- دیباچه 1
- اهمیت پژوهش 5
- هدف های کلی پژوهش 5
- پیشینه پژوهش 6
- پرسش اصلی 6
- تعریف مفاهیم 6
- مهریه 6
- پرسش های فرعی 6
- جهیزیه 7
- اشاره 8
- 1. مهریه در قرآن 9
- الف) پرداخت مهریه 9
- اشاره 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- الف) اهمیت مهر 21
- اشاره 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- ه_) شرایط مهر 25
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- اشاره 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- اشاره 34
- الف) مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- یک _ مال بودن 34
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- چهار _ تعیین نمونه 35
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- اشاره 36
- سه _ معیار مشابهت 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- ب) مهرالمثل 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- ج) مهر واگذار شده 38
- 2. مالکیت مهریه 38
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- اشاره 39
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- اشاره 44
- اشاره 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- اشاره 48
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- اشاره 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- 1. علل افزایش مهریه 69
- الف) نمایش طبقاتی 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- 1. تعریف جهیزیه 87
- اشاره 87
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
از دیدگاه اسلام، مرد موظف است مهریه را به زن بپردازد و به این امر در اسلام بسیار سفارش شده است. بنابر قوانین اسلامی، در بعضی موارد حاکم می تواند به فرد طلبکار بگوید که از طلب خود صرف نظر کند، ولی به زن نمی تواند بگوید که از مهریه خودش بگذرد.
1. مهریه در قرآن
اشاره
جایگاه نهاد خانواده، در قرآن بسیار مهم و والاست. در پانزده آیه از قرآن مجید، درباره مسئله مهریه سخنانی آمده است. این آیه ها همراه با شأن نزولشان و مقایسه پیام های ویژه آیه ها با جایگاه و حقوق زن پیش از اسلام، بزرگی و والایی نظر مکتب نورانی اسلام را نشان می دهد.
الف) پرداخت مهریه
خداوند در قرآن کریم، در سوره احزاب، ضمن آنکه احکامی برای زنان پیامبر آورده، در آیه 50 به مسئله مهریه نیز اشاره کرده است:
یا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنّا أَحْلَلْنا لَکَ أَزْواجَکَ اللّاتِی آتَیْتَ أُجُورَهُنَّ وَ ما مَلَکَتْ یَمینُکَ مِمّا أَفاءَ اللّهُ عَلَیْکَ وَ بَناتِ عَمِّکَ وَ بَناتِ عَمّاتِکَ وَ بَناتِ خالِکَ وَ بَناتِ خالاتِکَ اللّاتِی هاجَرْنَ مَعَکَ وَ امْرَأَهً مُؤمِنَهً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَها لِلنَّبِیِّ إِنْ أَرادَ النَّبِیُّ أَنْ یَسْتَنْکِحَها خالِصَهً لَکَ مِنْ دُونِ الْمُؤمِنینَ قَدْ عَلِمْنا ما فَرَضْنا عَلَیْهِمْ فی أَزْواجِهِمْ وَ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُمْ لِکَیْلا یَکُونَ عَلَیْکَ حَرَجٌ وَ کانَ اللّهُ غَفُورًا رَحِیمًا.
ای پیامبر، ما همسران تو را که مهرشان را پرداخته ای، برای تو حلال کردیم و همچنین کنیزانی که از طریق غنایمی که خدا به تو بخشیده است، مالک شده ای و دختران عموی تو و دختران عمه ها و دختران دایی تو و دخترانی که با تو مهاجرت کردند (ازدواج با آنها برای تو حلال است) و نیز زن باایمان که خود را به پیامبر ببخشد، چنانچه پیامبر بخواهد، او را به همسری