- مقدمه 1
- ضرورت آشنایی با آداب معامله 3
- اشاره 3
- «مستحبات معامله» 4
- امور مکروه در معامله 5
- بازار اسلامی: 6
- آثار مال حرام و حرام خواری 8
- آثار لقمه حلال 9
- اشاره 11
- لقمه های آتشین 11
- * رشوه 11
- * کم فروشی 11
- * دزدی 12
- * خیانت 13
- * تضییع مال یتیم 15
- * ربا 16
- * غش: 20
- بزرگ ترین خیانت 25
- کاردانی و تخصص و تعهد 30
- بازرگان راستگو 31
- اشاره 32
- آداب تجارت 32
- * سوگند خوردن 33
- امروز و فردا کردن 35
- سفارش امیرالمؤمنان علیه السلام به بازاریان 36
- امام صادق علیه السلام و سود برابر سرمایه 39
- تصرف اموال عمومی 48
- انتخاب کسب 49
- اخلاق کسب و کار 50
- فرهنگ سازمانی 52
- مدل کسب و کار 54
- غذای حلال پله ی اول کمال 58
- معرفت جز با نان حلال امکان ندارد 59
- اشاره 60
- نان و تعلیم و تربیت از دیدگاه اسلام 60
- تأثیر نان بر رفتار آدمی حد و مرز و فرقه و آیین ندارد 62
- تأثیر تقوی و اغذیه مادر بر کودک قبل از تولد و دوران بارداری 63
- تأثیر تقوی و اغذیه مادر بر کودک در دوران شیر خوارگی: 63
- اثر تغذیه ی حلال در تربیت دوران کودکی: 64
- پرهیز از لقمه شبهه: 66
- ذکر نام خدا در تهیه غذا: 67
- پول شبهه ناک: 67
- علت فوت نماز شب: 68
- اثر غذای شبه ناک: 68
- غذای کاملاً حلال 69
- مال حلال به فرزندان خود بخورانید 69
- غذای حرام چرک و خونابه ای بیش نیست اگر بصیرت داشته باشیم: 70
- لقمه حرام: 70
- بی سواد حافظ قرآن: 72
- حلوای ارسالی معاویه 74
- احکام خرید وفروش 75
- اشاره 75
- معاملات حرام 76
- معاملات مکروه 76
- شرائط فروشنده وخریدار 81
- شرائط جنس وعوض آن 82
- صیغه خرید وفروش 84
- خرید و فروش میوه ها 84
- خرید و فروش اعیان نجسه 87
- استفتائات خرید و فروش 87
- کم فروشی 87
- ربا و رشوه و زورگیری 88
- غشّ در معامله 90
- خرید و فروش موادّ مخدّر 91
- شعبده بازی، شطرنج و پاسور 91
- خرید و فروش کتب ضالّه 94
- دعانویسی، رمل و جفر و ستاره شناسی 95
- فیلمبرداری و عکّاسی از نامحرم 96
- نقّاشی، مجسمه سازی و تصاویر ذی روح 97
- اجرت تراشیدن ریش 101
- قمار 102
- احتکار 102
- خرید و فروش آلات موسیقی 104
- درآمد خوانندگی 105
- درآمد فروش نوار و فیلم مبتذل 105
- متفرّقات 106
- فروش طلاجات 106
- معامله با اطفال 108
- مسائل معاملات 108
- معامله با اطفال 108
- شرایط بیع 109
- فروش مال دیگران 111
- شکّ در مالکیت 112
- خرید و فروش جنس به قیمت 114
- بیع فضولی 115
- ترقّی قیمت 118
- احیاء زمین 120
- خرید و فروش اوراق بهادار 121
- خرید و فروش بصورت نقد و نسیه 122
- وکالت در خرید و فروش 125
- شرط ضمن عقد معاملات 126
- خیار در معامله 127
- معاطات 130
- معاملات ربوی 130
- عقود شرعی 134
- معامله سلف 135
- شرط معامله سلف 135
- احکام معامله سلف 136
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند: 137
- فروش طلا ونقره 137
- احکام مضاربه 142
- احکام شرکت 158
- احکام صلح 162
- اشاره 164
- احکام اجاره 164
- شرائط مالی که آنرا اجاره می دهند 166
- شرائط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 167
- مسائل متفرّقه اجاره 168
- استفتائات شرکت 173
