آداب و احکام کسب و کار صفحه 39

صورت گران فروشی بروز می کند. وقتی اصل کالا گران باشد و مغازه دار، گران بخرد، ناچار است گران هم بفروشد و این جا شخص فروشنده مقصر نیست؛ اما اگرفردی به حق خود قانع نباشد و از کمبودی در جامعه یا از ناآگاهی مشتری سوءاستفاده کند و قیمت را بالا ببرد، این کار خیانت در قیمت محسوب می شود. فرقی هم بین عرضه ی کالا یا کارهای خدماتی و فنّی نیست. قیمت غیرمعمول و غیرعادلانه، گران فروشی به حساب می آید و در هر رشته و زمینه ای که باشد فرقی نمی کند. ریشه ی این بیماری، بیشتر حرص به دنیا، ثروت اندوزی، نداشتن قناعت، بی ایمانی، بی انصافی و سودجویی است. در هر صورت یک بیماری و یک غده سرطانی است که اساس اقتصاد جامعه را متزلزل می کند و باید از آن جلوگیری شود. نرخ ها باید عادلانه و در جهت حمایت از مصرف کننده باشد. گران فروشی در احادیث به شدت نکوهش شده است. اکنون به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم:

امام صادق علیه السلام و سود برابر سرمایه

امام صادق علیه السلام غلامی به نام «مصادف» داشت. روزی امام او را خواست و یک صد دینار به وی داد و فرمود: «برای یک سفر تجاری به مصر آماده شو؛ چون عائله من زیاد شده است.»

مصادف با آن پول، کالایی خرید و با سایر تجار روانه مصر شد تا کالایش را در آن جا بفروشد و سودی ببرد. آن ها بین راه به قافله ای برخوردند که از مصر می آمد، از آن ها پرسیدند: کالایی که ما همراه خود به مصر می بریم درمصر چگونه است؟ گفتند: این کالا در مصر کمیاب شده و مردم به آن احتیاج دارند.

آن گاه تاجران قافله با یکدیگر هم قسم و هم کلام شدند که قیمت را دو برابر بفروشند و کالاها را دو برابر قیمت خرید، فروختند و به مدینه بازگشتند. غلام با خوشحالی حضور امام علیه السلام رسید و دو کیسه را جلوی حضرت گذاشت و گفت: این اصل سرمایه است (یک صد دینار) و آن سودش (یک صد دینار). حضرت فرمود: این