- مقدّمه تحقیق 1
- اشاره 1
- درباره رساله شکّ وسهو 2
- درباره شرحِ شرائع الإسلام 3
- نسخه های رساله شکّ و سهو 4
- نسخه های شرحِ شرائع الإسلام 5
- معنای شک 28
- اشاره 28
- مقام اول: در احکام شک 28
- مبحث اوّل : در حکم شکّ در شرط صلاه است 29
- مطلب اوّل 29
- اشاره 29
- اشاره 32
- مبحث سیّم: در حکم شکّ در اجزای نماز است 32
- مقصد دویّم: در حکم شکّ در عدد رکعات نماز است 37
- سیّم : شکّ است میان یک و چهار 40
- دویّم : شکّ است ما بین رکعت اوّلی و رکعت ثالثه 40
- اشاره 40
- اوّل : شکّ است ما بین یک و دو 40
- چهارم : شکّ است میان یک و دو و سه و چهار 40
- پنجم : شکّ است میان دو و سه 41
- ششم : شکّ است میان دو و چهار 41
- هفتم : شکّ است میان دو و سه و چهار 41
- دهم : شکّ است میان سه و پنج 42
- هشتم : شکّ است میان سه و چهار 42
- نهم : شکّ است میان دو و پنج 42
- یازدهم: شکّ میان چهار و پنج است 43
- مطلب اوّل: در بیان وجه صحّت است در اقسام مذکوره 45
- اشاره 50
- در بیان خلاف در این مقام از چند راه: 59
- راهِ اوّل : 59
- اشاره 59
- راهِ دویّم : 60
- اشاره 61
- راهِ سیّم : 61
- اکمالِ رکعت به چه چیز می شود ؟ 62
- مختار مؤلّف قدس سره 63
- راهِ چهارم : 65
- مطلب اوّل: در حکمِ نمازی که استیناف نموده در حین عروض شکّ 66
- اشاره 66
- ختم مبحث در چند مطلب: 66
- مطلب دویّم: در حکم نماز احتیاط در صورت عدم تمکّن از قیام 67
- مطلب چهارم: در ترتّب شکوک است 87
- مطلب پنجم: در بیان حکم کثیر الشکّ است 88
- اشاره 95
- مبحث اوّل: در ظنّ متعلّق به نفس صلاه است 95
- مطلب دویّم 95
- اشاره 97
- مبحث دویّم: در حکم ظنّ به شرایط نماز است 97
- مطلب اوّل: در حکم ظنّ به انتفای شرط است 97
- مطلب ثانی: در حکم ظنّ به تحقّق شرط است 104
- مبحث سیّم: در حکم ظنّ متعلّق به جزء صلاه است 105
- اشاره 105
- قسم دوّم : ظنّ متعلّق به جزء نماز بعد از فراغ از نماز 109
- سهو در طهارت از خبث 111
- اشاره 111
- مبحث اوّل: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن در اثنای نماز 111
- اشاره 111
- سهو در طهارت از حدث 111
- سهو در قبله 112
- سهو در چیزی که بر آن سجده نموده 113
- سهو در مکان 115
- اشاره 116
- سهو در طهارت از حدث وخبث 116
- مبحث دویّم: سهو در شرایط نماز با تذکّر به آن بعد از فراغ از نماز 116
- سهو در قبله 117
- سهو در لباس و مکان 118
- مبحث سیّم: سهو در اجزای صلاه یا در امرِ متعلّق به اجزای صلاه 119
- اشاره 122
- تنقیح مقام در چند مبحث: 122
- مبحث اوّل: در بیان شرائط تلافی اجزای منسیّه نماز 122
- مبحث سیّم: در حکمِ اخلال به طمأنینه بعد از رفع رأس از رکوع سهوًا 126
- مبحث چهارم: در حکمِ متذکّر به سجده وتشهّدِ منسیّه در رکعتِ أخیره 127
- اشاره 133
- الإخلال بالتسلیم عامدًا أو ساهیًا موجب لبطلان الصلاه 142
- بیان القولین فی المسأله 146
- مستند القولین المذکورین 146
- اشاره 157
- مبحث ششم: در عدم بطلان نماز به تخلّل حدث بین نماز و جزء منسی 157
- اقوال در مسأله 160
- اشاره 167
- مبحث هفتم: در موجباتِ سجده سهو است 167
- مقامِ اوّل: در ایراد کلمات اصحاب است 168
