رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 3

{إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمواتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لآیاتٍ لاُولِی الأَلْبابِ} (آل عمران:190)

«مسلماً در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و رفت شب و روز نشانه های روشنی برای خردمندان است».

انسان عاقل هرگز احتمال نمی دهد که جهان پهناور هستی، خود به خود پیدا شده است. زمین و دریاهای وسیع، این همه ستارگان و خورشید و حیوانات شگفت انگیز، این همه درختان و گیاهان گوناگون و بالاخره جهان عظیم هستی ممکن نیست بدون خالق باشد، بلکه همه را پدید آورنده ای دانا و فاعل مختاری است که او را خدا می گوییم.

پایه دوم:

خداوند یکی است و شریک ندارد. در این جا به دو دلیل بسنده می شود:

اوّل: نظم موجود در جهان هستی دلیل روشنی است که صانع و مدبر آن یکی است. اگر دوتا بود، نظم عالم به هم می خورد، خدا در قرآن کریم می فرماید:

{لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَهٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا فَسُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ العَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ} (انبیاء: 22)

«اگر در آسمان و زمین جز «الله» خدایان دیگری بود، فاسد می شدند و نظام جهان به هم می خورد. پیراسته است خداوند (پروردگار عرش) از توصیفی که مشرکان جاهل می کنند».

این دلیل توضیحاتی دارد که در کتاب های اعتقادی بیان شده و در این جا مجال گفتن آن نیست.

دوم: دلیل ساده و در عین حال محکم و متینی است که امیرالمؤمنین علی(ع) در وصیّت خود به فرزندش امام حسن مجتبی(ع) فرمود:

«وَ اعْلَمْ یَا بُنَیَّ أَنَّهُ لَوْ کَانَ لِرَبِّکَ شَرِیکٌ لَأَتَتْکَ رُسُلُهُ وَ لَرَأَیْتَ آثَارَ مُلْکِهِ وَ سُلْطَانِهِ وَ لَعَرَفْتَ أَفْعَالَهُ وَ صِفَاتِهِ وَ لَکِنَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ کَمَا وَصَفَ نَفْسَه»(1)