آداب و احکام کسب و کار صفحه 81

و نیز پدر وفرزند و زن وشوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند.

شرائط فروشنده وخریدار

* مسأله 31_ برای فروشنده وخریدار شش چیز شرط است:

اوّل _ آن که بالغ باشند؛

دوم _ آن که عاقل باشند؛

سوم _ آن که سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند؛

چهارم _ آن که قصد خرید و فروش داشته باشند، پس اگر مثلاً به شوخی بگوید مال خود را فروختم، معامله باطل است؛

پنجم _ آن که کسی آنها را مجبور نکرده باشد؛

ششم _ آن که مالک یا اختیاردار جنس و عوضی که می دهند، باشند مثل پدر وجدّ نسبت به صغیر با تفصیلی که احکام این ها در مسائل آینده ذکرخواهد شد.

* مسأله 32_ معامله با کودک نابالغ باطل است، مگر آن که ممیّز قریب به بلوغ باشد و یا پدر یا جدّ آن کودک به او اجازه داده باشند که معامله کند.

* مسأله 33_ اگر از فرد نابالغ چیزی را بخرد و فرد نابالغ بدون اجازه این معامله را نموده است، یا چیزی به او بفروشد، باید جنس یا پول را که از او گرفته به صاحب آن بدهد، یا از صاحبش رضایت بخواهد مگر این که مأذون از مالک پول باشد با شرطی که قبلاً گفته شد، پس در این صورت معامله صحیح است و در صورت مأذون نبودن طفل اگر صاحب آن را نمی شناسد و برای شناختن او هم وسیله ندارد، باید چیزی را که از او گرفته، از طرف صاحب آن مظالم بدهد.

* مسأله 34_ اگر کسی با فرد نابالغ معامله کند وجنس یا پول که به وی داده از بین برود در صورتی که معامله صحیح نباشد، نمی تواند از نابالغ یا ولی او مطالبه نماید، اگر می دانسته که معامله با آن فرد نابالغ باطل است.

* مسأله 35_ اگر خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کنند، چنانچه بعد از معامله راضی شود و بگوید راضی هستم، معامله صحیح است ولی احتیاط مستحبّ