- دیباچه 1
- اهمیت پژوهش 5
- هدف های کلی پژوهش 5
- پرسش های فرعی 6
- پرسش اصلی 6
- پیشینه پژوهش 6
- مهریه 6
- تعریف مفاهیم 6
- جهیزیه 7
- اشاره 8
- اشاره 9
- 1. مهریه در قرآن 9
- الف) پرداخت مهریه 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- اشاره 21
- الف) اهمیت مهر 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- ه_) شرایط مهر 25
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- اشاره 34
- یک _ مال بودن 34
- الف) مهرالمسمّی 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- اشاره 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- چهار _ تعیین نمونه 35
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- سه _ معیار مشابهت 36
- اشاره 36
- ب) مهرالمثل 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- ج) مهر واگذار شده 38
- 2. مالکیت مهریه 38
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- اشاره 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- اشاره 44
- اشاره 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- اشاره 48
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- اشاره 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- 1. علل افزایش مهریه 69
- الف) نمایش طبقاتی 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- اشاره 87
- 1. تعریف جهیزیه 87
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
درآمده است، به گونه ای که خانواده های کم درآمد و عائله مند، از تهیه آن ناتوان می شوند و در بسیاری از مواقع، دختران جوان، به خاطر نداشتن جهیزیه یا کم بودن آن، از ازدواج محروم می مانند... به هر حال، تأمین جهیزیه های سنگین، کار ازدواج را دشوار می کند و گاهی نیز داستان آن کارمند بازنشسته پیش می آید که یکی از کلیه های خود را فروخت تا صرف تهیه جهیزیه یکی از دخترهای خود کند، ولی سوگمندانه در این راه جان خویش را از دست داد و به آغوش مرگ رفت.(1)
7. مالک جهاز
زن، مالک جهاز است و شوهر هیچ گونه مالکیتی بر جهیزیه ندارد، حتی اگر این جهیزیه با پول مهریه تهیه شده باشد؛ زیرا مهریه، مال خالص زن است و آوردن جهیزیه به خانه شوهر، به معنای انصراف زن از مالکیت یا شریک ساختن شوهر در آن نیست. حق مالکیت زن باقی می ماند، ولی شوهر نیز از منافع آن بهره مند می شود و می تواند از آنها به طور متعارف استفاده کند.
8. برگرداندن جهیزیه
اگر زن بخواهد، می تواند جهیزیه خود را از خانه شوهر به جای دیگر منتقل کند و شوهر موظف است جهیزیه اش را به او بازگرداند. البته برگرداندن جهیزیه هنگامی است که شوهر این اموال را تحویل گرفته و از آن استفاده کرده باشد که در این صورت، شوهر باید جهیزیه را کامل برگرداند. اگر این اثاث البیت، از ابتدا دست خود عروس باشد و با خود به همراه بیاورد و در خانه شوهر هم در اختیار او باقی بماند، شوهر در قبال جهیزیه مسئولیت ندارد.
در برخی شهرها رسم شده که صورتی از اقلام جهیزیه تهیه و وسایل جهیزیه به داماد تحویل داده می شود و از وی رسید می گیرند. این رسید،
1- احمد صادقی اردستانی، نیازهای جوانان، تهران، نشر خرم، 1379، چ 1، ص 284.