- المقام الثانی: فی ذکر الإختلافات الظاهره من العبارات المذکوره 202
- المقام الثالث: فی مستند الأقوال المذکوره وبیان المختار منها 214
- اشاره 244
- اشاره 246
- المستند للقول بلزوم سجدتی السهو لنسیان التشهّد مطلقًا 246
- الأقوی عدم وجوب السجدتین لنسیان التشهّد الثانی 248
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه ساهیًا 249
- وجوب السجدتین لمن تکلّم فی الصلاه عامدًا 251
- اشاره 256
- وجوب السجدتین للشکّ بین الأربع والخمس 258
- المراد بالسلام هنا السلام الواجب 258
- وجوب السجدتین لترک السجده و نسیانها 260
- اشاره 260
- وجوب السجدتین لترک السجده عامٌّ لترکها مطلقًا 265
- وجوب السجدتین للقیام فی موضع القعود والقعود فی موضع القیام 265
- اشاره 270
- وجوب سجدتی السهو لکلّ زیاده و نقصان 270
- نقل کلام السیّد حجّه الإسلام قدس سره والمناقشه فیه 276
- وجوبهما لکلّ زیاده ونقیصه، هل یعمّ الواجب و المندوب أو یختصّ بالواجب ؟ 280
- وجوب السجدتین بالشکّ فی زیاده شیء و نقصانه 281
- اشاره 281
- ذکر القولین فی وجوب السجده للشکّ فی الزیاده والنقصان 292
- هل یجب السجدتان بالشکّ فی زیاده السجده والرکوع والنقص فیهما ؟ 295
- هل یجب السجدتان بالشکّ بین الثلاث والأربع ؟ 295
- اشاره 297
- « حرف الألف » 299
- « حرف السین » 300
- « حرف التاء » 300
- « حرف الفاء » 302
- « حرف العین » 302
- « حرف الکاف » 302
- « حرف اللام » 303
- « أ » 304
- « ب » 305
- « ح » 306
- « ج » 306
- « ذ » 307
- « ر » 307
- « د » 307
- « ش » 309
- « س » 309
- « ع » 310
- « غ » 310
- « ق » 311
- « ک » 311
- « ل » 312
- « م » 312
- « ن » 315
- « و » 315
- « ی » 316
وتدلّ علیه صحیحه الحلبی علی روایه الکافی، قال: « وإن کنت لاتدری ثلاثًا صلّیت أم أربعًا، ولم یذهب وهمک إلی شیء، فسلّم، ثمّ صلّ رکعتین وأنت جالس، تقرء فیهما بأمّ الکتاب ؛ وإن ذهب وهمک إلی الثلاث فقم وصلّ (1) الرکعه الرابعه، ولا تسجد سجدتی السهو، وإن ذهب وهمک إلی الأربع فتشهّد و سلّم، ثمّ اسجد سجدتی السهو » (2).
وروایه سیف بن عمیره السابقه قال: « إذا ذهب وهمک إلی التمام ابدأ [ فی کلّ صلاه ] (3) فاسجد سجدتین بغیر رکوع، أفهمت ؟ قلت: نعم » (4).
وبناء علی ما ذکره الوالد _ روحی فداه _ من التأویل فی عباره الصدوق فی المجالس والفقیه من حملها علی الشکّ فی الأعداد زیاده و نقصًا، کان ذلک أیضًا مذهبه فیهما، بل ذهب إلیه غیره أیضًا، لکن بعد ما ذکرناه من بقاء العباره علی ظاهرها کان القائل منحصرًا به، والظاهر انّه تبع فی المقنع عباره الخبر وأتی بلفظ الروایه، فالأولی حملها علی الإستحباب لعدم عامل ظاهر بهما علی الوجوب.
[ إلی هنا تمّ کلام المصنّف العلاّمه آیه اللّه الحاجّ السیّد أسداللّه بن محمّد باقر الشفتی _ أعلی اللّه مقامهما _ فی شرح قول المحقّق فی شرائع الإسلام : « خاتمه فی سجدتی السهو » إلخ، ثمّ شرع فی شرح سائر عباراته إلی آخر أحکام الخلل الواقع فی الصلاه، وکان فراغه منه فی یوم السبت الخامس أو السادس من شهر رجب الأصم سنه 1256 ه ].
1- 1. فی المصدر: فصلّ .
2- 2. الکافی: 3 / 353 ح 8 .
3- 3. ما بین المعقوفین أثبتناه من المصدر.
4- 4. التهذیب: 2 / 183 ح 31 .