آداب و احکام کسب و کار صفحه 15

به او برمی گردانم».(1)

* تضییع مال یتیم

خداوند می فرماید:

«وَ آتُوا الْیَتامی أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِیثَ بِالطَّیِّبِ وَ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلی أَمْوالِکُمْ إِنَّهُ کانَ حُوباً کَبِیرا؛»(2)

«و اموال یتیمان را (هنگامی که به حد رشد رسیدند) به آنها بدهید و اموال بد (خود) را با اموال خوب (آنان) عوض نکنید و اموال آنان را همراه اموال خودتان (با مخلوط کردن یا تبدیل کردن) نخورید؛ زیرا این گناه بزرگی است».

و در آیه دیگر چنین آمده:

«إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوالَ الْیَتامی ظُلْماً إِنَّما یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَیَصْلَوْنَ سَعِیراً»؛(3)

«کسانی که اموال یتیمان را به ظلم و ستم می خورند، (در حقیقت) تنها آتش می خورند و به زودی در شعله های آتش (دوزخ) می سوزند».

از این آیه چنین استفاده می شود که اعمال ما علاوه بر چهره ی ظاهری خود، چهره واقعی نیز دارد که در این جهان از نظر ما پنهان است، اما در جهان دیگر ظاهر می شود و این همان «تجسم اعمال» است. یکی از دلایلی که مردان خدا حتی فکر معصیت به خود راه نمی دهند، همین است که آنها بر اثر قدرت علم و ایمان و پرورش های اخلاقی، چهره های واقعی اعمال را می بینند و هرگز فکر انجام کار بد را نمی کنند.(4)

روایات در نکوهش تجاوز به اموال یتیمان بسیار زیاد و تکان دهنده است و حتی کمترین تعدّی به اموال آن ها مشمول این حکم شمرده شده است.(5)

1- وسائل الشیعه، کتاب والودیعه، باب3 ص 641.
2- نساء/4.
3- نساء/10.
4- تفسیر نمونه، ج3، ص 359.
5- کافی، ج5، ص 128 _ وسائل الشیعه، ج17، ص 234 _ بحار، ج76، ص 266.