آداب و احکام کسب و کار صفحه 181

قرعه

س1 _ آیا قرعه اصل است یا اماره یا دلیل؟ (زیرا برخی از فقهای عظام قائلند به اینکه قرعه غالباً مطابق واقع است پس اماره است و برخی آن را اصل می دانند و...)

ج1 _ قرعه یک قاعده فقهیه است که از بعضی از روایات فهمیده می شود آنجا که تعیین واقعی دارد، مانند اماره عمل می کند ولی در آنجا

که تعیین واقعی ندارد و فقط وظیفه عملی را می خواهد روشن کند، بصورت اصل عمل می کند.

س2 _ آیا تنها قاضی می تواند استعمال قرعه کند یا استعمال قرعه اعمّ است؟

ج2 _ قرعه عامّ است و غیر قاضی هم می تواند قرعه کشی کند ولی در مواردی که قاضی وظیفه به قرعه دارد، قرعه دیگران حجیّت ندارد.

س3 _ در مقام تعارض قرعه با استصحاب یا اصول دیگر کدام مقدّم است؟

ج3 _ اصول دیگر مقدّم بر قرعه می باشد.

س4 _ آیا در شرایط فعلی جهان که برای کشف حقیقت از طرفی مانند نظر به کارشناس، معاینه محلّی و... استفاده می شود باز هم باید قرعه استعمال شود یا خیر به عبارت دیگر آیا نظر کارشناس، معاینه محلّی و امارات و.... نیز می تواند مرجّح محسوب شود تا نوبت به قرعه نرسد؟

ج4 _ اگر موارد مذکوره موجب علم و اطمینان گردد، نوبت به قرعه نمی رسد و مقدّم بر قرعه هستند

س5 _ موارد استفاده قرعه و محلّ جریان آن چیست؟

ج5 _ اَلْقُرْعَهُ لِکُلِّ اَمْرٍ مُشْکِلْ. قرعه در هر موردی که دلیل یا اماره یا اصل دیگری اجراء نگردد می تواند محلّ جریان باشد.

س6 _ آیا قرعه عزیمت است (عمل به آن واجب است و ترکش جایز نیست) یا رخصت است؟

ج6 _ در مواردی که امر به قرعه شده قرعه عزیمت است.