506

[مسائلی در مکان مصلی ] 506

[س 372 نماز در مکان غصبی ] 506

[س 374 مردان هنگام نماز جلوتر از زنان بایستند] 506

[س 373 شخصی مدتی با لباسی که خمس به آن تعلق گرفته است نماز خوانده ] 506

[س 380 اقامه نماز در پارکها] 507

[س 382 دو مسجد مجاور هم وجود دارد] 507

[س 381 زمین یکی از دبیرستان های این شهر ملک یکی از افراد است ] 507

[س 378 اگر مکان نمازگزار پاک نباشد] 507

[س 379 ساختمانی در گذشته قبرستان بوده ] 507

[س 383 نماز خواندن در نمازخانه های رستورانها] 508

[س 388 نماز کسانی که با قایق به مأموریت فرستاده می شوند] 508

احکام مسجد 508

[س 389 مستحب است انسان نماز را در مسجد محله خود بخواند] 508

[س 386 اگر مسجدی مجاور حسینیه ای باشد] 508

[س 384 نماز در زمین غصبی ] 508

[س 385 بعضی از شرکت ها و مؤسسه هایی که امروزه در اختیار دولت قرار دارد] 508

[س 387 آیا نماز خواندن در مکانی که موسیقی حرام پخش می شود] 508

[س 393 انجام تمرین های ورزشی در مسجد محل ] 509

[س 396 شرکت های تعاونی مردمی اقدام به ساختن مناطق مسکونی می کنند] 509

[س 394 استفاده از شبستان مسجد برای رشد فکری ، فرهنگی و نظامی ] 509

[س 390 نماز خواندن در مسجدی که سازندگان آن ادعا می کنند] 509

[س 391 آیا زنها بهتر است نماز را در مسجد بخوانند] 509

[س 395 مجلس عروسی در مساجد] 509

[س 392 در حال حاضر بین مسجد الحرام و محل سعی بین صفا و مروه ] 509

[س 402 قسمت سر پوشیده ای از یک مسجد حدود سی سال است که متروکه شده ] 510

[س 398 نمایش فیلم های سینمایی در مسجد] 510

[س 401 مسجد جامع ] 510

[س 397 مسجد و گروه سرود] 510

[س 399 پخش موسیقی شاد از مسجد] 510

[س 400 استفاده از بلندگوهای مساجد که صدا را در خارج از مسجد پخش می کنند] 510

[س 403 در طرح توسعه یکی از خیابانها چند مسجد در مسیر طرح قرار می گیرد] 511

[س 404 استفاده شخصی و اندک از آب مساجد] 511

[س 405 مسجدی در مجاورت قبرستانی وجود دارد] 511

[س 408 مسجدی حدود بیست سال پیش ساخته شده و به نام مبارک صاحب الزمان ] 512

[س 409 در مساجدی که از محل نذورات خاص مسجد و تبرّعات مؤمنین ] 512

[س 406 اگر مسجد نیاز به تعمیر داشته باشد] 512

[س 410 در روستایی مسجد نوسازی وجود دارد] 512

[س 407 وصیت به دفن در صحن مسجد] 512

[س 414 برای توسعه مسجد نیاز به کندن چند درخت از صحن آن است ] 513

[س 413 مکانی وقفی وجود دارد که در آن مسجد مدرسه علوم دینی ] 513

[س 415 زمینی که جزء قسمت سر پوشیده مسجد بوده ] 513

[س 417 مدتی است که در یکی از مساجد، نماز جماعت اقامه می کنم ] 513

[س 416 مسجدی بوده که خراب شده ] 513

[س 412 ساخت موزه در گوشه ای از صحن مسجد] 513

[س 411 تخریب مسجد] 513

[س 419 آیا به طور مطلق جایز است که کفّار داخل مساجد مسلمانان شوند] 514

[س 423 به ثبت رساندن حسینیه ] 514

[س 420 نماز خواندن در مسجدی که توسط کفّار ساخته شده ] 514

[س 421 کافری داوطلبانه مالی را برای کمک به ساختمان مسجد بدهد] 514

[س 424 جایز نیست شخص جنب و حائض داخل حرم ائمه علیهم السلام شوند] 514

[س 418 هیئت امنای مسجدی که املاکی برای اداره امور خود ندارد] 514

احکام سایر مکانهای دینی 514

[س 422 اگر کسی شب به مسجد بیاید و در آن بخوابد] 514

[مسأله 916 برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیه اذان و اقامه بگویند] 515

[اذان و اقامه از رساله حضرت امام ] 515

[س 427 آیا تکایا حکم مسجد را دارد] 515

[س 426 استفاده از فرشها و اجناس نذر شده ] 515

[س 425 آیا می توان حسینیه را در مسجد ادغام کرد] 515

اذان و اقامه 515

[مسأله 919 شهادت سوم جزء اذان نیست ] 516

[مسأله 918 اذان هیجده جمله است ] 516

ترجمه اذان و اقامه 516

[مسأله 917 مستحب است در روز اولی که بچه به دنیا می آید] 516

[مسأله 921 اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد] 517

[مسأله 922 در پنج نماز اذان ساقط می شود] 517

[مسأله 920 بین جمله های اذان و اقامه باید خیلی فاصله نشود] 517

[مسأله 924 اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود] 519

[مسأله 923 اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند] 519

[مسأله 925 در جایی که عده ای مشغول نماز جماعتند] 520

[مسأله 926 شک کند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه ] 521

[مسأله 927 کسی که اذان و اقامه دیگری را می شنود] 521

[مسأله 928 کسی که اذان و اقامه دیگری را شنیده ] 522

[مسأله 929 اگر مرد اذان زن را با قصد لذّت بشنود] 522

اشاره 522

[مسأله 930 اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید] 522

[مسأله 933 باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد] 523

مسأله اختصاصی 523

[مسأله 931 اقامه باید بعد از اذان گفته شود] 523

[مسأله 932 اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید] 523

اشاره 524

[مسأله 937 اگر در بین اذان یا اقامه ] 524

[مسأله 936 اگر پیش از گفتن اقامه شک کند که اذان گفته ] 524

[مسأله 934 اذان و اقامه باید به عربی صحیح گفته شود] 524

[مسأله 935 اذان و اقامه باید بعد از داخل شدن وقت نماز گفته شود] 524

مسأله اختصاصی 524

[مسأله 938 مستحب است انسان در موقع گفتن اذان ، رو به قبله بایستد] 524

[مسأله 939 مستحب است بدن انسان در موقع گفتن اقامه آرام باشد] 525

[مسأله 941 اوصاف مؤذن ] 525

اشاره 525

[مسأله 940 مستحب است بین اذان و اقامه یک قدم بردارد] 525

[س 452 اذان با صدای بلند یک عمل عبادی سیاسی است ] 526

[س 450 گفتن اذان نباید مردم را به اشتباه بیندازد] 526

اذان و اقامه (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 526

[س 451 اذان برای اعلان دخول وقت نماز] 526

مسائل اختصاصی 526

اشاره 527

واجبات نماز 527

[واجبات نماز از رساله حضرت امام ] 527

واجبات نماز یازده چیز است : 527

[س 455 مرد در نماز به اذان زن اکتفا نکند] 527

[س 457 نماز ایستاده و نشسته ] 527

[س 453 پخش برنامه های خاص سحرهای ماه مبارک رمضان از بلندگوی مسجد] 527

[س 456 شهادت سوم اذان ] 527

[س 454 پخش آیات قرآنی قبل از اذان صبح ] 527

نیّت 528

[مسأله 942 بعضی از واجبات نماز رکن است ] 528

[مسأله 1045 نماز گزار باید بعد از رکوع دو سجده کند] 566

[مسأله 1046 دو سجده روی هم یک رکن است ] 566

[مسأله 1049 در سجده هر ذکری بگوید کافی است ] 567

[مسأله 1047 اگر عمداً یک سجده کم یا زیاد کند] 567

[مسأله 1048 اگر پیشانی را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد] 567

[مسأله 1050 در سجود باید به مقدار ذکر واجب بدن آرام باشد] 568

[مسأله 1051 اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد و بدن آرام بگیرد] 568

[مسأله 1054 اگر موقعی که ذکر سجده را می گوید] 569

[مسأله 1053 اگر بعد از آن که سر از سجده برداشت ] 569

[مسأله 1052 اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد] 569

[مسأله 1057 جای پیشانی نمازگزار باید از جاهای زانوهایش پست تر] 570

[مسأله 1055 اگر پیش از تمام شدن ذکر سجده سهواً پیشانی را از زمین بردارد] 570

[مسأله 1056 بعد از تمام شدن ذکر سجده اول باید بنشیند] 570

[مسأله 1058 در زمین سراشیب که سراشیبی آن درست معلوم نیست ] 571

[مسأله 1059 اگر پیشانی را سهواً به چیزی بگذارد] 571

[مسأله 1062 در سجده باید سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمین بگذارد] 573

[مسأله 1061 در سجده باید کف دست را بر زمین بگذارد] 573

[مسأله 1060 باید بین پیشانی و آن چه بر آن سجده می کند چیزی نباشد] 573

[مسأله 1063 کسی که مقداری از شست پایش بریده ] 574

[مسأله 1064 اگر به طور غیر معمول سجده کند] 574

[مسأله 1065 مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می کند] 575

اشاره 575

[مسأله 1066 اگر در پیشانی دمل و مانند آن باشد] 576

[مسأله 1067 اگر دمل یا زخم تمام پیشانی را گرفته باشد] 576

[مسأله 1068 کسی که نمی تواند پیشانی را به زمین برساند] 577

اشاره 577

[مسأله 1069 کسی که هیچ نمی تواند خم شود] 578

[مسأله 1070 کسی که نمی تواند بنشیند، باید ایستاده نیت سجده کند] 578

[مسأله 1072 جایی که انسان باید تقیه کند] 579

[مسأله 1071 اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود] 579

[مسأله 1074 اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند] 580

[مسأله 1073 اگر روی چیزی که بدن روی آن آرام نمی گیرد] 580

[مسأله 1076 باید بر زمین و چیزهای غیر خوراکی که از زمین می روید] 581

[مسأله 1075 در رکعت اول و رکعت سومی که تشهد ندارد] 581

[مسأله 1077 احتیاط واجب آن است که بر برگ درخت مو] 582

[مسأله 1081 سجده بر سنگ آهک و سنگ گچ صحیح است ] 583

[مسأله 1078 سجده بر چیزهایی که از زمین می روید] 583

[مسأله 1080 سجده بر گیاهی که خوردن آن در بعضی از شهرها معمول است ] 583

[مسأله 1079 سجده بر گلهایی که خوراکی نیستند] 583

[مسأله 1084 اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد] 584

[مسأله 1082 اگر کاغذ را از چیزی که سجده بر آن صحیح است ] 584

[مسأله 1083 برای سجده بهتر از هر چیز تربت حضرت سید الشهداء علیه السلام می باشد] 584

