- مقدمه 1
- رهنمود حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) به معتکفان 5
- اعتکاف از منظر حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مدّ ظله العالی) 6
- معنای اعتکاف 7
- اهداف اعتکاف 8
- اعتکاف معجونی از چند عبادت 9
- آثار اعتکاف 12
- عبادات جایگزین اعتکاف 16
- اعتکاف از منظر آیات وحی 17
- اعتکاف در روایات و احادیث معصومین (علیهم السّلام) 20
- اعتکاف در تاریخ پیشینیان 24
- انواع اعتکاف 38
- مسائل مربوط به اعتکاف 43
- مراقبات روزه داری 56
- مراقبات حضور در خانه خدا 56
- مناسبتهای اعتکاف 81
- سخن آخر 81
- منابع و مآخذ 81
اعتکاف در تاریخ پیشینیان
در این فصل ما به سیره انبیاء و اولیاء الهی قبل از اسلام می پردازیم که به اعتکاف یا معانی همگون با اعتکاف توجه بسیار داشته اند . زمانی به رهبانیت البته نه رهبانیت با برداشت فعلی بلکه رهبانیتی که خداوند در آیه هشتاد و دو سوره مائده (ذلک بأنّ منهم قِسیسین وَ رُهباناً و انهم لا یستکبرون) مثبت تلقی نموده و آن را مدح نموده – و زمانی به عزلت و اعتزال انبیاء اشاره می کند و برکات آن را می شمارد ولی بعد از اسلام که دینی سراسر معنوی و توجه به خداست اولیاء دین مردم را به اعتکاف در مساجد ترغیب کرده اند که یدالله مع الجماعه و از روش های مذموم دیگر، مسلمانان را برحذر داشته اند.
حضرت نوح (علیه السّلام) :
بی تردید انبیاء الهی مورد توجه و اکرام حضرت حق بوده اند. حضرت نوح (علیه السّلام) هم از این قاعده مستثنا نبوده است ؛ در سخنی به علت این اکرام اشاره شده ، که همان جدایی و خلوت برای عبادت می باشد. محمد بن جریر طبری می گوید : « ان الله تعالی اکرم نوحاً بطاعته و العزله لعبادته ؛ خداوند متعال حضرت نوح (علیه السّلام) را به جهت گوشه نشینی برای عبادت او (خدا) گرامی داشت.» (1)
عبادتها و خلوتها سرمایه ای بس پزرگ برای انبیاء الهی بوده و آنان را در انجام رسالت ، یاری می کرده است. نجوا ، ناله ها ، گریه ها و استمداد از درگاه الهی ،
1- بحار / ج 11/ ص 341