توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید - جلد 2 صفحه 610

[مسأله 2647]

مسأله 2647 انسان کاری را می تواند نذر کند که انجام آن برایش ممکن باشد، بنا بر این کسی که نمی تواند پیاده کربلا برود، اگر نذر کند که پیاده برود، نذر او صحیح نیست (1) (1) (زنجانی ): ولی اگر نذر کند که روزه ای بگیرد و بدون پیش بینی قبلی از انجام آن عاجز شود، باید آن را قضا کند و اگر ممکن نشد به مقدار یک مدّ طعام (مدّ 14 صاع است که مقدار آن در مسأله [1864] و [1991] بررسی شد) به فقیر صدقه بدهد.

(سیستانی ): مسأله انسان کاری را می تواند نذر کند که انجام آن مقدور باشد، بنا بر این کسی که مثلًا نمی تواند پیاده کربلا برود، اگر نذر کند که پیاده برود، نذر او صحیح نیست ، و اگر در وقت نذر، مقدور باشد و بعداً عاجز شود، نذر باطل می شود و چیزی بر او نیست بجز در موردی که نذر روزه کند که اگر از انجام آن عاجز شد احتیاط واجب آن است که یا بجای هر روز 750 گرم غذا به فقیری صدقه بدهد یا 5/ 1 کیلو به کسی بدهد که بجای او آن روزه را بگیرد.

(بهجت ): مسأله باید به آنچه که نذر کرده قدرت و توانایی داشته باشد، بنا بر این اگر به چیزی عقلًا یا عادتاً قدرت نداشت و نذر کرد، صحیح نیست .

(مکارم ): مسأله نذر در مورد کارهایی صحیح است که انجام آن ممکن باشد.

[مسأله 2648]

اشاره

مسأله 2648 اگر نذر کند که کار حرام یا مکروهی را انجام دهد، یا کار واجب یا مستحبّی را ترک کند، نذر او صحیح نیست (1) (1) (زنجانی ): ولی اگر نذر کند یک سال یا هر روز جمعه را مثلًا روزه بگیرد روزهایی را که روزه در آن صحیح نیست باید قضا نماید و اگر نتواند برای هر روز به مقدار یک مدّ طعام به فقیر صدقه دهد.

(مکارم ): مسأله کاری را که انسان نذر می کند، باید شرعاً مطلوب باشد، بنا بر این نذر کار حرام ، یا مکروه ، یا ترک واجب و مستحب ّ، صحیح نیست .

(بهجت ): مسأله اگر نذر کند کاری را انجام دهد، باید بنا بر أقرب ، آن کار واجب یا مستحب ّ باشد، پس اگر نذر کند کار مباحی انجام دهد، صحیح نیست ، و اگر نذر کند کاری را ترک کند، باید آن کار حرام یا مکروه باشد.

مسائل اختصاصی

(بهجت ): مسأله 2135 اگر در نذر خصوصیّت معیّنی قرار دهد مثلًا نذر کند این پول را در فلان مسجد مصرف کنم ، یا فلان روز را روزه بگیرم ، یا این مال را خرج روضه حضرت سید الشّهداء علیه السلام نمایم ، باید به همان صورتی که نذر کرده عمل کند و مخالفت با آن نمی تواند بکند.

(مکارم ): مسأله 2282 (فاضل ): مسأله 2783 لازم نیست جزئیات و خصوصیات عملی که نذر کرده مطلوب باشد، همین اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافی است . مثلًا اگر نذر کند شب اوّل هر ماه نماز شب بخواند، صحیح است و باید به آن عمل کند، یا اگر نذر کند در محل ّ خاصّی فقرا را اطعام نماید، باید مطابق آن عمل نماید.