- اشاره 1
- مقدّمه تحقیق 1
- درباره رساله شکّ وسهو 2
- درباره شرحِ شرائع الإسلام 3
- نسخه های رساله شکّ و سهو 4
- نسخه های شرحِ شرائع الإسلام 5
- مقام اول: در احکام شک 28
- معنای شک 28
- اشاره 28
- اشاره 29
- مطلب اوّل 29
- مبحث اوّل : در حکم شکّ در شرط صلاه است 29
- مبحث سیّم: در حکم شکّ در اجزای نماز است 32
- اشاره 32
- مقصد دویّم: در حکم شکّ در عدد رکعات نماز است 37
- اوّل : شکّ است ما بین یک و دو 40
- اشاره 40
- سیّم : شکّ است میان یک و چهار 40
- دویّم : شکّ است ما بین رکعت اوّلی و رکعت ثالثه 40
- چهارم : شکّ است میان یک و دو و سه و چهار 40
- پنجم : شکّ است میان دو و سه 41
- هفتم : شکّ است میان دو و سه و چهار 41
- ششم : شکّ است میان دو و چهار 41
- هشتم : شکّ است میان سه و چهار 42
- نهم : شکّ است میان دو و پنج 42
- دهم : شکّ است میان سه و پنج 42
- یازدهم: شکّ میان چهار و پنج است 43
- مطلب اوّل: در بیان وجه صحّت است در اقسام مذکوره 45
- اشاره 50
- راهِ اوّل : 59
- در بیان خلاف در این مقام از چند راه: 59
- اشاره 59
- راهِ دویّم : 60
- اشاره 61
- راهِ سیّم : 61
- اکمالِ رکعت به چه چیز می شود ؟ 62
- مختار مؤلّف قدس سره 63
- راهِ چهارم : 65
- اشاره 66
- ختم مبحث در چند مطلب: 66
- مطلب اوّل: در حکمِ نمازی که استیناف نموده در حین عروض شکّ 66
- مطلب دویّم: در حکم نماز احتیاط در صورت عدم تمکّن از قیام 67
- مطلب چهارم: در ترتّب شکوک است 87
- مطلب پنجم: در بیان حکم کثیر الشکّ است 88
- مبحث اوّل: در ظنّ متعلّق به نفس صلاه است 95
- اشاره 95
- مطلب دویّم 95
- اشاره 97
- مطلب اوّل: در حکم ظنّ به انتفای شرط است 97
- مبحث دویّم: در حکم ظنّ به شرایط نماز است 97
- مطلب ثانی: در حکم ظنّ به تحقّق شرط است 104
- اشاره 105
- مبحث سیّم: در حکم ظنّ متعلّق به جزء صلاه است 105
- قسم دوّم : ظنّ متعلّق به جزء نماز بعد از فراغ از نماز 109
- مبحث اوّل: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن در اثنای نماز 111
- اشاره 111
- اشاره 111
- سهو در طهارت از خبث 111
- سهو در طهارت از حدث 111
- سهو در قبله 112
- سهو در چیزی که بر آن سجده نموده 113
- سهو در مکان 115
- سهو در طهارت از حدث وخبث 116
- اشاره 116
- مبحث دویّم: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن بعد از فراغ از نماز 116
- سهو در قبله 117
- سهو در لباس و مکان 118
- مبحث سیّم: سهو در اجزای صلاه یا در امرِ متعلّق به اجزای صلاه 119
- تنقیح مقام در چند مبحث: 122
- اشاره 122
- مبحث اوّل: در بیان شرائط تلافی اجزای منسیّه نماز 122
- مبحث سیّم: در حکمِ اخلال به طمأنینه بعد از رفع رأس از رکوع سهوًا 126
- مبحث چهارم: در حکمِ متذکّر به سجده وتشهّدِ منسیّه در رکعتِ أخیره 127
- اشاره 133
- الإخلال بالتسلیم عامدًا أو ساهیًا موجب لبطلان الصلاه 142
- مستند القولین المذکورین 146
- بیان القولین فی المسأله 146
- مبحث ششم: در عدم بطلان نماز به تخلّل حدث بین نماز و جزء منسی 157
- اشاره 157
- اقوال در مسأله 160
- مبحث هفتم: در موجباتِ سجده سهو است 167
- اشاره 167
- مقامِ اوّل: در ایراد کلمات اصحاب است 168