[مسأله 1085 سجده بر گل و خاک سستی که پیشانی روی آن آرام نمی گیرد] 585

[مسأله 1086 اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد] 585

[مسأله 1087 اگر در بین نماز چیزی که بر آن سجده می کند گم شود] 586

[مسأله 1088 هر گاه در حال سجده بفهمد پیشانی را بر چیزی گذاشته ] 586

[مسأله 1089 اگر بعد از سجده بفهمد پیشانی را روی چیزی گذاشته ] 587

[مسأله 1090 سجده کردن برای غیر خداوند متعال حرام می باشد] 587

[مسأله 1091 در سجده چند چیز مستحب است ] 588

[مسأله 1093 سجده واجب ] 589

[مسأله 1092 قرآن خواندن در سجده مکروه است ] 589

[مسأله 1096 اگر آیه سجده را از کسی که قصد خواندن قرآن ندارد بشنود] 590

[مسأله 1095 در غیر نماز اگر در حال سجده آیه سجده را بخواند] 590

[مسأله 1094 اگر انسان موقعی که آیه سجده را می خواند] 590

اشاره 591

[مسأله 1098 در سجده واجب قرآن ] 592

[مسأله 1097 در سجده واجب قرآن نمی شود بر چیزهای خوراکی و پوشاکی سجده کرد] 592

[مسأله 1099 هر گاه در سجده واجب قرآن ] 593

[مسأله 1117 در تمام نمازهای واجب و مستحب پیش از رکوع رکعت دوم ] 600

[مسأله 1118 اگر بخواهد قنوت بخواند] 600

قُنوت 600

[مسأله 1121 اگر عمداً قنوت نخواند قضا ندارد] 601

[مسأله 1119 در قنوت هر ذکری بگوید] 601

[مسأله 1120 مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند] 601

1 ترجمه سوره حمد 602

ترجمه نماز 602

3 ترجمه ذکر رکوع و سجود و ذکرهایی که بعد از آنها مستحب است 602

2 ترجمه سوره قل هو اللّه احد 602

4 ترجمه قنوت 602

[مسأله 1122 مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب شود] 603

5 ترجمه تسبیحات اربعه 603

تعقیب نماز 603

6 ترجمه تشهد و سلام 603

[مسأله 1125 موقع نوشتن اسم مبارک حضرت رسول ص مستحب است صلوات را هم بنویسد] 604

[قرائت و احکام آن ] 604

احکام نماز؛ قرائت و احکام آن (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 604

[مسأله 1123 مستحب است بعد از نماز، سجده شکر نماید] 604

مسأله 1124 استحباب صلوات هنگام شنیدن نام مبارک حضرت رسول ص 604

[مُبطِلات نماز از رساله حضرت امام ] 611

اشاره 611

[مسأله 1129 اگر در حال سجده از خواب بیدار شود] 612

[مسأله 1127 کسی که بی اختیار خوابش برده ] 612

[مسأله 1128 اگر بداند به اختیار خودش خوابیده ] 612

اشاره 613

[مسأله 1130 هر گاه برای ادب دستها را روی هم بگذارد] 613

سوم : 613

[مسأله 1131 اگر عمداً همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند] 614

[مسأله 1132 اگر کلمه ای بگوید که یک حرف دارد] 616

[مسأله 1133 سرفه کردن و آروغ زدن و آه کشیدن در نماز] 617

[مسأله 1134 اگر کلمه ای را به قصد ذکر بگوید] 617

[مسأله 1136 اگر چیزی از حمد و سوره و ذکرهای نماز را عمداً] 618

[مسأله 1135 خواندن قرآن در نماز] 618

[مسأله 1137 در حال نماز انسان نباید به دیگری سلام کند] 619

[مسأله 1138 انسان باید جواب سلام را بگوید] 619

[مسأله 1139 باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود] 620

[مسأله 1140 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید] 620

[مسأله 1144 جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند] 621

[مسأله 1143 اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند] 621

[مسأله 1141 اگر زن یا مرد نامحرم به نمازگزار سلام کند] 621

[مسأله 1142 اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد] 621

[مسأله 1148 سلام کردن مستحب است ] 622

[مسأله 1146 اگر کسی به عده ای سلام کند] 622

[مسأله 1145 اگر کسی به عده ای سلام کند] 622

[مسأله 1147 اگر به عده ای سلام کند] 622

مسأله اختصاصی 623

[مسأله 1149 اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند] 623

[مسأله 1150 در غیر نماز، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید] 623

هفتم : 623

اشاره 623

هشتم : 624

[مسأله 1151 اگر برای جلوگیری از صدای خنده تغییر کند] 624

اشاره 625

[مسأله 1152 اگر در بین نماز به قدری ساکت بماند] 625

اشاره 625

دهم : 625

نهم : 625

[مسأله 1153 اگر در بین نماز کاری انجام دهد] 625

[مسأله 1154 احتیاط واجب آن است که در نماز هیچ چیز نخورد] 626

[مسأله 1155 اگر در بین نماز، غذایی را که لای دندانها مانده ] 626

یازدهم : 627

[مسأله 1156 اگر بعد از نماز شک کند] 627

دوازدهم : 627

اشاره 627

[مسأله 1157 مکروه است در نماز صورت را کمی به طرف راست یا چپ بگرداند] 627

[مسأله 1158 موقعی که انسان خوابش می آید] 628

[مسأله 1159 شکستن نماز واجب از روی اختیار حرام است ] 628

[مسأله 1162 اگر در بین نماز بفهمد که مسجد نجس است ] 629

[مسأله 1160 اگر حفظ جان خود انسان یا کسی که حفظ جان او واجب است ] 629

[مسأله 1161 اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد] 629

مبطلات نماز (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 630

[مسأله 1163 کسی که باید نماز را بشکند] 630

[مسأله 1164 اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود] 630

[شکیات نماز از رساله حضرت امام ] 631

شکیّات 631

[مسأله 1165 شکهایی که نماز را باطل می کند] 632

[مسأله 1166 اگر یکی از شکهای باطل کننده برای انسان پیش آید] 633

[مسأله 1168 اگر در بین نماز شک کند که یکی از کارهای واجب آن را انجام داده یا نه ] 634

[مسأله 1167 شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد] 634

1 شک در چیزی که محل آن گذشته است 634

[مسأله 1172 اگر در حال برخاستن شک کند] 635

[مسأله 1171 اگر در حالی که به سجده می رود] 635

[مسأله 1170 اگر بعد از رکوع یا سجود شک کند] 635

[مسأله 1169 اگر در بین خواندن آیه ای شک کند] 635

[مسأله 1173 کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند] 636

[مسأله 1176 اگر شک کند که رکنی را به جا آورده یا نه ] 636

[مسأله 1175 اگر شک کند عملی را که رکن نیست به جا آورده یا نه ] 636

[مسأله 1174 اگر شک کند که یکی از رکنهای نماز را به جا آورده یا نه ] 636

[مسأله 1177 اگر شک کند عملی را که رکن نیست به جا آورده یا نه ] 637

اشاره 638

[مسأله 1178 اگر شک کند که سلام نماز را گفته یا نه ] 638

2 شک بعد از سلام 639

اشاره 639

مسائل اختصاصی 639

[مسأله 1179 اگر بعد از سلام نماز شک کند] 639

3 شک بعد از وقت 640

[مسأله 1182 اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر] 640

[مسأله 1180 اگر بعد از گذشتن وقت نماز شک کند] 640

4 کَثِیرُ الشَّک «کسی که زیاد شک می کند» 640

[مسأله 1183 اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا] 640

[مسأله 1184 اگر کسی در یک نماز سه مرتبه شک کند] 640

[مسأله 1181 اگر بعد از گذشتن وقت شک کند] 640

[مسأله 1185 کثیر الشک اگر در به جا آوردن چیزی شک کند] 641

[مسأله 1187 کسی که در نماز مخصوصی مثلًا در نماز ظهر زیاد شک می کند] 642

[مسأله 1188 کسی که وقتی (1) در جای مخصوصی نماز می خواند] 642

[مسأله 1186 کسی که در یک چیز نماز زیاد شک می کند] 642

[مسأله 1190 کسی که زیاد شک می کند] 643

اشاره 643

[مسأله 1191 کسی که زیاد شک می کند اگر شک کند چیزی را که رکن نیست به جا آورده ] 643

[مسأله 1189 اگر انسان شک کند که کثیر الشک شده یا نه ] 643

مسأله اختصاصی 644

مسائل اختصاصی 644

اشاره 644

5 شک امام و مأموم 644

[مسأله 1192 اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند] 644

[مسأله 1195 اگر در یکی از کارهای نافله شک کند] 645

[مسأله 1196 اگر در نماز مستحبی دو رکعتی ، گمانش به سه رکعت یا بیشتر برود] 645

[مسأله 1193 اگر در شماره رکعتهای نماز مستحبی شک کند] 645

6 شک در نماز مستحبّی 645

[مسأله 1194 کم شدن رکن نافله را باطل می کند] 645

[مسأله 1199 اگر در شماره رکعتهای نماز چهار رکعتی شک کند] 646

اشاره 646

[مسأله 1197 اگر در نماز نافله کاری کند] 646

[مسأله 1198 اگر شک کند که نماز مستحبی را خوانده یا نه ] 646

[مسأله 1201 اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است ] 650

نهم : 650

[مسأله 1200 اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید] 650

مسائل اختصاصی 651

[مسأله 1202 وقتی یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید] 651

اشاره 651

[مسأله 1203 اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد] 651

[مسأله 1205 اگر بعد از نماز بداند] 652

[مسأله 1206 اگر موقعی که تشهد می خواند یا بعد از ایستادن شک کند] 652

[مسأله 1204 کسی که نمی داند گمانش به یک طرف بیشتر است ] 652

[مسأله 1209 اگر شک او از بین برود و شک دیگری برایش پیش آید] 653

[مسأله 1210 اگر بعد از نماز شک کند] 653

[مسأله 1207 اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود] 653

[مسأله 1211 اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکی برای او پیش آمده ] 653

