رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 287

جاهایی که قضا و کفّاره واجب است

مسأله 1667 ) اگر در روزه ماه رمضان عمداً سر به زیر آب فرو برد، یا به خدا و پیغمبر نسبت دروغ بدهد، یا در شب جنب شود و به تفصیلی که در مسأله «1639» گفته شد، بیدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، فقط باید قضای آن روز را بگیرد. ولی اگر کار دیگری که روزه را باطل می کند، عمداً انجام دهد، در صورتی که می دانسته آن کار روزه را باطل می کند یا می دانسته که آن کار مانند استمنا حرام است، ولی نمی دانسته که روزه را باطل می کند، قضا و کفّاره بر او واجب می شود. این حکم در قی و اماله با چیزهای روان بنابراحتیاط واجب است.

مسأله 1668 ) اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند، چنانچه می توانسته مسأله را یاد بگیرد، بنابراحتیاط مستحب کفاره بدهد. اگر نمی توانسته مسأله را یاد بگیرد، کفاره بر او نیست.

کفّاره روزه

مسأله 1669 ) کسی که کفّاره روزه ماه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هرکدام یک مُدّ که تقریباً ده سیر(750گرم) است، طعام یعنی گندم یا جو و مانند این ها بدهد. چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، بنابراحتیاط واجب باید هیجده روز روزه بگیرد و یا هرچند مد که می تواند به فقرا طعام بدهد. اگر نتواند روزه بگیرد و یا نتواند طعام بدهد، باید استغفار کند، اگرچه مثلاً یک مرتبه بگوید: «استغفرالله». هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.

مسأله 1670 ) کسی که می خواهد دو ماه کفاره روزه ماه رمضان را بگیرد باید یک ماه تمام و یک روز آن را از ماه دیگر پی درپی بگیرد. اگر بقیه پی درپی نباشد، اشکال ندارد.