اعتکاف: معتکفان کوی دوست صفحه 38

انواع اعتکاف

اعتکاف بر دو قسم است : مستحب و واجب.

اعتکاف دراصل مستحب است ؛ ولی ممکن است به سبب نذر ، عهد و قسم یا شرط ضمن عقد ، یا مانند آن به سبب وفای به آنها واجب شود ؛ و اما اعتکاف استیجاری مشکل است. شهید اول در دروس نیت ابتدائی اعتکاف را شرط لازم می داند. علامه حلی در تلخیص گفته : برای روز سوم باید نیت واجب کرد.

شرط ضمن عقد :

مثلاً هنگام قرارداد اجاره منزل ، صاحب خانه شرط می کند که مستأجر هر سال سه روز در مسجد معتکف شود و او نیز این شرط را بپذیرد.

اعتکاف از نظر « زمان » به دو دسته تقسیم می شود :

واجب معین و واجب موسع .

واجب معین : مثلاً سه روز نذر کرده است و زمان آن را نیز تعیین کرده است . برای مثال « در دهه اخر ماه رمضان » و قطع کردن آن حتی روز اول و دوم جایز نیست. (تحریر الوسیله / ج 1 / ص 301)

واجب موسع : مثلاً سه روز را نذر کرده است و زمان آن را مشخص نکرده است.

نکته : تنها می توان قبل از کامل شدن روز دوم اعتکاف مستحبی را قطع کرد و در غیر اینصورت (یعنی زمانی که وارد روز سوم شد) اعتکاف بر آن شخص واجب می گردد. همچنین اعتکافی که به واسطه نذر باشد ، اگر واجب معین باشد ، نمی شود آن را قطع کرد . در غیر این صورت حکم اعتکاف مستحبی است .