[مسأله 1208 اگر موقعی که ایستاده ، بین سه و چهار شک کند] 653

[مسأله 1212 کسی که نشسته نماز می خواند] 654

[مسأله 1214 کسی که نشسته نماز می خواند، اگر موقع خواندن نماز احتیاط] 655

[مسأله 1213 کسی که ایستاده نماز می خواند] 655

شکّیات نماز (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 655

[مسأله 1215 کسی که نماز احتیاط بر او واجب است ] 656

نماز احتیاط 656

[مسأله 1216 نماز احتیاط، سوره و قنوت ندارد] 657

[مسأله 1220 اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد] 657

[مسأله 1219 اگر بعد از نماز احتیاط بفهمد] 657

[مسأله 1217 اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد] 657

[مسأله 1218 اگر پیش از خواندن نماز احتیاط] 657

[مسأله 1222 اگر بین دو و سه و چهار شک کند] 658

[مسأله 1221 اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد] 658

[مسأله 1223 اگر بین سه و چهار شک کند] 658

[مسأله 1224 اگر بین دو و سه و چهار شک کند] 659

[مسأله 1225 اگر در بین نماز احتیاط بفهمد] 660

[مسأله 1226 اگر شک کند نماز احتیاطی را که بر او واجب بوده به جا آورده یا نه ] 661

[مسأله 1227 اگر در نماز احتیاط، رکنی را زیاد کند] 662

[مسأله 1228 موقعی که مشغول نماز احتیاط است ] 663

[مسأله 1229 اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند] 663

[مسأله 1232 اگر در نماز احتیاط، تشهد یا یک سجده را فراموش کند] 664

[مسأله 1233 اگر نماز احتیاط و قضای یک سجده بر او واجب شود] 664

[مسأله 1230 اگر در نماز احتیاط چیزی که رکن نیست سهواً کم یا زیاد شود] 664

[مسأله 1231 اگر بعد از سلام نماز احتیاط شک کند] 664

[مسأله 1234 حکم گمان در رکعتهای نماز حکم یقین است ] 665

[مسأله 1236 برای سه چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو به جا آورد] 666

[مسأله 1235 حکم شک و سهو و گمان ] 666

سجده سهو 666

[مسأله 1239 اگر چیزی را که غلط خوانده ] 668

[مسأله 1237 اگر انسان اشتباهاً حرف بزند] 668

[مسأله 1240 اگر در نماز سهواً مدتی حرف بزند] 668

[مسأله 1238 برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پیدا می شود] 668

[مسأله 1243 اگر در جایی که نباید سلام دهد] 669

[مسأله 1242 اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهواً بگوید] 669

[مسأله 1244 اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند] 669

[مسأله 1241 اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید] 669

[مسأله 1246 اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نیاورد] 670

[مسأله 1247 اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده ] 670

[مسأله 1245 اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید] 670

[مسأله 1249 اگر بداند یکی از دو سجده سهو را به جا نیاورده ] 670

[مسأله 1248 کسی که شک دارد مثلًا دو سجده سهو بر او واجب شده ] 670

دستور سجده سهو 671

اشاره 671

[مسأله 1251 سجده و تشهدی را که انسان فراموش کرده ] 672

مسأله اختصاصی 672

قضای سجده و تشهد فراموش شده 672

[مسأله 1252 اگر سجده یا تشهد را چند دفعه فراموش کند] 673

[مسأله 1254 اگر به خیال این که اول سجده را فراموش کرده ] 673

[مسأله 1253 اگر یک سجده و تشهد را فراموش کند] 673

[مسأله 1256 اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید] 674

[مسأله 1255 اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند] 674

[مسأله 1257 اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند] 675

[مسأله 1258 اگر نداند که سجده را فراموش کرده یا تشهد را ] 675

[مسأله 1261 کسی که باید سجده یا تشهد را قضا نماید] 676

[مسأله 1260 اگر بداند سجده یا تشهد را فراموش کرده ] 676

[مسأله 1262 اگر شک دارد که بعد از نماز، قضای سجده یا تشهد فراموش شده ] 676

[مسأله 1259 اگر شک دارد که سجده یا تشهد را فراموش کرده ] 676

[مسأله 1264 به واسطه ندانستن مسأله ] 677

کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 677

[مسأله 1263 هر گاه چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کند] 677

[مسأله 1269 اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید] 678

[مسأله 1265 اگر در بین نماز بفهمد وضو یا غسلش باطل بوده ] 678

[مسأله 1268 اگر پیش از سلام نماز یادش بیاید] 678

[مسأله 1267 اگر پیش از گفتن السَّلام ُ عَلَینا] 678

[مسأله 1266 اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید] 678

[مسأله 1270 هر گاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد] 679

[مسأله 1271 اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ] 679

نماز مسافر 680

[نماز مسافر از رساله حضرت امام ] 680

شرط اول : 680

اشاره 680

[مسأله 1273 اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد] 681

[مسأله 1272 کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است ] 681

[مسأله 1275 اگر یک عادل خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است ] 682

[مسأله 1274 اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد] 682

مسائل اختصاصی 683

[مسأله 1276 کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است ] 683

اشاره 683

[مسأله 1277 کسی که یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست ] 683

[مسأله 1279 اگر محلی دو راه داشته باشد] 684

[مسأله 1280 اگر شهر دیوار دارد] 684

[مسأله 1278 اگر بین دو محلی که فاصله آنها کمتر از چهار فرسخ است ] 684

[مسأله 1281 کسی که نمی داند سفرش چند فرسخ است ] 685

اشاره 685

شرط دوم : 685

[مسأله 1283 کسی که قصد هشت فرسخ دارد] 686

[مسأله 1282 مسافر در صورتی باید نماز را شکسته بخواند] 686

[مسأله 1285 کسی که در سفر به اختیار دیگری است ] 687

[مسأله 1286 کسی که در سفر به اختیار دیگری است ] 687

[مسأله 1284 کسی که در سفر به اختیار دیگری است ] 687

اشاره 688

شرط سوم : 688

[مسأله 1287 اگر بعد از رسیدن به چهار فرسخ از مسافرت منصرف شود] 688

[مسأله 1288 اگر بعد از رسیدن به چهار فرسخ از مسافرت منصرف شود] 688

[مسأله 1290 اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد مردد شود] 689

[مسأله 1289 اگر برای رفتن به محلی حرکت کند] 689

[مسأله 1291 اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد] 689

[مسأله 1292 اگر پیش از آن که به هشت فرسخ برسد، مردد شود] 690

اشاره 690

[مسأله 1293 کسی که نمی داند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش می گذرد یا نه ] 691

مسأله اختصاصی 691

[مسأله 1294 کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ ، از وطنش بگذرد] 691

شرط چهارم : 691

اشاره 691

شرط پنجم : 692

[مسأله 1295 سفری که اسباب اذیت پدر و مادر باشد] 692

اشاره 692

[مسأله 1297 اگر مخصوصاً برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید] 693

[مسأله 1296 کسی که سفر او حرام نیست ] 693

[مسأله 1298 اگر سفر او سفر حرام نباشد] 694

[مسأله 1299 کسی که با ظالم مسافرت می کند] 694

اشاره 695

[مسأله 1302 کسی که برای معصیت سفر کرده ] 695

[مسأله 1301 اگر برای لهو و خوش گذرانی به شکار رود] 695

[مسأله 1300 اگر به قصد تفریح و گردش مسافرت کند] 695

[مسأله 1303 کسی که سفر او سفر معصیت است ] 696

مسأله اختصاصی 696

اشاره 696

مسأله اختصاصی 697

[مسأله 1304 کسی که برای معصیت سفر نکرده ] 697

اشاره 697

شرط ششم : 697

شرط هفتم : 698

[مسأله 1306 اگر صحرا نشین برای زیارت یا تجارت مسافرت کند] 698

[مسأله 1305 اگر یکی از صحرا نشینها برای پیدا کردن منزل و چراگاه حیواناتشان سفر کند] 698

اشاره 698

مسائل اختصاصی 699

[مسأله 1308 حمله دار] 700

[مسأله 1307 کسی که شغلش مسافرت است ] 700

[مسأله 1309 کسی که شغل او حمله داری است ] 700

[مسأله 1310 کسی که در مقداری از سال شغلش مسافرت است ] 701

اشاره 701

مسائل اختصاصی 701

[مسأله 1311 راننده و دوره گردی که در دو سه فرسخی شهر رفت و آمد می کند] 701

اشاره 702

[مسأله 1313 کسی که شغلش مسافرت است اگر در غیر وطن خود ده روز بماند] 702

[مسأله 1312 کسی که شغلش مسافرت است ] 702

[مسأله 1316 کسی که شغلش مسافرت نیست ] 703

[مسأله 1314 کسی که شغلش مسافرت است اگر شک کند] 703

مسائل اختصاصی 703

[مسأله 1315 کسی که در شهرها سیاحت می کند] 703

اشاره 704

شرط هشتم : 704

[مسأله 1317 کسی که از وطنش صرف نظر کرده ] 704

مسائل اختصاصی 705

[مسأله 1318 کسی که به سفر می رود] 705

اشاره 705

[مسأله 1319 مسافری که به وطنش برمی گردد] 706

مسأله اختصاصی 707

اشاره 707

[مسأله 1320 هر گاه شهر در بلندی باشد که از دور دیده شود] 707

[مسأله 1321 اگر از محلی مسافرت کند] 707

[مسأله 1324 اگر به جایی برسد که اذان شهر را نشنود] 708

[مسأله 1323 اگر به قدری دور شود که اذان خانه ها را نشنود] 708

مسائل اختصاصی 708

اشاره 708

[مسأله 1322 اگر به قدری دور شود] 708

[مسأله 1326 اگر بخواهد در محلی نماز بخواند] 709

[مسأله 1325 اگر چشم یا گوش او یا صدای اذان ، غیر معمولی باشد] 709

[مسأله 1327 مسافری که در سفر از وطن خود عبور می کند] 710

[مسأله 1328 مسافری که در بین مسافرت به وطنش رسیده ] 710

[مسأله 1330 اگر قصد دارد در محلی که وطن اصلیش نیست ] 711

[مسأله 1329 محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده ] 711

[مسأله 1331 تا انسان قصد ماندن همیشگی در جایی که غیر وطن اصلی خودش است نداشته باشد] 711

