- مقدّمه تحقیق 1
- اشاره 1
- درباره رساله شکّ وسهو 2
- درباره شرحِ شرائع الإسلام 3
- نسخه های رساله شکّ و سهو 4
- نسخه های شرحِ شرائع الإسلام 5
- مقام اول: در احکام شک 28
- معنای شک 28
- اشاره 28
- مطلب اوّل 29
- اشاره 29
- مبحث اوّل : در حکم شکّ در شرط صلاه است 29
- اشاره 32
- مبحث سیّم: در حکم شکّ در اجزای نماز است 32
- مقصد دویّم: در حکم شکّ در عدد رکعات نماز است 37
- چهارم : شکّ است میان یک و دو و سه و چهار 40
- اشاره 40
- دویّم : شکّ است ما بین رکعت اوّلی و رکعت ثالثه 40
- سیّم : شکّ است میان یک و چهار 40
- اوّل : شکّ است ما بین یک و دو 40
- ششم : شکّ است میان دو و چهار 41
- هفتم : شکّ است میان دو و سه و چهار 41
- پنجم : شکّ است میان دو و سه 41
- هشتم : شکّ است میان سه و چهار 42
- نهم : شکّ است میان دو و پنج 42
- دهم : شکّ است میان سه و پنج 42
- یازدهم: شکّ میان چهار و پنج است 43
- مطلب اوّل: در بیان وجه صحّت است در اقسام مذکوره 45
- اشاره 50
- در بیان خلاف در این مقام از چند راه: 59
- اشاره 59
- راهِ اوّل : 59
- راهِ دویّم : 60
- اشاره 61
- راهِ سیّم : 61
- اکمالِ رکعت به چه چیز می شود ؟ 62
- مختار مؤلّف قدس سره 63
- راهِ چهارم : 65
- اشاره 66
- مطلب اوّل: در حکمِ نمازی که استیناف نموده در حین عروض شکّ 66
- ختم مبحث در چند مطلب: 66
- مطلب دویّم: در حکم نماز احتیاط در صورت عدم تمکّن از قیام 67
- مطلب چهارم: در ترتّب شکوک است 87
- مطلب پنجم: در بیان حکم کثیر الشکّ است 88
- مطلب دویّم 95
- اشاره 95
- مبحث اوّل: در ظنّ متعلّق به نفس صلاه است 95
- مبحث دویّم: در حکم ظنّ به شرایط نماز است 97
- اشاره 97
- مطلب اوّل: در حکم ظنّ به انتفای شرط است 97
- مطلب ثانی: در حکم ظنّ به تحقّق شرط است 104
- مبحث سیّم: در حکم ظنّ متعلّق به جزء صلاه است 105
- اشاره 105
- قسم دوّم : ظنّ متعلّق به جزء نماز بعد از فراغ از نماز 109
- اشاره 111
- سهو در طهارت از خبث 111
- اشاره 111
- سهو در طهارت از حدث 111
- مبحث اوّل: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن در اثنای نماز 111
- سهو در قبله 112
- سهو در چیزی که بر آن سجده نموده 113
- سهو در مکان 115
- سهو در طهارت از حدث وخبث 116
- مبحث دویّم: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن بعد از فراغ از نماز 116
- اشاره 116
- سهو در قبله 117
- سهو در لباس و مکان 118
- مبحث سیّم: سهو در اجزای صلاه یا در امرِ متعلّق به اجزای صلاه 119
- اشاره 122
- تنقیح مقام در چند مبحث: 122
- مبحث اوّل: در بیان شرائط تلافی اجزای منسیّه نماز 122
- مبحث سیّم: در حکمِ اخلال به طمأنینه بعد از رفع رأس از رکوع سهوًا 126
- مبحث چهارم: در حکمِ متذکّر به سجده وتشهّدِ منسیّه در رکعتِ أخیره 127
- اشاره 133
- الإخلال بالتسلیم عامدًا أو ساهیًا موجب لبطلان الصلاه 142
- بیان القولین فی المسأله 146
- مستند القولین المذکورین 146
- اشاره 157
- مبحث ششم: در عدم بطلان نماز به تخلّل حدث بین نماز و جزء منسی 157
- اقوال در مسأله 160
- مبحث هفتم: در موجباتِ سجده سهو است 167
- اشاره 167