- المقام الثانی: فی ذکر الإختلافات الظاهره من العبارات المذکوره 202
- المقام الثالث: فی مستند الأقوال المذکوره وبیان المختار منها 214
- اشاره 244
- المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا 246
- اشاره 246
- الأقوی عدم وجوب السجدتین لنسیان التشهّد الثانی 248
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه ساهیًا 249
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا 251
- اشاره 256
- المراد بالسلام هنا السلام الواجب 258
- وجوب السجدتین للشکّ بین الأربع والخمس 258
- اشاره 260
- وجوب السجدتین لترک السجده و نسیانها 260
- وجوب السجدتین للقیام فی موضع القعود والقعود فی موضع القیام 265
- وجوب السجدتین لترک السجده عامٌّ لترکها مطلقًا 265
- اشاره 270
- وجوب سجدتی السهو لکلّ زیاده و نقصان 270
- نقل کلام السیّد حجّه الإسلام قدس سره والمناقشه فیه 276
- وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟ 280
- وجوب السجدتین بالشکّ فی زیاده شیء و نقصانه 281
- اشاره 281
- ذکر القولین فی وجوب السجده للشکّ فی الزیاده والنقصان 292
- هل یجب السجدتان بالشکّ فی زیاده السجده والرکوع والنقص فیهما ؟ 295
- هل یجب السجدتان بالشکّ بین الثلاث والأربع ؟ 295
- اشاره 297
- « حرف الألف » 299
- « حرف التاء » 300
- « حرف السین » 300
- « حرف العین » 302
- « حرف الفاء » 302
- « حرف الکاف » 302
- « حرف اللام » 303
- « أ » 304
- « ب » 305
- « ج » 306
- « ح » 306
- « د » 307
- « ر » 307
- « ذ » 307
- « ش » 309
- « س » 309
- « غ » 310
- « ع » 310
- « ک » 311
- « ق » 311
- « ل » 312
- « م » 312
- « و » 315
- « ن » 315
- « ی » 316
[ ثمّ نقل قدس سره عبارات والده بعینها من رسالته فی الشکّ والسهو، إلی قوله فی آخرها: « لتصریحه فی جمیعها بوجوبهما لکلّ زیاده و نقصان »، ثمّ قال : ] (1)
إلی هنا کلامه الشریف، وقد جفّ قلمه ولم یکتب بعد ذلک علی ما فی النسخه الموجوده عندی، وأنا بعید من جنابه الشریف وعن نسخه الأصل، ولعلّه کتب أزید من ذلک .
المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا
اشاره
أقول مستعینًا باللّه ولا حول ولا قوّه إلاّ باللّه العلیّ العظیم : انّه یمکن الإستدلال لهذه الجماعه بالأخبار، کالخبر الدالّ علی انّها لکلّ زیاده ونقصان، وهو خبر سفیان بن السمط عن أبی عبداللّه علیه السلام قال: تسجد سجدتی السهو فی کلّ زیاده تدخل علیک أو نقصان، ومن ترک سجده فقد نقص (2).
والخبر الدالّ علی انّها للنقصان وترک التشهّد نقصان فی الصلاه، مثل ما رواه فی الفقیه عن صفوان بن مهران الجمّال عن أبی عبداللّه علیه السلام قال: سألته عن سجدتی السهو؟ فقال: إذا نقصت، الحدیث (3).
والموثّق المرویّ فی التهذیب فی باب «تفصیل ما تقدّم ذکره» (4) عن أبی بصیر قال: سألته عن الرجل ینسی أن یتشهّد؟ قال: یسجد سجدتین یتشهّد فیهما (5).
فإنّ إطلاقه یدلّ علی المطلوب .
1- 1. ما بین المعقوفین منّا .
2- 2. التهذیب: 2 / 155 ح 66 .
3- 3. الفقیه: 1 / 225 ح 12 ؛ وتتمّه الحدیث هکذا: فقبل التسلیم وإذا زدت فبعده .
4- 4. الباب 9 تفصیل ما تقدّم ذکره فی الصلاه من المفروض والمسنون وما یجوز فیها وما لایجوز.
5- 5. التهذیب: 2 / 158 ح 79 .