[مسأله 1332 کسی که در دو محل زندگی می کند] 712

[مسأله 1333 در غیر وطن اصلی و وطن غیر اصلی ] 713

[مسأله 1335 مسافری که قصد دارد، ده روز پشت سر هم در محلی بماند] 714

[مسأله 1334 اگر به جایی برسد که وطن او بوده ] 714

[مسأله 1336 مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند] 714

[مسأله 1338 مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند، اگر از اوّل قصد داشته باشد] 715

[مسأله 1337 مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند] 715

[مسأله 1341 اگر مسافر بداند که مثلًا ده روز یا بیشتر به آخر ماه مانده ] 717

[مسأله 1339 مسافری که تصمیم ندارد ده روز در جایی بماند] 717

[مسأله 1340 کسی که تصمیم دارد ده روز در محلی بماند] 717

[مسأله 1343 مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند] 718

[مسأله 1342 اگر مسافر قصد کند ده روز در محلی بماند] 718

[مسأله 1345 اگر مسافر به نیت این که نماز را شکسته بخواند] 719

[مسأله 1344 مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند] 719

[مسأله 1346 مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند] 720

[مسأله 1347 مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بیشتر از ده روز در آنجا بماند] 720

[مسأله 1349 مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی ] 721

[مسأله 1348 مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند] 721

[مسأله 1350 مسافری که قصد کرده ده روز در جایی بماند] 722

[مسأله 1353 اگر مسافر بعد از رسیدن به هشت فرسخ سی روز در محلی بماند] 723

[مسأله 1351 مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند] 723

[مسأله 1352 اگر به خیال این که رفقایش می خواهند ده روز در محلی بمانند] 723

[مسأله 1355 مسافری که سی روز مردّد بوده ] 724

[مسأله 1354 مسافری که می خواهد نه روز یا کمتر در محلی بماند] 724

[مسأله 1356 مسافر می تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر ص و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند] 725

[مسأله 1358 کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند] 726

[مسأله 1357 کسی که می داند مسافر است ] 726

[مسأله 1360 مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند] 727

[مسأله 1359 مسافری که نمی داند باید (1) نماز را شکسته بخواند] 727

[مسأله 1361 مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند] 727

[مسأله 1362 اگر فراموش کند که مسافر است ] 728

[مسأله 1363 کسی که باید نماز را تمام بخواند] 728

اشاره 728

[مسأله 1364 اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود] 728

مسأله اختصاصی 728

[مسأله 1366 مسافری که باید نماز را تمام بخواند] 729

[مسأله 1365 اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند] 729

[مسأله 1369 مستحب است مسافر بعد از هر نمازی که شکسته می خواند] 730

[مسأله 1367 مسافری که نماز نخوانده ] 730

[مسأله 1368 اگر از مسافری که باید نماز را شکسته بخواند] 730

اشاره 730

مسأله اختصاصی 731

[س 640 شرائط وجوب قصر بر مسافر] 731

نماز مسافر (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 731

[س 639 وجوب قصر بر مسافر] 731

[س 645 فاصله بین محل کار و محل سکونتم حدود سی و پنج کیلومتر است ] 732

[س 643 نماز و روزه خلبانان هواپیماهای جنگی ] 732

[س 641 کسی که سفر مقدمه شغل اوست ] 732

[س 642 سربازانی که به مدت یک یا دو سال برای انجام خدمات سربازی در شهری می مانند] 732

[س 644 قبیله هائی که یک یا دو ماه از قشلاق به ییلاق می روند] 732

[س 647 نماز و روزه سربازانی که بیش از ده روز در مکانی می مانند] 733

[س 646 انجام کارهای خصوصی در سفر شغلی اداری ] 733

[س 649 راننده در غیر از سفر اول نماز خود را تمام بخواند] 733

[س 648 نماز و روزه نیروهای کادری که در استخدام ارتش هستند] 733

[س 651 اگر ماشین ِ راننده ای بر اثر حادثه ای برای مدتی متوقف شود] 734

[س 653 دبیر شاغل در شهرستان ] 734

[س 650 کسی که رانندگی شغل ثابت و دائمی او نیست ] 734

[س 654 اگر تبلیغ شغل کسی باشد] 734

[س 652 دانشجویانی که هر هفته حد اقل دو روز برای تحصیل مسافرت می کنند] 734

[س 656 طلبه علوم دینی در شهری که وطن او نیست زندگی می کند] 735

[س 655 کسانی که مدت غیر معینی مسافرت می کنند] 735

[س 657 با خواندن حد اقل یک نماز چهار رکعتی ] 735

[س 661 مسافری قصد رفتن به سه فرسخی را دارد] 736

[س 660 اگر شخصی برای چندین سال در چهار کیلومتری وطنش باشد] 736

[س 658 مسافر بعد از خروج از وطن ] 736

[س 662 وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی ] 736

[س 659 محل کار من که در آنجا سکونت هم دارم ، غیر از وطن اصلی ام است ] 736

[س 663 کسی که از محل سکونت خود به محل دیگری که کمتر از مسافت شرعی است ، سفر کند] 737

[س 669 محل تولد من شهر کاشمر است ] 737

[س 66 با توجه به این که رفت و آمد از محل سکونت به محل کار] 737

[س 668 من هر هفته برای زیارت حضرت معصومه س به شهر قم مسافرت می کنم ] 737

[س 664 اگر انسان به قصد رفتن به مکان معینی از شهر خود خارج شود] 737

[س 665 هنگام قصد اقامت ، جایز است ] 737

[س 667 من از اهالی اصفهان هستم ] 737

[س 670 شخصی قصد اقامت ده روز در جائی کرده است ] 738

[س 672 مأمورین غیر محلی که هیچ گاه ده روز در شهر محل کار نمی مانند] 738

[س 671 اگر فردی برای زیارت حرم امام رضا ع مسافرت نماید] 738

[س 673 کسی که به جائی مسافرت کرده ] 738

[س 680 کسی که بدون قصد معصیت مسافرت کند] 739

[س 679 اگر انسان بداند در سفری که می خواهد برود، مرتکب معاصی و محرمات خواهد شد] 739

[س 674 کسی که در دو مکان تبلیغ می کند] 739

[س 677 معیار حد ترخص شنیدن صدای اذان از خانه های طرفی است ] 739

[س 675 گاهی فاصله بین بعضی از شهرها کم است ] 739

[س 678 در اینجا بین اهالی یکی از نواحی راجع به مسافت شرعی اختلاف وجود دارد] 739

[س 676 معیار حد ترخص ] 739

[س 683 من شش ماه از سال را در شهری و شش ماه را در شهر دیگری ] 740

[س 681 سفر برای تفریح یا خرید ما یحتاج زندگی ] 740

[س 685 وطن شخصی تهران است ] 740

[س 684 حدود دوازده سال است که در شهری بدون این که قصد زندگی دائمی ] 740

[س 682 من متولد شهر تهران هستم ] 740

[س 688 اگر زایشگاه خارج از وطن پدر باشد] 741

[س 687 شخصی دارای دو وطن است ] 741

[س 689 چند سال است که شخصی در شهر اهواز سکونت دارد] 741

[س 686 محل تولد من و همسرم یک شهر است ] 741

[س 691 کسی که قبل از بلوغ از محل تولد خود به شهر دیگری مهاجرت نماید] 742

[س 690 فردی هستم که قصد اعراض از وطنم را دارم ] 742

[س 696 پدر و مادر من از اهالی شهر ساوه هستند] 742

[س 694 مراد از اعراض از وطن چیست ] 742

[س 692 اگر شخصی وطنی داشته باشد] 742

[س 693 محل کار حکم وطن را دارد] 742

[س 695 وطن اصلی و وطن دوم ] 742

[س 699 بدون این که از وطن اصلی خود اعراض کرده باشم ] 743

[س 698 قصد قطعی بر توطّن در محل تحصیل ] 743

[س 700 محل کار و سکونت فعلی شخصی در تهران است ] 743

[س 697 شخصی از وطنش اعراض نکرده است ] 743

[س 701 محل تولد شخص هر چند در آنجا ساکن نباشد] 743

[س 702 نماز و روزه کسی که سالهای زیادی در سرزمینی که وطن او نیست ، زندگی می کند] 744

[س 705 جوانی با زنی از شهری دیگر ازدواج نموده است ] 744

[س 704 تبعیت زن از وطن شوهر] 744

[س 706 تابعیت زن و فرزندان ] 744

[س 703 قصد توطن ] 744

[نماز قضا از رساله حضرت امام ] 745

نماز قضا 745

[س 707 بلاد کبیره ] 745

[س 708 بلاد کبیره ] 745

نماز قضا (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 755

[نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است از رساله حضرت امام ] 758

[نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است ] 758

اشاره 758

مسائل اختصاصی 759

نماز قضای پدر و مادر (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 762

[مسأله 1399 مستحب است نمازهای واجب را به جماعت بخوانند] 764

نماز جماعت 764

[نماز جماعت از رساله حضرت امام ] 764

[مسأله 1401 حاضر نشدن به نماز جماعت از روی بی اعتنایی جایز نیست ] 765

[مسأله 1402 مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند] 765

[مسأله 1400 - اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند] 765

[مسأله 1403 وقتی که جماعت برپا می شود] 765

[مسأله 1405 کسی که در نماز وسواس دارد] 766

[مسأله 1406 اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند] 766

[مسأله 1407 نماز عید فطر و قربان ] 767

[مسأله 1408 موقعی که امام جماعت نماز یومیه می خواند] 767

[مسأله 1409 اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را می خواند] 768

