توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 187

نماید، هر چند بعداً مالی از خود پیدا کند، (1) دیگر حج ّ بر او واجب نیست . (1) (گلپایگانی )، (صافی ): و مستطیع شود .. این مسأله ، در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست

[مسأله 2044]

مسأله 2044 اگر برای تجارت مثلًا تا جَدّه برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد (1) باید حج ّ کند و در صورتی که حج ّ نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج ّ بر او واجب نیست . این مسأله ، در رساله آیت اللّه (مکارم ) نیست (1) (فاضل ): اگر برای تجارت یا کار دیگری به جده برود و آنجا مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد و سایر شرایط را دارا باشد ..

(زنجانی ): مسأله اگر برای تجارت مثلًا تا جدّه رود و مالی به دست آورد که بتواند با آن مکّه رفته اعمال حج ّ را بجا آورد، استطاعت مالی پیدا کرده ، با داشتن سایر شرایط مستطیع است .

[مسأله 2045]

اشاره

مسأله 2045 اگر انسان اجیر شود که از طرف کسی دیگر (1) حج ّ کند، چنانچه خودش نتواند برود و بخواهد دیگری را از طرف خودش بفرستد، باید از کسی که او را اجیر کرده اجازه بگیرد. (1) (خوئی )، (فاضل )، (سیستانی )، (تبریزی ): مباشرتاً از طرف کس دیگر ..

(مکارم ): مسأله هر کس می تواند از طرف دیگری برای انجام حج ّ اجیر شود، به شرط این که از مسائل حج ّ آگاه باشد. خواه قبلًا حج ّ بجا آورده باشد یا نه ، ولی اگر خودش نتواند حج ّ را بجا آورد نمی تواند آن را به دیگری واگذار کند مگر به اجازه صاحب پول .

مسائل اختصاصی

(مکارم ): مسأله 1741 با اجیر کردن کسی برای حج ّ از طرف میّت ذمه او ادا نمی شود، مگر زمانی که اطمینان حاصل شود او حج ّ را بجا آورده است .

(مکارم ): مسأله 1742 جایز است از مال زکات یا سهم امام بگیرند و حج ّ بجا آورند، و این حج ّ، حج ِ واجب محسوب می شود.

(مکارم ): مسأله 1743 کسی که نیاز به ازدواج دارد و بیش از مخارج آن ، پولی برای حج ّ ندارد، مستطیع نیست و حج ّ بر او واجب نمی شود.

[مسأله 2046]

مسأله 2046 اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگر چه به زحمت باشد (1) بعداً حج ّ کند، و اگر به هیچ قسم نتواند (2) حج ّ برود، چنانچه کسی او را برای حج ّ اجیر کند، باید به مکه رود و حج ّ کسی را که برای او اجیر شده بجا آورد و تا سال بعد در مکه بماند (3) و برای خود حج ّ نماید. ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود و اجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده راضی شود که حج ّ او در سال بعد بجا آورده شود، باید سال اوّل برای خود و سال بعد برای کسی که اجیر شده حج ّ نماید.