- مقدّمه تحقیق 1
- اشاره 1
- درباره رساله شکّ وسهو 2
- درباره شرحِ شرائع الإسلام 3
- نسخه های رساله شکّ و سهو 4
- نسخه های شرحِ شرائع الإسلام 5
- معنای شک 28
- اشاره 28
- مقام اول: در احکام شک 28
- مطلب اوّل 29
- اشاره 29
- مبحث اوّل : در حکم شکّ در شرط صلاه است 29
- اشاره 32
- مبحث سیّم: در حکم شکّ در اجزای نماز است 32
- مقصد دویّم: در حکم شکّ در عدد رکعات نماز است 37
- چهارم : شکّ است میان یک و دو و سه و چهار 40
- اشاره 40
- دویّم : شکّ است ما بین رکعت اوّلی و رکعت ثالثه 40
- سیّم : شکّ است میان یک و چهار 40
- اوّل : شکّ است ما بین یک و دو 40
- ششم : شکّ است میان دو و چهار 41
- پنجم : شکّ است میان دو و سه 41
- هفتم : شکّ است میان دو و سه و چهار 41
- دهم : شکّ است میان سه و پنج 42
- نهم : شکّ است میان دو و پنج 42
- هشتم : شکّ است میان سه و چهار 42
- یازدهم: شکّ میان چهار و پنج است 43
- مطلب اوّل: در بیان وجه صحّت است در اقسام مذکوره 45
- اشاره 50
- راهِ اوّل : 59
- اشاره 59
- در بیان خلاف در این مقام از چند راه: 59
- راهِ دویّم : 60
- اشاره 61
- راهِ سیّم : 61
- اکمالِ رکعت به چه چیز می شود ؟ 62
- مختار مؤلّف قدس سره 63
- راهِ چهارم : 65
- اشاره 66
- ختم مبحث در چند مطلب: 66
- مطلب اوّل: در حکمِ نمازی که استیناف نموده در حین عروض شکّ 66
- مطلب دویّم: در حکم نماز احتیاط در صورت عدم تمکّن از قیام 67
- مطلب چهارم: در ترتّب شکوک است 87
- مطلب پنجم: در بیان حکم کثیر الشکّ است 88
- اشاره 95
- مطلب دویّم 95
- مبحث اوّل: در ظنّ متعلّق به نفس صلاه است 95
- مبحث دویّم: در حکم ظنّ به شرایط نماز است 97
- مطلب اوّل: در حکم ظنّ به انتفای شرط است 97
- اشاره 97
- مطلب ثانی: در حکم ظنّ به تحقّق شرط است 104
- مبحث سیّم: در حکم ظنّ متعلّق به جزء صلاه است 105
- اشاره 105
- قسم دوّم : ظنّ متعلّق به جزء نماز بعد از فراغ از نماز 109
- اشاره 111
- اشاره 111
- سهو در طهارت از خبث 111
- سهو در طهارت از حدث 111
- مبحث اوّل: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن در اثنای نماز 111
- سهو در قبله 112
- سهو در چیزی که بر آن سجده نموده 113
- سهو در مکان 115
- مبحث دویّم: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن بعد از فراغ از نماز 116
- سهو در طهارت از حدث وخبث 116
- اشاره 116
- سهو در قبله 117
- سهو در لباس و مکان 118
- مبحث سیّم: سهو در اجزای صلاه یا در امرِ متعلّق به اجزای صلاه 119
- مبحث اوّل: در بیان شرائط تلافی اجزای منسیّه نماز 122
- اشاره 122
- تنقیح مقام در چند مبحث: 122
- مبحث سیّم: در حکمِ اخلال به طمأنینه بعد از رفع رأس از رکوع سهوًا 126
- مبحث چهارم: در حکمِ متذکّر به سجده وتشهّدِ منسیّه در رکعتِ أخیره 127
- اشاره 133
- الإخلال بالتسلیم عامدًا أو ساهیًا موجب لبطلان الصلاه 142
- مستند القولین المذکورین 146
- بیان القولین فی المسأله 146
- مبحث ششم: در عدم بطلان نماز به تخلّل حدث بین نماز و جزء منسی 157
- اشاره 157
- اقوال در مسأله 160
- مبحث هفتم: در موجباتِ سجده سهو است 167
- اشاره 167
- مقامِ اوّل: در ایراد کلمات اصحاب است 168
