- مقدّمه تحقیق 1
- اشاره 1
- درباره رساله شکّ وسهو 2
- درباره شرحِ شرائع الإسلام 3
- نسخه های رساله شکّ و سهو 4
- نسخه های شرحِ شرائع الإسلام 5
- اشاره 28
- معنای شک 28
- مقام اول: در احکام شک 28
- مبحث اوّل : در حکم شکّ در شرط صلاه است 29
- مطلب اوّل 29
- اشاره 29
- اشاره 32
- مبحث سیّم: در حکم شکّ در اجزای نماز است 32
- مقصد دویّم: در حکم شکّ در عدد رکعات نماز است 37
- سیّم : شکّ است میان یک و چهار 40
- دویّم : شکّ است ما بین رکعت اوّلی و رکعت ثالثه 40
- چهارم : شکّ است میان یک و دو و سه و چهار 40
- اوّل : شکّ است ما بین یک و دو 40
- اشاره 40
- پنجم : شکّ است میان دو و سه 41
- ششم : شکّ است میان دو و چهار 41
- هفتم : شکّ است میان دو و سه و چهار 41
- هشتم : شکّ است میان سه و چهار 42
- نهم : شکّ است میان دو و پنج 42
- دهم : شکّ است میان سه و پنج 42
- یازدهم: شکّ میان چهار و پنج است 43
- مطلب اوّل: در بیان وجه صحّت است در اقسام مذکوره 45
- اشاره 50
- راهِ اوّل : 59
- اشاره 59
- در بیان خلاف در این مقام از چند راه: 59
- راهِ دویّم : 60
- اشاره 61
- راهِ سیّم : 61
- اکمالِ رکعت به چه چیز می شود ؟ 62
- مختار مؤلّف قدس سره 63
- راهِ چهارم : 65
- اشاره 66
- ختم مبحث در چند مطلب: 66
- مطلب اوّل: در حکمِ نمازی که استیناف نموده در حین عروض شکّ 66
- مطلب دویّم: در حکم نماز احتیاط در صورت عدم تمکّن از قیام 67
- مطلب چهارم: در ترتّب شکوک است 87
- مطلب پنجم: در بیان حکم کثیر الشکّ است 88
- اشاره 95
- مبحث اوّل: در ظنّ متعلّق به نفس صلاه است 95
- مطلب دویّم 95
- مبحث دویّم: در حکم ظنّ به شرایط نماز است 97
- مطلب اوّل: در حکم ظنّ به انتفای شرط است 97
- اشاره 97
- مطلب ثانی: در حکم ظنّ به تحقّق شرط است 104
- اشاره 105
- مبحث سیّم: در حکم ظنّ متعلّق به جزء صلاه است 105
- قسم دوّم : ظنّ متعلّق به جزء نماز بعد از فراغ از نماز 109
- سهو در طهارت از خبث 111
- اشاره 111
- اشاره 111
- سهو در طهارت از حدث 111
- مبحث اوّل: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن در اثنای نماز 111
- سهو در قبله 112
- سهو در چیزی که بر آن سجده نموده 113
- سهو در مکان 115
- اشاره 116
- مبحث دویّم: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن بعد از فراغ از نماز 116
- سهو در طهارت از حدث وخبث 116
- سهو در قبله 117
- سهو در لباس و مکان 118
- مبحث سیّم: سهو در اجزای صلاه یا در امرِ متعلّق به اجزای صلاه 119
- اشاره 122
- تنقیح مقام در چند مبحث: 122
- مبحث اوّل: در بیان شرائط تلافی اجزای منسیّه نماز 122
- مبحث سیّم: در حکمِ اخلال به طمأنینه بعد از رفع رأس از رکوع سهوًا 126
- مبحث چهارم: در حکمِ متذکّر به سجده وتشهّدِ منسیّه در رکعتِ أخیره 127
- اشاره 133
- الإخلال بالتسلیم عامدًا أو ساهیًا موجب لبطلان الصلاه 142
- بیان القولین فی المسأله 146
- مستند القولین المذکورین 146
- اشاره 157
- مبحث ششم: در عدم بطلان نماز به تخلّل حدث بین نماز و جزء منسی 157
- اقوال در مسأله 160
- مبحث هفتم: در موجباتِ سجده سهو است 167