[مسأله 1410 اگر انسان نداند نمازی را که امام می خواند] 768

[مسأله 1412 اگر به واسطه درازی صف اول ، کسانی که دو طرف صف ایستاده اند] 769

[مسأله 1411 اگر امام در محراب باشد] 769

[مسأله 1415 جای ایستادن امام باید از جای مأموم بلندتر نباشد] 770

[مسأله 1413 اگر صفهای جماعت تا درب مسجد برسد] 770

[مسأله 1414 کسی که پشت ستون ایستاده ] 770

[مسأله 1416 اگر جای مأموم بلندتر از جای امام باشد] 771

[مسأله 1417 اگر بین کسانی که در یک صف ایستاده اند] 771

[مسأله 1418 بعد از تکبیر امام ] 772

[مسأله 1420 هر گاه بداند نماز امام باطل است ] 772

[مسأله 1419 اگر بداند نماز یک صف از صفهای جلو باطل است ] 772

[مسأله 1422 اگر در بین نماز شک کند که اقتدا کرده یا نه ] 773

[مسأله 1421 اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده ] 773

[مسأله 1423 انسان در بین نماز جماعت ] 774

[مسأله 1424 اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند] 774

[مسأله 1426 اگر شک کند که نیت فرادی کرده یا نه ] 775

[مسأله 1425 اگر در بین نماز جماعت نیت فرادی نماید] 775

[مسأله 1429 اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند] 776

مسأله اختصاصی 776

[مسأله 1427 اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند] 776

[مسأله 1428 اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند] 776

اشاره 776

اشاره 777

مسائل اختصاصی 777

[مسأله 1430 اگر اول نماز یا بین حمد و سوره اقتدا کند] 777

[مسأله 1431 اگر موقعی برسد که امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است ] 778

[مسأله 1432 مأموم نباید جلوتر از امام بایستد] 778

[مسأله 1433 - در نماز جماعت باید بین مأموم و امام پرده نباشد] 779

[مسأله 1435 اگر بین جای سجده مأموم و جای ایستادن امام ] 780

[مسأله 1434 اگر بعد از شروع به نماز بین مأموم و امام ] 780

[مسأله 1437 اگر در نماز، بین مأموم و امام ] 781

[مسأله 1436 اگر مأموم به واسطه کسی که طرف راست یا چپ او اقتدا کرده ] 781

[مسأله 1439 اگر در رکعت دوم اقتدا کند] 782

[مسأله 1438 اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود] 782

[مسأله 1440 اگر موقعی که امام در رکعت دوّم نماز چهار رکعتی است اقتدا کند] 783

[مسأله 1441 اگر امام در رکعت سوم یا چهارم باشد] 783

[مسأله 1443 کسی که می داند اگر سوره را بخواند در رکوع به امام نمی رسد] 784

[مسأله 1442 اگر در رکعت سوم یا چهارم امام اقتدا کند] 784

[مسأله 1445 کسی که یقین دارد، اگر سوره را بخواند به رکوع امام می رسد] 785

[مسأله 1446 اگر امام ایستاده باشد و مأموم نداند] 785

[مسأله 1444 کسی که اطمینان دارد که اگر سوره را شروع کند] 785

[مسأله 1448 اگر به خیال این که امام در رکعت سوم یا چهارم است حمد و سوره بخواند] 786

[مسأله 1447 اگر به خیال این که امام در رکعت اول یا دوم است حمد و سوره نخواند] 786

[مسأله 1450 اگر موقعی که مشغول نماز سه رکعتی یا چهار رکعتی است ] 786

[مسأله 1449 اگر موقعی که مشغول نماز مستحبی است ] 786

اشاره 787

[مسأله 1452 کسی که یک رکعت از امام عقب مانده ] 787

[مسأله 1453 امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد] 787

[مسأله 1451 اگر نماز امام تمام شود] 787

مسائل اختصاصی 788

[مسأله 1454 امامی را که عادل می دانسته ] 788

[مسأله 1455 کسی که ایستاده نماز می خواند] 789

[مسأله 1457 اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند] 789

[مسأله 1456 کسی که نشسته نماز می خواند] 789

[مسأله 1458 اگر امام مرضی دارد که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غایط خودداری کند] 790

[مسأله 1459 بنا بر احتیاط واجب کسی که مرض خوره ] 790

[مسأله 1463 اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود] 791

مسائل اختصاصی 791

[مسأله 1462 اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب ] 791

[مسأله 1460 موقعی که ماموم نیت می کند] 791

[مسأله 1461 مأموم باید غیر از حمد و سوره همه چیز نماز را خودش بخواند] 791

اشاره 791

[مسأله 1468 اگر مأموم پیش از امام عمداً هم سلام دهد] 792

[مسأله 1464 اگر مأموم سهواً حمد و سوره بخواند] 792

[مسأله 1465 اگر شک کند که صدای امام را می شنود یا نه ] 792

[مسأله 1467 مأموم نباید تکبیره الاحرام را پیش از امام بگوید] 792

[مسأله 1466 مأموم باید در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر حمد و سوره نخواند] 792

[مسأله 1470 مأموم باید غیر از آن چه در نماز خوانده می شود] 793

[مسأله 1469 اگر مأموم غیر از تکبیره الاحرام ] 793

اشاره 793

مسائل اختصاصی 794

[مسأله 1471 اگر سهواً پیش از امام سر از رکوع بردارد] 794

[مسأله 1474 اگر اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بردارد] 795

[مسأله 1472 اگر اشتباهاً سر بر دارد] 795

[مسأله 1473 کسی که اشتباهاً پیش از امام سر از سجده برداشته ] 795

[مسأله 1475 اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است ] 795

[مسأله 1476 اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود] 796

[مسأله 1477 اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود] 796

[مسأله 1478 اگر پیش از امام به سجده رود] 797

[مسأله 1479 اگر امام در رکعتی که قنوت ندارد] 798

[مسأله 1480 اگر ماموم یک مرد باشد] 798

مسائل اختصاصی 798

اشاره 798

[مسأله 1481 اگر امام و مأموم هر دو زن باشند] 799

[مسأله 1482 مستحب است امام در وسط صف بایستد] 800

مسأله اختصاصی 800

[مسأله 1483 مستحب است صفهای جماعت منظم باشد] 800

[مسأله 1484 مستحب است بعد از گفتن قَد قَامَت ِ الصَّلاهُ] 800

اشاره 800

[مسأله 148 اگر امام در رکوع بفهمد کسی تازه رسیده ] 800

[مسأله 1485 مستحب است امام جماعت حال مأمومی را که از دیگران ضعیف تر است رعایت کند] 800

[مسأله 1488 اگر در صفهای جماعت جا باشد] 800

[مسأله 1486 مستحب است امام جماعت در حمد و سوره ] 800

[س 551 امام جماعت در نماز باید چه نیتی بکند] 801

[س 553 دعاها و اعمال مستحبی زائد بر فریضه الهی نماز جماعت ] 801

[مسأله 1490 مسافری که نماز ظهر و عصر و عشا را دو رکعت می خواند] 801

نماز جماعت (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 801

مسأله اختصاصی 801

[مسأله 1489 مکروه است مأموم ذکرهای نماز را طوری بگوید] 801

اشاره 801

[س 552 در اماکن نظامی هنگام برپائی نماز جماعت ] 801

[س 557 آیا جایز است شخصی بدون اجازه امام جماعت راتب مسجد] 802

[س 556 در محله ای چند مسجد وجود دارد] 802

[س 554 اقامه نماز جماعت دوم ] 802

[س 559 اقتدا به امام جماعت بدون شناخت ] 802

[س 561: آیا اقتدا به امام جماعتی که می تواند امر به معروف و نهی از منکر کند] 802

[س 555 بعضی از اشخاص هنگام برپایی نماز جماعت ] 802

[س 558 اگر گاهی امام جماعت سخنی بگوید] 802

[س 560 اگر شخصی اعتقاد به عدالت و تقوای فردی داشته باشد] 802

[س 570 اگر امام جماعت در رکعت سوم یا چهارم نماز عشاء باشد] 803

[س 565 اگر مأموم در نماز جماعت ظهر و عصر حمد و سوره را برای تمرکز ذهن قرائت کند] 803

[س 569 آیا جایز است امام جماعت در یک زمان عهده دار امامت دو نماز] 803

[س 564 دو نفر می توانند نماز جماعت اقامه کنند] 803

[س 567 اگر انسان نماز جماعت را به طور کامل درک نکند] 803

[س 566 اگر امام جماعت با دوچرخه برای اقامه نماز جماعت برود] 803

[س 568 اجرت برای نماز جماعت ] 803

[س 563 با دسترسی به روحانی ، به غیر روحانی اقتداء نشود] 803

[س 562 معنای عدالت ] 803

[س 576 عدم رعایت ارتفاع محل نماز امام ] 804

[س 572 اگر شخصی در رکعت دوم نماز جماعت به مسجد برسد] 804

[س 577 اگر یکی از صفهای نماز جماعت به طور کامل از افرادی تشکیل شده باشد] 804

[س 571 آیه صلوات بر پیامبر] 804

[س 573 رضایت کسی که در نماز به او اقتدا می شود] 804

[س 574 دو نفر که یکی امام است و دیگری مأموم ] 804

[س 575 کسی که قصدِ خواندن نماز عشاء را دارد] 804

[س 582 آیا نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که شغل قضاوت دارد] 805

