- مقدمه 1
- ضرورت آشنایی با آداب معامله 3
- اشاره 3
- «مستحبات معامله» 4
- امور مکروه در معامله 5
- بازار اسلامی: 6
- آثار مال حرام و حرام خواری 8
- آثار لقمه حلال 9
- لقمه های آتشین 11
- اشاره 11
- * رشوه 11
- * کم فروشی 11
- * دزدی 12
- * خیانت 13
- * تضییع مال یتیم 15
- * ربا 16
- * غش: 20
- بزرگ ترین خیانت 25
- کاردانی و تخصص و تعهد 30
- بازرگان راستگو 31
- آداب تجارت 32
- اشاره 32
- * سوگند خوردن 33
- امروز و فردا کردن 35
- سفارش امیرالمؤمنان علیه السلام به بازاریان 36
- امام صادق علیه السلام و سود برابر سرمایه 39
- تصرف اموال عمومی 48
- انتخاب کسب 49
- اخلاق کسب و کار 50
- فرهنگ سازمانی 52
- مدل کسب و کار 54
- غذای حلال پله ی اول کمال 58
- معرفت جز با نان حلال امکان ندارد 59
- نان و تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام 60
- اشاره 60
- تأثیر نان بر رفتار آدمی حد و مرز و فرقه و آیین ندارد 62
- تأثیر تقوی و اغذیه مادر بر کودک قبل از تولد و دوران بارداری 63
- تأثیر تقوی و اغذیه مادر بر کودک در دوران شیر خوارگی: 63
- اثر تغذیه ی حلال در تربیت دوران کودکی: 64
- پرهیز از لقمه شبهه: 66
- ذکر نام خدا در تهیه غذا: 67
- پول شبهه ناک: 67
- اثر غذای شبه ناک: 68
- علت فوت نماز شب: 68
- مال حلال به فرزندان خود بخورانید 69
- غذای کاملاً حلال 69
- غذای حرام چرک و خونابه ای بیش نیست اگر بصیرت داشته باشیم: 70
- لقمه حرام: 70
- بی سواد حافظ قرآن: 72
- حلوای ارسالی معاویه 74
- اشاره 75
- احکام خرید وفروش 75
- معاملات حرام 76
- معاملات مکروه 76
- شرائط فروشنده وخریدار 81
- شرائط جنس وعوض آن 82
- صیغه خرید وفروش 84
- خرید و فروش میوه ها 84
- کم فروشی 87
- استفتائات خرید و فروش 87
- خرید و فروش اعیان نجسه 87
- ربا و رشوه و زورگیری 88
- غشّ در معامله 90
- خرید و فروش موادّ مخدّر 91
- شعبده بازی، شطرنج و پاسور 91
- خرید و فروش کتب ضالّه 94
- دعانویسی، رمل و جفر و ستاره شناسی 95
- فیلمبرداری و عکّاسی از نامحرم 96
- نقّاشی، مجسمه سازی و تصاویر ذی روح 97
- اجرت تراشیدن ریش 101
- قمار 102
- احتکار 102
- خرید و فروش آلات موسیقی 104
- درآمد خوانندگی 105
- درآمد فروش نوار و فیلم مبتذل 105
- فروش طلاجات 106
- متفرّقات 106
- مسائل معاملات 108
- معامله با اطفال 108
- معامله با اطفال 108
- شرایط بیع 109
- فروش مال دیگران 111
- شکّ در مالکیت 112
- خرید و فروش جنس به قیمت 114
- بیع فضولی 115
- ترقّی قیمت 118
- احیاء زمین 120
- خرید و فروش اوراق بهادار 121
- خرید و فروش بصورت نقد و نسیه 122
- وکالت در خرید و فروش 125
- شرط ضمن عقد معاملات 126
- خیار در معامله 127
- معاملات ربوی 130
- معاطات 130
- عقود شرعی 134
- معامله سلف 135
- شرط معامله سلف 135
- احکام معامله سلف 136
- فروش طلا ونقره 137
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند: 137
- احکام مضاربه 142
- احکام شرکت 158
- احکام صلح 162
- اشاره 164
- احکام اجاره 164
- شرائط مالی که آنرا اجاره می دهند 166
- شرائط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 167
- مسائل متفرّقه اجاره 168
