رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 276

مسأله 1588 ) فرو بردن آب دهان، اگرچه به واسطه خیال کردن ترشی و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمی کند.

مسأله 1589 ) فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده، اشکال ندارد ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرند.

مسأله 1590 ) اگر روزه دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد می تواند به اندازه ای که از مردن نجات پیدا کند، آب بیاشامد ولی روزه او باطل می شود. اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیه روز از به¬جا آوردن کاری که روزه را باطل می کند، خودداری نماید.

مسأله 1591 ) جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمی رسد، اگرچه اتفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق می رسد، روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.

مسأله 1592 ) انسان نمی تواند برای ضعف، روزه را بخورد ولی اگر ضعف او به قدری است که معمولاً نمی شود آن را تحمل کرد، خوردن روزه اشکال ندارد.

2 – جماع (آمیزش)

مسأله 1593 ) جماع روزه را باطل می کند، اگرچه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منی بیرون نیاید.

مسأله 1594 ) اگر کم تر از مقدار ختنه گاه، داخل شود و منی هم بیرون نیاید، روزه باطل نمی شود.

مسأله 1595 ) اگر شک کند که به اندازه ختنه گاه داخل شده یا نه، روزه او صحیح است.

مسأله 1596 ) اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا با او جماع نمایند، به طوری که از اختیارش خارج شود، روزه اش باطل نمی شود ولی چنانچه در بین آمیزش یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال جماع خارج شود. اگر