[س 583 نماز مسافر] 805

[س 580 برای برگزاری نماز جماعت در اداره های دولتی ] 805

[س 578 اگر مأموم در آخر یکی از دو طرف صف اول نماز ایستاده باشد] 805

[س 579 کسی که به رکعت سوم نماز جماعت برسد] 805

[س 581 اقدام به برگزاری نماز جماعت برای کارمندان ] 805

[س 585 تعدادی از دانش آموزان غیر بالغ مدارس ] 806

[س 589 عده ای معتقدند که قرائت بعضی از ائمه جمعه صحیح نیست ] 806

[س 584 اگر امام جماعت سهواً بعد از تکبیره الاحرام به رکوع برود] 806

[س 588 قرائت بعضی از ائمه جماعات از جهت مخارج حروف صحیح نیست ] 806

[س 587 در صحت قرائت بین نماز فرادی و نماز مأموم یا امام تفاوت وجود دارد] 806

[س 586 تیمم بدل از غسل ] 806

[س 590 اگر امام جماعت در اثنای نماز] 806

[س 595 شرکت زنان در نماز جماعت ] 807

[س 593 نماز مأمومین بر اثر جهل به حکم شرعی ] 807

[س 591 وظیفه شرعی شخص بخصوص معلم قرآن ] 807

[س 594 امام جماعت یکی از حسینیه ها] 807

[س 592 اقتدا به معلولین عزیز برای نماز] 807

[س 600 محل کار من در یکی مناطق کردنشین است ] 808

[س 596 امامت زن در نماز جماعت ] 808

[س 598 کیفیت اتصال و عدم اتصال صفوف زنان و مردان ] 808

[س 601 در مکانهای مشارکت و رفت و آمد با برادران اهل سنت ] 808

[س 597 شرکت زنان در نماز جماعت ] 808

[س 602 در مکه و مدینه ] 808

[س 599 نماز جماعت پشت سر اهل سنت ] 808

[مسأله 1491 نماز آیات به واسطه چهار چیز واجب می شود] 809

[س 604 هنگام شرکت در نماز جماعت با برادران اهل سنت ] 809

[س 603 مشارکت شیعیان در نماز جماعت با برادران اهل سنت ] 809

[س 605 برادران اهل سنت در ایام حج یا غیر آن ] 809

نماز آیات 809

[نماز آیات از رساله حضرت امام ] 809

[مسأله 1493 کسی که چند نماز آیات بر او واجب است ] 810

[مسأله 1492 اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است ] 810

[مسأله 1495 از وقتی که خورشید یا ماه شروع به گرفتن می کند] 811

[مسأله 1494 چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است ] 811

[مسأله 1496 اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد] 812

[مسأله 1497 اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه ] 812

[مسأله 1500 اگر عدّه ای بگویند که خورشید یا ماه گرفته است ] 813

[مسأله 1499 اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده ] 813

[مسأله 1498 موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد] 813

[مسأله 1501 اگر انسان به گفته کسانی که از روی قاعده علمی ] 814

[مسأله 1502 اگر بفهمد نماز آیاتی که خوانده باطل بوده ] 815

[مسأله 1503 اگر در وقت نماز یومیه ، نماز آیات هم بر انسان واجب شود] 815

[مسأله 1504 اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است ] 815

[مسأله 1506 اگر در حال حیض یا نفاس زن ، آفتاب یا ماه بگیرد] 816

[مسأله 1505 اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است ] 816

[مسأله 1508 در نماز آیات ممکن است انسان بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد] 816

[مسأله 1507 نماز آیات دو رکعت است ] 816

[مسأله 1509 اگر در یک رکعت از نماز آیات ، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند] 817

[مسأله 1510 چیزهایی که در نماز یومیه واجب و مستحب است ] 818

[مسأله 1512 مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند] 818

[مسأله 1511 مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید] 818

نماز آیات (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 819

[مسأله 1513 اگر در نماز آیات شک کند] 819

[مسأله 1515 هر یک از رکوع های نماز آیات رکن است ] 819

مسأله اختصاصی 819

[مسأله 1514 اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است ] 819

اشاره 819

مسائل اختصاصی 821

نماز عید فطر و قربان 821

[نماز عید فطر و قربان از رساله حضرت امام ] 821

اجیر گرفتن برای نماز 827

[اجیر گرفتن برای نماز از رساله حضرت امام ] 827

نماز عید فطر و قربان (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 827

مسائل اختصاصی 832

اشاره 832

[س 711 آیا باید نمازهای نافله بلند خوانده شود] 836

نماز استیجاری ، نوافل ، و مسائل متفرّقه نماز (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 836

[س 709 من قادر بر خواندن نماز نیستم ] 836

[س 712 نماز شب به صورت نماز چهار رکعتی صحیح نیست ] 836

[س 710 کسی که نماز استیجاری می خواند] 836

[س 714 آیا خواندن نافله ظهر و عصر] 837

[س 720 سن تعلیم احکام شرعی ] 837

[س 716 کیفیت اقامه نماز شب ] 837

[س 719 رزمنده ای در جبهه به علت شدت درگیری قادر بر قرائت فاتحه نباشد] 837

[س 715 کیفیت نماز شب ] 837

[س 721 بعضی از رانندگان اتوبوس های مسافربری که بین شهرها رانندگی می کنند] 837

[س 718 نماز و روزه کسانی که به گروهها و طایفه های مختلفی منسوب هستند] 837

[س 713 هنگام خواندن نماز شب ] 837

[س 717 نماز صبح و خانواده ] 837

[س 724 مصافحه نماز گزاران ] 838

[س 722 شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است ] 838

[س 723 ارشاد و راهنمایی ] 838

احکام نماز جمعه 839

اشاره 839

بخش اوّل : 839

بخش دوّم : احکام نماز جمعه مطابق با فتاوای حضرات آیات : خوئی و سیستانی 856

بخش سوّم : احکام نماز جمعه مطابق با فتاوای حضرات آیات : گلپایگانی و صافی 859

اشاره 864

شرط اوّل آن که به جماعت باشد 864

شرط دوّم : عدد است 865

شرط سوّم آن که مسافت بین دو نماز جمعه کمتر از یک فرسخ نباشد 865

بخش چهارم : احکام نماز جمعه مطابق با فتاوای حضرت آیت اللّه بهجت 869

چند مسأله راجع به نماز جمعه مطابق با فتاوای آیت اللّه زنجانی 872

احکام نماز جمعه (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 873

اشاره 877

[احکام روزه از رساله حضرت امام ] 877

نیّت 877

احکام روزه 877

[مسأله 1550 لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند] 877

[مسأله 1551 انسان می تواند در هر شب از ماه رمضان ] 878

[مسأله 1553 وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است ] 878

[مسأله 1552 از اوّل شب ماه رمضان تا اذان صبح ] 878

[مسأله 1554 کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ] 879

اشاره 879

[مسأله 1555 اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد] 879

مسأله اختصاصی 880

[مسأله 1558 اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بی هوش شود] 880

[مسأله 1556 اگر بداند ماه رمضان است ] 880

[مسأله 1557 اگر مثلًا به نیت روز اول ماه روزه بگیرد] 880

مسأله اختصاصی 881

[مسأله اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است ] 881

اشاره 881

[مسأله 1560 اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد] 881

[مسأله 1559 اگر پیش از اذان صبح نیت کند و مست شود] 881

[مسأله 1563 کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده ] 882

[مسأله 1562 اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود] 882

[مسأله 1564 اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد] 883

[مسأله 1566 اگر در ماه رمضان ، پیش از ظهر کافر مسلمان شود] 884

[مسأله 1565 اگر برای روزه واجب غیر معینی مثل روزه کفاره عمداً تا نزدیک ظهر نیت نکند] 884

[مسأله 1567 اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود] 885

[مسأله 1569 اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ] 886

[مسأله 1568 روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان ] 886

[مسأله 1570 اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد] 887

[مسأله 1571 در روزه مستحب و روزه واجبی که وقت آن معین نیست ] 887

[مسأله 1572 نُه چیز روزه را باطل می کند] 888

چیزهایی که روزه را باطل می کند 888

[مسأله 1576 احتیاط واجب آن است که روزه دار از استعمال آمپولی ] 889

[مسأله 1575 اگر روزه دار سهواً چیزی بخورد یا بیاشامد] 889

[مسأله 1574 اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده ] 889

[مسأله 1573 اگر روزه دار عمداً چیزی بخورد یا بیاشامد] 889

1 خوردن و آشامیدن 889

[مسأله 1578 کسی که می خواهد روزه بگیرد] 890

[مسأله 1577 اگر روزه دار چیزی را که لای دندان مانده است ] 890

[مسأله 1579 فرو بردن آب دهان ، اگر چه به واسطه خیال کردن ترشی ] 891

[مسأله 1581 اگر روزه دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد] 891

[مسأله 1580 فرو بردن اخلاط سر و سینه ] 891

[مسأله 1584 جماع روزه را باطل می کند] 892

2 جِماع 892

[مسأله 1582 جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا] 892

[مسأله 1583 انسان نمی تواند برای ضعف ، روزه را بخورد] 892

[مسأله 1585 اگر کمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود] 893

[مسأله 1587 اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید] 893

[مسأله 1586 اگر شک کند که به اندازه ختنه گاه داخل شده یا نه ] 893

3 استمناء 894

[مسأله 1591 اگر روزه دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود] 894

[مسأله 1588 اگر روزه دار استمناء کند] 894

[مسأله 1589 اگر بی اختیار منی از او بیرون آید] 894

[مسأله 1590 هر گاه روزه دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می شود] 894

[مسأله 1592 روزه داری که محتلم شده ، می تواند بول کند] 895

[مسأله 1593 روزه داری که محتلم شده اگر بداند منی در مجری مانده ] 895

[مسأله 1594 اگر به قصد بیرون آمدن منی کاری بکند] 895

[مسأله 1595 اگر روزه دار بدون قصد بیرون آمدن منی با کسی بازی و شوخی کند] 896

[مسأله 1596 اگر روزه دار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره ] 897

[مسأله 1597 اگر بخواهد خبری را که نمی داند راست است یا دروغ ] 897

4 دروغ بستن به خدا و پیغمبر صلی اللّه علیه و آله و سلم 897

[مسأله 1600 اگر دروغی را که دیگری ساخته عمداً به خدا و پیغمبر ص نسبت دهد] 898

[مسأله 1598 اگر چیزی را به اعتقاد این که راست است از قول خدا یا پیغمبر ص نقل کند] 898

[مسأله 1601 اگر از روزه دار بپرسند] 898

[مسأله 1599 اگر بداند دروغ بستن به خدا و پیغمبر ص روزه را باطل می کند] 898

[مسأله 1603 رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می کند] 899

[مسأله 1602 اگر از قول خدا یا پیغمبر ص حرف راستی را بگوید] 899

5 رساندن غبار غلیظ به حلق 899

[مسأله 1606 اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود] 900

[مسأله 1605 احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار] 900

[مسأله 1604 اگر به واسطه باد غبار غلیظی پیدا شود] 900

[مسأله 1607 اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند] 901

6 فرو بردن سر در آب 901

[مسأله 1608 اگر روزه دار عمداً تمام سر را در آب فرو برد] 901

[مسأله 1610 اگر شک کند که تمام سر زیر آب رفته یا نه ] 902

[مسأله 1609 اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد] 902

[مسأله 1612 احتیاط واجب آن است که سر را در گلاب فرو نبرد] 902

[مسأله 1611 اگر تمام سر زیر آب برود] 902

[مسأله 1613 اگر روزه دار بی اختیار در آب بیفتد] 903

[مسأله 1615 اگر فراموش کند که روزه است و سر را در آب فرو برد] 903

[مسأله 1614 اگر عادتاً با افتادن در آب سرش زیر آب می رود] 903

[مسأله 1617 اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسل سر را در آب فرو برد] 904

[مسأله 1616 اگر فراموش کند که روزه است ] 904

[مسأله 1619 اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند] 905

[مسأله 1618 اگر برای آن که کسی را از غرق شدن نجات دهد سر را در آب فرو برد] 905

7 باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح 905

[مسأله 1621 کسی که جنب است و می خواهد روزه واجبی بگیرد] 906

[مسأله 1620 اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است ] 906

[مسأله 1622 اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند] 907

[مسأله 1623 کسی که در شب ماه رمضان برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت ندارد] 907