- تصرّف شریک بدون اذن شرکاء 173
- استفتائات شرکت 173
- تعریف و تقسیم شرکت و هزینه های شرکت 174
- احکام شرکت 179
- اشاره 179
- قرعه 181
- متفرّقات 182
- احکام جعاله 183
- احکام مزارعه 185
- احکام مساقات 188
- اشاره 188
- کسانی که نمی توانند در مال خود تصرّف کنند 190
- احکام وکالت 191
- استفتائات وکالت 194
- احکام قرض 195
- استفتائات قرض 198
- مستثنیات دین 198
- پرداخت دین 199
- فروش اموال بدهکار در مقابل دین 199
- خسارت تأخیر اداء دین 200
- متفرّقات دین 201
- احکام حواله دادن 203
- احکام رهن 205
- احکام ضامن شدن 207
- استفتائات ضامن شدن 210
- ضمان در مصرف آب و برق 210
- ضمان در مال غصب 210
- ضمان اموال غیر 211
- ضمان ید امانی 215
- ضمان در مالکیّت 217
- قیمت گذاری مال تلف شده 217
- ضمان در مورد بیمار 218
- متفرّقات ضمان 219
- احکام کفالت 222
- احکام ودیعه ( امانت ) 223
- احکام عاریه 226
- احکام اوراق بهادار و سفته 229
- احکام سرقفلی 234
- استفتائات سرقفلی 237
- مسائل مربوط به بانک ها 243
- اشاره 243
- واردات کالا 245
- اعتبارهای بانکی 245
- صادرات کالا 246
- نگهداری کالا به وسیله بانک 248
- ضمانت نامه های بانکی 249
- فروش سهام 250
- حواله های داخلی و خارجی 251
- جایزه های بانکی 253
- تحصیل و نقد کردن سفته ها به وسیله بانک ها 254
- خرید فروش پول ها و ارزهای خارجی 255
- حساب های جاری 255
- خرید و فروش سفته ها 256
- حواله های بانکی 259
- استفتائات مسائل بانکی 261
- احکام بیمه 270
- اشاره 270
- قراردادهای بیمه ای 271
«سه دسته اند که خداوند به آنان نظر رحمت نمی کند، اولین آن ها کسی است که بدون قسم خوردن، خرید و فروش نمی کند.»(1)
6_ از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است که فرمود:
«هر انسانی که با سوگند خدا، مال مسلمانی را صاحب شود، خداوند بهشت را بر او حرام و جهنم را بر او واجب می گرداند. پرسیدند: ای رسول خدا! اگرچه کم باشد؟ فرمودند: اگر چه فقط یک چوب مسواک باشد.»(2)
امروز و فردا کردن
متأسفانه یکی از کارهای زشت رایج در جامعه این است که هنگام تحول اجناس یا انجام خدمات، امروز و فردا می کنند؛ برای مثال بنّایی که کاری را دست می گیرد، هم زمان چند کار دیگر را نیز قبول می کند. یک روز این جا و یک روز آن جا کار می کند و هر وقت به او مراجعه می شود، می گوید: چشم، چشم، فردا می آیم، به خدا وقت نکردم. یا تعمیرکاری که قرار است رادیوی شما را تعمیر کند؛ و مانند این ها بسیارند که کارشان شده امروز و فردا کردن.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
«وای به حال تجار و بازرگانان امت من از قسم خوردن (نه به خدا، آره به خدا) و وای به حال صنعت گران امت من از امروز و فردا گفتن (و مردم را سرگردان و بلاتکلیف کردن)!»(3)
راستی! آیا کاری از این زشت تر هست که با سوگند خود، اعتماد مردم را جلب کنیم و سر آن ها کلاه بگذاریم؟ آیا کاری پست تر از این هست که کار مردم را سر وقت انجام ندهیم و آن ها را با امروز و فردا کردن سربگردانیم؟
آیا بهتر نیست صداقت پیشه کنیم و با مردم رو راست باشیم و اگر وقت نداریم
1- وسائل، ج17، ص 430.
2- بحار، ج101، ص 208.
3- وسائل، ج17، ص420.