توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 412

بفروشد؛ بنا بر این اگر آن را بفروشد، معامله فضولی است و بدون اجازه مالک باطل است و اگر بعداً مالک اجازه دهد یا از اوّل با اجازه مالک بفروشد پول آن ، ملک ِ مالک است و رهن هم باطل می شود و رهن گیرنده نمی تواند پول آن را بابت بدهی ، نزد خود نگه دارد، مگر با توافق مالک . مالک و کسی که مال خود را گرو گذاشته ، حق ّ ندارد بدون اجازه طلبکار آن را بفروشد و اگر فروخت ، بدون اجازه رهن گیرنده باطل است ولی اگر بعداً اجازه دهد، معامله صحیح می شود ولی رهن باطل می شود و همین طور است اگر از اوّل ، با اجازه رهن گیرنده آن را بفروشد.

مسائل اختصاصی

(بهجت ): مسأله 1825 اگر گرو گیرنده مالی را با اجازه گرو دهنده به عنوان گرو گرفت ، دیگر گرو دهنده نمی تواند آن مال را از او بگیرد، مگر آنکه قرض خود را پرداخت کند.

(بهجت ): مسأله 1827 اگر چیزی را که گرو می گذارند، قبل از رسیدن وقت ادای قرض ، فاسد می شود و می توان از فساد آن جلوگیری کرد، باید جلوگیری شود، مثل آبیاری باغ ، و چنانچه گرو گیرنده شرط کرد که آن را قبل از فاسد شدن بفروشد، جایز است بفروشد و قیمت آن گرو می شود.

(بهجت ): مسأله 1829 گرو گیرنده بدون اجازه گرو دهنده جایز نیست در مالی که آن را گرو گرفته تصرّف کند، و اگر تصرّفی مثل سواری حیوان یا سکونت در خانه کرد، باید اجرت المثل استفاده را بدهد، و اگر به سبب تصرّف ، تلف شد ضامن است . همچنین گرو دهنده نیز بدون اذن گرو گیرنده نمی تواند در مالی که گرو گذاشته تصرّفی نماید که با رهن منافات دارد و سبب تغییر مال یا کم شدن قیمت آن می شود، ولی تصرّفی که این چنین نباشد جایز است و همچنین تصرّفی که برای حفظ و اصلاح آن باشد، از قبیل آب و علف دادن و چرانیدن حیوان ، یا اصلاح و آب دادن درخت ، جایز می باشد.

(بهجت ): مسأله 1830 رهن در دست گرو گیرنده امانت است ، زیرا با اجازه گرو دهنده است ، بنا بر این اگر بدون تعدّی و تفریط در دست او تلف شود، ضامن نیست .

(مکارم ): مسأله 1970 احتیاط واجب آن است که گرو بدون تحویل دادن به طلبکار صورت نمی گیرد، ولی اگر گرو گذاری به این حاصل شود که مثلًا خانه را طبق سند محضری گرو بگذارند، و سند را به طلبکار بدهند به طوری که در صورت لزوم بتواند طلب خود را از فروش آن بردارد مانعی ندارد، هر چند بدهکار در آن خانه ساکن باشد.

[مسأله 2307]

مسأله 2307 اگر طلبکار چیزی را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد (1) پول آن هم مثل خود مال گرو می باشد (2) (1) (اراکی ): اگر در ضمن عقد شرط کرده باشد که پول آن نیز گرو باشد ..

(مکارم ): رهن باطل می شود، و پول آن رهن نیست ، مگر اینکه اجازه فروش با این شرط باشد که پول آن به جای آن گرو باشد. (2) (خوئی )، (تبریزی )، (نوری )، (زنجانی ): و همچنین است در صورتی که بی اجازه او بفروشد و بعد بدهکار امضاء کند یا آنکه خود بدهکار آن چیز را با اجازه طلبکار بفروشد ( (خوئی )،