[مسأله 1624 اگر گمان کند که به اندازه غسل وقت دارد] 908

[مسأله 1625 کسی که در شب ماه رمضان جنب است ] 908

[مسأله 1626 هر گاه جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود] 909

[مسأله 1627 کسی که در شب ماه رمضان جنب است ] 909

[مسأله 1628 کسی که در شب ماه رمضان جنب است ] 910

[مسأله 1629 کسی که در شب ماه رمضان جنب است ] 910

[مسأله 1630 اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود] 911

[مسأله 1631 خوابی را که در آن محتلم شده نباید خواب اول حساب کرد] 911

[مسأله 1632 اگر روزه دار در روز محتلم شود] 912

[مسأله 1633 هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود] 912

[مسأله 1634 کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد] 912

[مسأله 1635 کسی که می خواهد قضای روزه رمضان را بگیرد] 913

[مسأله 1636 اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان ] 913

[مسأله 1637 اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود] 914

[مسأله 1639 اگر زن نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود] 915

[مسأله 1638 اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود] 915

[مسأله 1642 اگر زن پیش از اذان صبح در ماه رمضان از حیض یا نفاس پاک شود] 916

[مسأله 1640 اگر زن بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاک شود] 916

[مسأله 1641 اگر زن غسل حیض یا نفاس را فراموش کند] 916

[مسأله 1644 کسی که مس میت کرده ] 917

[مسأله 1643 اگر زنی که در حال استحاضه است ] 917

[مسأله 1646 هر گاه روزه دار عمداً قی کند] 918

[مسأله 1647 اگر در شب چیزی بخورد] 918

9 قی کردن 918

[مسأله 1648 اگر روزه دار بتواند از قی کردن خودداری کند] 918

8 اماله کردن 918

[مسأله 1645 اماله کردن با چیز روان ] 918

[مسأله 1650 اگر سهواً چیزی را فرو ببرد] 919

[مسأله 1649 اگر مگس در گلوی روزه دار برود] 919

[مسأله 1652 اگر آروغ بزند و بدون اختیار چیزی در گلو یا دهانش بیاید] 920

احکام چیزهایی که روزه را باطل می کند 920

[مسأله 1653 اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد] 920

[مسأله 1651 اگر یقین داشته باشد که به واسطه آروغ زدن ، چیزی از گلو بیرون می آید] 920

[مسأله 1655 اگر چیزی به زور در گلوی روزه دار بریزند] 921

[مسأله 1656 روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند] 921

[مسأله 1654 اگر روزه دار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد] 921

آن چه برای روزه دار مکروه است 922

[مسأله 1657 چند چیز برای روزه دار مکروه است ] 922

جاهایی که قضا و کَفّاره واجب است 923

[مسأله 1658 اگر در روزه رمضان عمداً قی کند] 923

اشاره 924

[مسأله 1659 اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند] 924

[مسأله 1660 کسی که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است ] 925

کَفّاره روزه 925

مسأله اختصاصی 925

[مسأله 1661 کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد] 926

[مسأله 1665 اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند] 927

[مسأله 1663 کسی که باید پی در پی روزه بگیرد] 927

[مسأله 1662 کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد] 927

[مسأله 1664 اگر در بین روزهایی که باید پی در پی روزه بگیرد] 927

[مسأله 1666 اگر روزه دار دروغی را به خدا و پیغمبر ص نسبت دهد] 928

[مسأله 1667 اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه جماع کند] 929

[مسأله 1669 اگر روزه دار جماع حرام کند] 929

[مسأله 1668 اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع ] 929

[مسأله 1670 اگر روزه دار کاری که حلال است و روزه را باطل می کند، انجام دهد] 930

[مسأله 1671 اگر روزه دار آروغ بزند] 930

[مسأله 1673 اگر به گفته کسی که می گوید مغرب شده افطار کند] 931

[مسأله 1672 اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد] 931

[مسأله 1678 اگر روزه دار در ماه رمضان با زن خود که روزه دار است جماع کند] 932

[مسأله 1674 کسی که عمداً روزه خود را باطل کرده ] 932

[مسأله 1675 اگر عمداً روزه خود را باطل کند] 932

[مسأله 1676 اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است ] 932

[مسأله 1677 اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوّال ] 932

[مسأله 1680 اگر روزه دار در ماه رمضان ، با زن خود که روزه دار است جماع کند] 933

[مسأله 1679 اگر زنی شوهر روزه دار خود را مجبور کند] 933

[مسأله 1682 اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند] 933

[مسأله 1681 اگر روزه دار در ماه رمضان با زن روزه دار خود که خواب است جماع نماید] 933

[مسأله 1684 انسان نباید در به جا آوردن کفاره کوتاهی کند] 934

[مسأله 1683 کسی که به واسطه مسافرت یا مرض روزه نمی گیرد] 934

[مسأله 1686 کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد] 934

[مسأله 1685 اگر کفاره بر انسان واجب شود] 934

[مسأله 1687 کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ] 935

[مسأله 1688 در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است ] 935

جاهایی که فقط قضای روزه واجب است 935

[مسأله 1690 مضمضه زیاد برای روزه دار مکروه است ] 939

[مسأله 1689 اگر غیر آب چیز دیگری را در دهان ببرد] 939

اشاره 940

مسائل اختصاصی 940

[مسأله 1693 اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه ، نمی تواند افطار کند] 940

[مسأله 1692 اگر در ماه رمضان ، بعد از تحقیق یقین کند] 940

[مسأله 1691 اگر انسان بداند که به واسطه مضمضه بی اختیار یا از روی فراموشی ] 940

[مسأله 1696 روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده ] 941

[مسأله 1697 اگر برای عذری چند روز روزه نگیرد] 941

[مسأله 1694 اگر دیوانه عاقل شود] 941

[مسأله 1695 اگر کافر مسلمان شود] 941

احکام روزه قضا 941

[مسأله 1699 اگر قضای روزه چند رمضان بر او واجب باشد] 942

[مسأله 1698 اگر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد] 942

[مسأله 1702 اگر به واسطه مرض ، یا حیض ، یا نفاس ، روزه رمضان را نگیرد] 943

[مسأله 1700 کسی که قضای روزه رمضان را گرفته ] 943

[مسأله 1701 اگر قضای روزه ماه رمضان شخص دیگری را گرفته باشد] 943

[مسأله 1706 اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود] 944

[مسأله 1704 اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد] 944

[مسأله 1703 اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد] 944

[مسأله 1705 اگر در ماه رمضان به واسطه عذری روزه نگیرد] 944

[مسأله 1708 کسی که باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد] 945

[مسأله 1707 اگر مرض انسان چند سال طول بکشد] 945

[مسأله 1712 بعد از مرگ پدر پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به جا آورد] 946

[مسأله 1711 اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد] 946

[مسأله 1710 اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد] 946

[مسأله 1709 اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد] 946

[مسأله 1713 اگر پدر غیر از روزه رمضان ، روزه واجب دیگری را نگرفته باشد] 947

اشاره 947

مسأله اختصاصی 947

احکام روزه مسافر 948

[مسأله 1716 اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد] 948

[مسأله 1715 مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد] 948

[مسأله 1714 مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند] 948

[مسأله 1717 اگر نذر کند روزه بگیرد] 949

[مسأله 1719 کسی که نمی داند روزه مسافر باطل است ] 950

[مسأله 1718 مسافر می تواند برای خواستن حاجت ] 950

[مسأله 1721 اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید] 950

[مسأله 1720 اگر فراموش کند که مسافر است ] 950

[مسأله 1722 اگر مسافر پیش از ظهر به وطنش برسد] 951

[مسأله 1723 اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد] 952

کسانی که روزه بر آنها واجب نیست 952

[مسأله 1725 کسی که به واسطه پیری نمی تواند روزه بگیرد] 952

اشاره 952

[مسأله 1724 مسافر و کسی که از روزه گرفتن عذر دارد] 952

[مسأله 1727 اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه می شود] 953

مسأله اختصاصی 953

[مسأله 1726 کسی که به واسطه پیری روزه نگرفته ] 953

[مسأله 1728 زنی که زاییدن او نزدیک است ] 954

[مسأله 1729 زنی که بچه شیر می دهد] 955

[مسأله 1730 اول ماه به پنج چیز ثابت می شود] 956

راه ثابت شدن اوّل ماه 956

[مسأله 1732 اول ماه با پیشگویی منجمین ثابت نمی شود] 958

[مسأله 1731 اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است ] 958

[مسأله 1733 بلند بودن ماه یا دیر غروب کردن آن ] 958

[مسأله 1734 اگر اول ماه رمضان برای کسی ثابت نشود] 959

[مسأله 1735 اگر در شهری اول ماه ثابت شود] 959

[مسأله 1738 اگر زندانی نتواند به ماه رمضان یقین کند] 960

[مسأله 1737 روزی را که انسان نمی داند آخر رمضان است یا اول شوّال ] 960

[مسأله 1736 اول ماه به تلگراف ثابت نمی شود] 960

[مسأله 1740 اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی حق شوهرش از بین برود] 961

روزه های حرام و مکروه 961

[مسأله 1739 روزه عید فطر و قربان حرام است ] 961

[مسأله 1741 روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر شود] 962

[مسأله 1744 اگر انسان احتمال بدهد که روزه برایش ضرر دارد] 963

[مسأله 1742 اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد] 963

[مسأله 1743 کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد] 963

[مسأله 1747 روزه روز عاشورا، و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است ] 964

روزه های مستحب 964

[مسأله 1746 غیر از روزه هایی که گفته شد، روزه های حرام دیگری هم هست ] 964

[مسأله 1745 کسی که عقیده اش این است که روزه برای او ضرر ندارد] 964

[مسأله 1748 روزه تمام روزهای سال ] 964

مواردی که مستحب است انسان از کارهایی که روزه را باطل می کند خودداری نماید 965

[مسأله 1749 برای شش نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نیستند] 965