- مقامِ اوّل: در ایراد کلمات اصحاب است 168
- المقام الثانی: فی ذکر الإختلافات الظاهره من العبارات المذکوره 202
- المقام الثالث: فی مستند الأقوال المذکوره وبیان المختار منها 214
- اشاره 244
- المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا 246
- اشاره 246
- الأقوی عدم وجوب السجدتین لنسیان التشهّد الثانی 248
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه ساهیًا 249
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا 251
- اشاره 256
- المراد بالسلام هنا السلام الواجب 258
- وجوب السجدتین للشکّ بین الأربع والخمس 258
- وجوب السجدتین لترک السجده و نسیانها 260
- اشاره 260
- وجوب السجدتین للقیام فی موضع القعود والقعود فی موضع القیام 265
- وجوب السجدتین لترک السجده عامٌّ لترکها مطلقًا 265
- اشاره 270
- وجوب سجدتی السهو لکلّ زیاده و نقصان 270
- نقل کلام السیّد حجّه الإسلام قدس سره والمناقشه فیه 276
- وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟ 280
- اشاره 281
- وجوب السجدتین بالشکّ فی زیاده شیء و نقصانه 281
- ذکر القولین فی وجوب السجده للشکّ فی الزیاده والنقصان 292
- هل یجب السجدتان بالشکّ بین الثلاث والأربع ؟ 295
- هل یجب السجدتان بالشکّ فی زیاده السجده والرکوع والنقص فیهما ؟ 295
- اشاره 297
- « حرف الألف » 299
- « حرف التاء » 300
- « حرف السین » 300
- « حرف الکاف » 302
- « حرف العین » 302
- « حرف الفاء » 302
- « حرف اللام » 303
- « أ » 304
- « ب » 305
- « ح » 306
- « ج » 306
- « ر » 307
- « ذ » 307
- « د » 307
- « ش » 309
- « س » 309
- « ع » 310
- « غ » 310
- « ک » 311
- « ق » 311
- « ل » 312
- « م » 312
- « ن » 315
- « و » 315
- « ی » 316
والجواب عنها تاره : بعدم وضوح دلاله الأوّل، لقوّه احتمال کون المراد عدم وجوب الإعاده علیه و عدم عامل بالثانی والثالث حتّی الجماعه المذکوره ؛ وأخری : بعدم مقاومتها للأخبار السابقه المؤیّده بما مرّ من الإجماع، مضافًا إلی إمکان منع ذهاب هؤلاء إلی القول المذکور، أمّا الجعفی فلم یحضرنی عبارته، ولکن الّذی یظهر من الذکری انّه سکت عن الکلام ولم یذکره (1).
وأمّا الصدوقان، فأمّا الوالد فالّذی حکی عنه سکوته عنه أیضًا (2)، وأمّا الولد فقد نصّ فی الفقیه والمقنع علی وجوبهما له ؛ قال فی الفقیه:
وإن تکلّمت فی صلاتک ناسیًا فقلت: أقیموا صفوفکم، فأتم صلاتک واسجد سجدتی السهو (3).
وقال فی المقنع کما مرّت عبارته: وإن تکلّمت فاسجد سجدتی السهو (4).
وبالجمله لم یظهر مخالف صریح علی عدم وجوب سجدتی السهو لو تکلّم فی الصلاه ساهیًا، فدعوی الإجماع المحقّق فی المسأله ممکنه، بل کذلک لو ثبت مخالفه بعضهم أیضًا، والأمر فی ذلک سهل .
وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا
وانّما الکلام فی أنّ التکلّم عمدًا معتقدًا خروجه من الصلاه، هل یلحق کلام
1- 1. الذکری: 4 / 85 .
2- 2. قال فی «مختلف الشیعه 2 / 422»: وأوجب أبوه سجدتی السهو فی نسیان التشهّد، وفی الشکّ بین الثلاث والأربع إذا ذهب وهمک إلی الرابعه، إنتهی .
3- 3. الفقیه: 1 / 353 ذیل الحدیث 1028 .
4- 4. المقنع: 102 .