- المقام الثانی: فی ذکر الإختلافات الظاهره من العبارات المذکوره 202
- المقام الثالث: فی مستند الأقوال المذکوره وبیان المختار منها 214
- اشاره 244
- اشاره 246
- المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا 246
- الأقوی عدم وجوب السجدتین لنسیان التشهّد الثانی 248
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه ساهیًا 249
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا 251
- اشاره 256
- وجوب السجدتین للشکّ بین الأربع والخمس 258
- المراد بالسلام هنا السلام الواجب 258
- اشاره 260
- وجوب السجدتین لترک السجده و نسیانها 260
- وجوب السجدتین للقیام فی موضع القعود والقعود فی موضع القیام 265
- وجوب السجدتین لترک السجده عامٌّ لترکها مطلقًا 265
- اشاره 270
- وجوب سجدتی السهو لکلّ زیاده و نقصان 270
- نقل کلام السیّد حجّه الإسلام قدس سره والمناقشه فیه 276
- وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟ 280
- اشاره 281
- وجوب السجدتین بالشکّ فی زیاده شیء و نقصانه 281
- ذکر القولین فی وجوب السجده للشکّ فی الزیاده والنقصان 292
- هل یجب السجدتان بالشکّ فی زیاده السجده والرکوع والنقص فیهما ؟ 295
- هل یجب السجدتان بالشکّ بین الثلاث والأربع ؟ 295
- اشاره 297
- « حرف الألف » 299
- « حرف السین » 300
- « حرف التاء » 300
- « حرف الفاء » 302
- « حرف الکاف » 302
- « حرف العین » 302
- « حرف اللام » 303
- « أ » 304
- « ب » 305
- « ح » 306
- « ج » 306
- « ر » 307
- « د » 307
- « ذ » 307
- « س » 309
- « ش » 309
- « ع » 310
- « غ » 310
- « ک » 311
- « ق » 311
- « م » 312
- « ل » 312
- « ن » 315
- « و » 315
- « ی » 316
الدروس ما ربما یرشد إلی الإرتضاء به فی الجمله، فلاحظه (1).
وأمّا فیما ذکره (2) _ روحی فداه _ أخیرًا من : « أنّ الأصول والعمومات المعتضده بعمل الأصحاب لایمکن الخروج منها بذلک »، ما أراد بالعمومات ؟ فإن کان المراد العمومات الوارده والأخبار السابقه فی نسیان القراءه ونحوها، فلیست من العمومات أوّلاً، وثانیًا قد عرفت الجواب عنها ؛ وإن کان المراد منها العمومات الموافقه لمفاد الأصول، فهی انّما یکون حالها حال الأصول، والمراد من الإعتضاد بعمل الأصحاب إن کان فی هذا المورد فقد عرفت إختلاف الأصحاب، وإن کان فی غیره فلیس هذا إعتضادًا بالعمل، فتأمّل .
والحاصل: انّه لا مانع من تخصیص کلّ عامّ بروایه معتبره _ بل صحیحه _ قد عمل علیها سابقًا ولاحقًا ولم یثبت إعراض الأصحاب عنها .
وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟
بقی الکلام فی أنّ الحکم المذکور _ وهو: وجوب السجدتین لکلّ زیاده ونقیصه _ هل یعمّ الواجب والمندوب کالقنوت، أو یختصّ بالواجب ؟ قولان، فعن التذکره ونهایه الأحکام والذکری وإرشاد الجعفریّه، وفی المبسوط قد فرّع علی القول المذکور: الأوّل، و دلیلهم عموم المستند (3).
1- 1. أنظر الدروس: 1 / 207 .
2- 2. یعنی والده العلاّمه الحاجّ السیّد محمّد باقر الشفتی قدس سره المعروف بحجّه الإسلام.
3- 3. تذکره الفقهاء: 1 / 141 ؛ ونهایه الأحکام: 1 / 547 ؛ والذکری: 4 / 87 ؛ والمبسوط: 1 / 182 ؛ وانظر الجعفریّه (المطبوع ضمن حیاه المحقّق الکرکی وآثاره): 4 / 182.