- تصرّف شریک بدون اذن شرکاء 173
- تعریف و تقسیم شرکت و هزینه های شرکت 174
- اشاره 179
- احکام شرکت 179
- قرعه 181
- متفرّقات 182
- احکام جعاله 183
- احکام مزارعه 185
- اشاره 188
- احکام مساقات 188
- کسانی که نمی توانند در مال خود تصرّف کنند 190
- احکام وکالت 191
- استفتائات وکالت 194
- احکام قرض 195
- استفتائات قرض 198
- مستثنیات دین 198
- پرداخت دین 199
- فروش اموال بدهکار در مقابل دین 199
- خسارت تأخیر اداء دین 200
- متفرّقات دین 201
- احکام حواله دادن 203
- احکام رهن 205
- احکام ضامن شدن 207
- استفتائات ضامن شدن 210
- ضمان در مصرف آب و برق 210
- ضمان در مال غصب 210
- ضمان اموال غیر 211
- ضمان ید امانی 215
- ضمان در مالکیّت 217
- قیمت گذاری مال تلف شده 217
- ضمان در مورد بیمار 218
- متفرّقات ضمان 219
- احکام کفالت 222
- احکام ودیعه ( امانت ) 223
- احکام عاریه 226
- احکام اوراق بهادار و سفته 229
- احکام سرقفلی 234
- استفتائات سرقفلی 237
- اشاره 243
- مسائل مربوط به بانک ها 243
- واردات کالا 245
- اعتبارهای بانکی 245
- صادرات کالا 246
- نگهداری کالا به وسیله بانک 248
- ضمانت نامه های بانکی 249
- فروش سهام 250
- حواله های داخلی و خارجی 251
- جایزه های بانکی 253
- تحصیل و نقد کردن سفته ها به وسیله بانک ها 254
- حساب های جاری 255
- خرید فروش پول ها و ارزهای خارجی 255
- خرید و فروش سفته ها 256
- حواله های بانکی 259
- استفتائات مسائل بانکی 261
- احکام بیمه 270
- اشاره 270
- قراردادهای بیمه ای 271
در احادیث دیگر از تدلیس نهی شده است که همان پنهان کردن عیب، روی آن را با چیز زیبا پوشاندن و جنس را بدون عیب نشان دادن است.(1)
امام باقر علیه السلام فرمود:
«وَ لَا تَکْتُمْ عَیْباً یَکُونُ فِی تِجَارَتِکَ؛ هرگز عیب کالای خود را پنهان مکن.»(2)
از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است که فرمودند:
«اَلْمُسْلِمُ اَخُو الْمُسلِمُ وَ لایحِلُّ لِمُسْلِمٍ باعَ مِن اَخیهِ بَیعا فیهِ عَیبٌ اِلّا بَینَهُ؛(3)
مسلمان، برادر مسلمان است و حلال نیست مسلمان چیزی را که دارای عیب است به برادر خود بفروشد، مگر این که او را از عیب کالا آگاه سازد.»
همه احادیثی که پیش از این درباره حرمت غش، خیانت و زیان رساندن به غیر بیان شد، موضوع پنهان کردن عیب کالا را نیز در برمی گیرد؛ زیرا پنهان کردن عیب کالا، هم غش است و هم خیانت.
رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
«خریدار و فروشنده تا زمانی که از هم جدا نشده اند حق بر هم زدن معامله رادارند، که اگر راست بگویند و وضع کالا را روشن کنند، در معاملات برکت می یابند و اگر عیب های کالا یا قیمت آن را بپوشانند و دروغ بگویند، برکت معامله شان از بین می رود.»(4)
موضوع دیگری که موجب بدنامی بازار می شود مسئله مراعات نکردن نرخ های عادلانه، سودجویی از مردم و گران فروشی است که به صورت یک بیماری مزمن و ناعلاج اقتصادی درآمده است.
بررسی عمیق این موضوع، نیازمند بحث های طولانی است. آنچه در این جا می توان به آن پرداخت اصل سودجویی و بیماری زیاده طلبی است که گاهی به
1- وسائل، ج17، ص31.
2- وسائل، ج17، ص31.
3- کنزالعمال، ج4، ص 59.
4- آثار الصادقین، ج2، ص1349.