- دیباچه 1
- اهمیت پژوهش 5
- هدف های کلی پژوهش 5
- پیشینه پژوهش 6
- پرسش های فرعی 6
- پرسش اصلی 6
- تعریف مفاهیم 6
- مهریه 6
- جهیزیه 7
- اشاره 8
- الف) پرداخت مهریه 9
- 1. مهریه در قرآن 9
- اشاره 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- اشاره 21
- الف) اهمیت مهر 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- ه_) شرایط مهر 25
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- یک _ مال بودن 34
- اشاره 34
- الف) مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- اشاره 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- چهار _ تعیین نمونه 35
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- سه _ معیار مشابهت 36
- ب) مهرالمثل 36
- اشاره 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- 2. مالکیت مهریه 38
- ج) مهر واگذار شده 38
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- اشاره 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- اشاره 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- اشاره 44
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- اشاره 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- اشاره 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- الف) نمایش طبقاتی 69
- 1. علل افزایش مهریه 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- 1. تعریف جهیزیه 87
- اشاره 87
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
حق تملک بر زن را پیدا نمی کند و از این رهگذر، نمی تواند او را به کارهای خانه مجبور کند.
ج) مانع طلاق
بدون شک، مانع طلاق بودن، پرکاربردترین اثر مهریه در زندگی امروزی است. از دیدگاه بسیاری از مردم، کارکرد مهریه، جلوگیری کردن از طلاق و بیمه کردن عقد زناشویی است. برخی از خانواده ها تصور می کنند درصورتی که مردان بخواهند از حق خود در زمینه طلاق استفاده کنند، زنان نیز می توانند مهریه خود را مطالبه کنند و همین ترس از پرداخت مهریه، عاملی بازدارنده است که مردان را از طلاق منصرف می کند. به ویژه اگر مهریه به حدی باشد که شوهران، از پرداخت آن ناتوان باشند. در نتیجه، میان مردان و زنان نوعی تعادل پدید می آید و زن در مقابل حق طلاق مرد، حق مطالبه مهریه را چاره ساز مشکل می یابد. برای اینکه روابط زوج و زوجه به طور کل محفوظ بماند، شرع اسلام قواعدی را مقرر داشته، چنان که دستور فرموده است: زوج پیش از نکاح، حقی و مبلغی را به عنوان «صداق» و «مهریه» برای زن در نظر بگیرد.
از آنجا که ممکن است طلاق مایه خسارت زن شود، اسلام برای جبران این خسارت، مقرراتی بنا نهاده و برای مرد شرط هایی گذاشته است که بی سبب، در صدد طلاق برنیاید. مرد مکلف است مهر زن را بپردازد و حق ندارد هنگام طلاق، چیزی از آن را پس بگیرد. این خسارت مالی و مخارجی که برای تجدید زناشویی بر عهده مرد قرار می گیرد، کافی است که او را از فکر طلاق، مگر در مواقع ناچاری منصرف کند.(1)
1- نک: حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، سازمان انتشارات جاویدان، 1366، چ 6، ص 201.