- اشاره 167
- مقامِ اوّل: در ایراد کلمات اصحاب است 168
- المقام الثانی: فی ذکر الإختلافات الظاهره من العبارات المذکوره 202
- المقام الثالث: فی مستند الأقوال المذکوره وبیان المختار منها 214
- اشاره 244
- المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا 246
- اشاره 246
- الأقوی عدم وجوب السجدتین لنسیان التشهّد الثانی 248
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه ساهیًا 249
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا 251
- اشاره 256
- المراد بالسلام هنا السلام الواجب 258
- وجوب السجدتین للشکّ بین الأربع والخمس 258
- وجوب السجدتین لترک السجده و نسیانها 260
- اشاره 260
- وجوب السجدتین للقیام فی موضع القعود والقعود فی موضع القیام 265
- وجوب السجدتین لترک السجده عامٌّ لترکها مطلقًا 265
- وجوب سجدتی السهو لکلّ زیاده و نقصان 270
- اشاره 270
- نقل کلام السیّد حجّه الإسلام قدس سره والمناقشه فیه 276
- وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟ 280
- وجوب السجدتین بالشکّ فی زیاده شیء و نقصانه 281
- اشاره 281
- ذکر القولین فی وجوب السجده للشکّ فی الزیاده والنقصان 292
- هل یجب السجدتان بالشکّ بین الثلاث والأربع ؟ 295
- هل یجب السجدتان بالشکّ فی زیاده السجده والرکوع والنقص فیهما ؟ 295
- اشاره 297
- « حرف الألف » 299
- « حرف السین » 300
- « حرف التاء » 300
- « حرف العین » 302
- « حرف الکاف » 302
- « حرف الفاء » 302
- « حرف اللام » 303
- « أ » 304
- « ب » 305
- « ج » 306
- « ح » 306
- « ر » 307
- « ذ » 307
- « د » 307
- « ش » 309
- « س » 309
- « ع » 310
- « غ » 310
- « ک » 311
- « ق » 311
- « ل » 312
- « م » 312
- « ن » 315
- « و » 315
- « ی » 316
وهو الّذی حکاه فی المختلف عن ابن أبی عقیل (1)، فلاحظ عبارته السالفه .
القول الثانی
والثانی : انّه منحصر فی ثلاثه أشیاء، الأوّل: القیام فی موضع القعود والقعود فی محلّ القیام ؛ والثانی: ترک التشهّد ؛ والثالث: الشکّ فی انّه زاد فی صلاته أو نقص .
وهو قول شیخنا الصدوق فی أواخر مجالسه فی المجلس الّذی عقده فی بیان ما ثبت فی دین الإمامیّه، قال:
ولایجب (2) سجدتا السهو علی المصلّی إلاّ إذا قام فی حال قعوده (3) أو قعد فی حال قیامه (4)، أو ترک التشهّد، أو لم یدر زاد فی صلاته أم نقص (5).
القول الثالث
و هذا هو الظاهر من شیخنا المفید فی المقنعه (6)، إلاّ انّهما وإن اتّفقا فی عدد الموجب، لکن اختلفا فی مصداقه فی الإثنین من الأمور الثلاثه، إذ الثلاثه المذکوره فی کلامه: ترک السجده، وترک التشهّد، والتکلّم (7).
1- 1. مختلف الشیعه: 2 / 419 .
2- 2. فی المصدر: ولاتجب .
3- 3. فی المصدر: قعود .
4- 4. فی المصدر: قیام .
5- 5. الأمالی: 742 المجلس 93 .
6- 6. أنظر المقنعه: 147 و 148 .
7- 7. قال ولده العلاّمه الحاجّ السیّد أسد اللّه قدس سره فی شرحه علی شرائع الإسلام، بعد نقل هذا الکلام منه : « أقول: فالقول الثالث: انّه منحصر فی ثلاثه أشیاء، الأوّل: ترک السجده، الثانی: ترک التشهّد، الثالث: التکلّم ؛ وهو قول شیخنا المفید فی المقنعه، کما مرّ ».