[س 731 دختری که به سن تکلیف رسیده است ] 966

احکام روزه (استفتاءات از مقام معظم رهبری ) 966

[س 733 زمان دقیق رسیدن به سن تکلیف خود را نمی دانم ] 966

[مسأله 1750 مستحب است روزه دار نماز مغرب و عشا را پیش از افطار کردن بخواند] 966

[شرائط وجوب الصوم و صحته ] 966

[س 732 دخترانی که تازه به سن تکلیف رسیده اند] 966

[س 737 اگر شخص روزه دار جنب باشد] 967

[س 735 اگر فردی به خاطر عذری قوی احتمال دهد که روزه بر او واجب نیست ] 967

[س 736 کسی که بر اثر عذر مسافرت ، روزه ماه رمضان از او فوت شده ] 967

[س 738 اگر شخصی بخواهد قبل از زوال به محل اقامتش برسد] 967

[س 739 اگر روزه ضرر داشته باشد] 967

[س 734 دختر نه ساله ای که روزه بر او واجب شده ] 967

[س 744 اعتیاد به سیگار و روزه رمضان ] 968

[س 745 روزه گرفتن بر زن باردار] 968

[س 741 کسی که با پوشیدن لباس مخصوص در آب فرو رود] 968

[س 742 مسافرت عمدی در ماه رمضان ] 968

[س 746 زنی که کودک خود را شیر می داده و باردار هم بوده ] 968

[س 743 شخصی که روزه واجب بر عهده اش است ] 968

زن باردار و شیرده 968

[س 740 اگر زن در ماه مبارک رمضان دو ساعت یا کمتر مانده به اذان مغرب حیض شود] 968

بیماری و منع پزشک 969

[س 747 خوف ضرر بر طفل ] 969

[س 749 ناتوانی از روزه گرفتن بر اثر بیماری ] 969

[س 751 چشم پزشک مرا از روزه گرفتن منع کرده ] 969

[س 748 پزشکانی که به مسائل شرعی ملتزم نیستند، بیماران را از روزه گرفتن به دلیل ضرر داشتن منع می کنند] 969

[س 750 من بر اثر ضعف جسمانی از ابتدای سن بلوغ تا دوازده سالگی روزه نگرفته ام ] 969

[س 754 در سال گذشته توسط پزشک متخصص مورد عمل جراحی کلیه قرار گرفتم ] 970

[س 756 در کلیه های من سنگ جمع می شود] 970

[س 753 عدم قدرت بر روزه گرفتن ] 970

[س 755 اگر پزشک شخصی را از روزه گرفتن منع کند] 970

[س 752 اگر روزه ضرر دارد واجب نیست ] 970

مبطلات روزه 971

[س 759 اگر از دهان شخص روزه دار خون بیاید] 971

[س 762 نوعی داروی طبی برای اشخاص مبتلا به تنگی نفس شدید وجود دارد] 971

[س 761 آیا ماده ناس که از توتون و غیر آن ساخته می شود] 971

[س 757 مبتلایان به مرض قند] 971

[س 758 اگر در اثنای روز از نیت روزه گرفتن برگردد] 971

[س 76 حکم استعمال دخانیات ] 971

[س 767 تزریق آمپول ] 972

[س 766 داروهای مخصوصی برای معالجه بعضی از بیماری های زنان وجود دارد] 972

[س 770 حکم افطار عمدی ] 972

[س 768 خوردن قرص فشار خون ] 972

[س 764 در یکی از روزهای ماه رمضان روزه گرفتم ] 972

[س 763 من در بیشتر روزها آب دهانم با خونی که از لثه هایم می آید مخلوط می شود] 972

[س 765 از لثه شخص روزه داری خون زیادی خارج می شود] 972

[س 769 خوردن قرص ] 972

[س 775 شخصی در ماه رمضان در جائی مهمان شد] 973

بقاء بر جنابت 973

[س 772 باقی ماندن بر جنابت تا اذان صبح ] 973

[س 774 آیا جایز است شخص جنب بعد از طلوع آفتاب غسل جنابت نماید] 973

[س 773 اگر شخصی در حال جنابت چند روز روزه بگیرد] 973

[س 777 شخصی در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح بیدار شده ] 973

[س 776 کسی که آب در اختیار ندارد] 973

[س 771 اگر مردی با همسرش در روز ماه رمضان شوخی و ملاعبه نماید] 973

[س 778 اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بیدار شود] 974

[س 783 اگر غسل جنابت برای روزه ماه رمضان یا روزه های دیگر فراموش شود] 974

[س 782 اگر شخصی قبل از اذان صبح یا بعد از آن بخوابد] 974

[س 780 اگر شخصی در ماه مبارک رمضان با آب نجس غسل کند] 974

[س 779 اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از فجر شک کند که محتلم شده یا نه ] 974

[س 781 شخصی مبتلا به بیماری بیرون آمدن مستمر قطرات بول است ] 974

[س 787 عادت به استمناء] 975

[س 788 استمناء توسط همسر] 975

[س 784 آمیزش جنسی حرام ] 975

[س 785 کفاره جمع ] 975

[س 790 استمناء جایز نیست ] 975

[س 786 بطور غیر ارادی منی خارج شده است ] 975

استمناء 975

[س 789 آیا جایز است شخص مجرد در صورتی که پزشک منی او را برای آزمایش بخواهد] 975

[س 797 اگر چیزی به زور وارد دهان روزه دار شود] 976

[س 794 بعدد دفعات آمیزش جنسی یا استمناء کفاره بدهد] 976

[س 793 نگاه کردن به قصد انزال ] 976

[س 796 خوردن و آشامیدن روزه را باطل می کند] 976

[س 792 در اثناء روزه استمناء نموده ] 976

[س 791 تخیّل به قصد برانگیختن شهوت ] 976

[س 795 تبعیت از اهل سنت در وقت افطار روزه در مراسم عمومی ] 976

احکام مبطلات روزه 976

[س 800 فرو بردن غبار هنگام روزه موجب باطل شدن آن است ] 977

کفاره روزه و مقدار آن 977

[س 801 دادن پول یک مد طعام به فقیر] 977

[س 798 اگر روزه دار جاهل باشد به این که تا به حد ترخص نرسیده ] 977

[س 802 اگر شخصی وکیل در غذا دادن به عده ای از مساکین شود] 977

[س 799 هنگامی که مبتلا به بیماری زکام بودم ] 977

[س 803 یک مد طعام برای هر روزی ] 977

[س 804 زنی به علت بیماری از روزه گرفتن معذور است ] 978

[س 809 اگر کسی برای گرفتن روزه قضای ماه رمضان اجیر شود] 978

[س 808 قضای روزه های ماه رمضان ] 978

[س 807 رعایت ترتیب بین قضا و کفاره ] 978

[س 806 زنی در دو سال متوالی در ماه مبارک رمضان حامله بوده ] 978

قضای روزه 978

[س 805 شخصی ده روز روزه بر عهده دارد] 978

[س 810 قضای روزه ماه رمضان را به علت استمرار عذری که مانع روزه گرفتن است ] 979

[س 814 فردی که به مدت صد و بیست روز روزه نگرفته ] 979

[س 815 تقریباً یک ماه روزه گرفته ام ] 979

[س 811 شخصی به مدت ده سال بر اثر جهل نماز نخوانده ] 979

[س 812 من به علّت عدم قدرت مالی و بدنی نتوانستم ] 979

[س 813 شخصی بر اثر جهل به وجوب قضای روزه تا قبل از ماه رمضان ] 979

[س 820 اگر شخصی که در ماه رمضان روزه دار است ] 980

[س 816 کسی که نمی داند چه مقدار روزه قضا دارد] 980

[س 817 کسی که عمداً روزه اش را افطار کرده ] 980

[س 819 کسی که تعداد روزهایی که روزه نگرفته را نمی داند] 980

[س 818 کسی که در اوائل سن تکلیف بر اثر ضعف و عدم توانائی ، نتوانسته روزه بگیرد] 980

[س 822 کسی که هنگام بلوغ فقط یازده روز از ماه رمضان را روزه گرفته ] 980

[س 821 یقین به اشتغال ذمّه] 980

[س 824 زنی در حال روزه نذری معین حیض شود] 981

[س 826 اگر روزه داری هنگام غروب در سرزمینی افطار کرده باشد] 981

مسائل متفرقه روزه 981

[س 823 اگر پزشک به بیماری بگوید که روزه برای شما ضرر دارد] 981

[س 828 من فردی کثیر الشک هستم ] 981

[س 827 شهیدی وصیت نموده که احتیاطاً از طرف وی چند روز روزه قضا بگیرد] 981

[س 825 شخصی از اول ماه رمضان تا بیست و هفتم ماه را در وطن خود روزه گرفته ] 981

[س 830 هنگام روزه مستحبی به خوردن غذا دعوت شود] 982

[س 831 دعاهایی مخصوص ماه رمضان ] 982

[س 834 وضعیت هلال در آخر یا اوّل ماه ] 982

[س 833 روزه روز سوم ایام اعتکاف در مسجد الحرام ] 982

[س 832 شخصی قصد داشت روزه بگیرد] 982

رؤیت هلال 982

[س 829 حدیث شریف کساء] 982

[س 838 اتحاد افق در رؤیت هلال ] 983

[س 836 اگر هلال ماه شوال در یک شهر دیده نشود] 983

[س 837 تعیین اول ماه رمضان و عید سعید فطر] 983

[س 840 اگر روز بیست و نهم ماه در تهران و خراسان عید باشد] 983

[س 835 آیا رؤیت تصویر هلال ماه با استفاده از دوربین ] 983

[س 839 اتحاد افق ] 983

[س 845 کوچکی هلال و باریک بودن و اتصاف آن به خصوصیات هلال شب اول ] 984

[س 842 اگر شخصی هلال ماه را ببیند] 984

[س 848 آیا اول ماه مبارک رمضان و آخر آن با رؤیت هلال ثابت می شود] 984

[س 846 یوم الشک ] 984

[س 849 اگر تبعیت از اعلام رؤیت هلال توسط یک دولت جایز شد] 984

[س 847 استهلال در اول هر ماه ] 984

[س 844 اگر ولی امر مسلمین حکم نماید که فردا عید است ] 984

[س 843 حکم حاکم به رؤیت هلال ] 984

[س 850 اعتکاف در مساجد جامع و غیر جامع ] 984

[س 841 اگر بین علمای یک شهر راجع به ثبوت هلال یا عدم آن اختلاف رخ دهد] 984

کتابخانه بالقرآن

توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 1 صفحه 627

یازدهم :

دوازدهم :

اشاره

[مسأله 1156 اگر بعد از نماز شک کند]

[مسأله 1157 مکروه است در نماز صورت را کمی به طرف راست یا چپ بگرداند]