رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 349

مسأله 2048 ) اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی خانواده کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد، به او ببخشند و با وی شرط کنند که حج کند، واجب است قبول نماید و حج بر او واجب می شود، اگرچه قرض داشته باشد و موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد. چنانچه کسبی داشته باشد که تعطیل کردن آن در سفر حج سبب شود که تا آخر سال نتواند زندگیش را اداره کند، واجب نیست پول را قبول کند و حج بر او واجب نمی شود.

مسأله 2049 ) اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج خانواده کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد به او بدهند و بگویند حج برو ولی ملک او نکنند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که از وی پس نمی گیرند، حج بر او واجب می شود.

مسأله 2050 ) اگر مقداری مال که برای حج کافی¬ست، به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه خدمت کسی که مال را داده بنماید، حج بر او واجب نمی شود.

مسأله 2051 ) اگر مقداری مال به کسی بدهند و حج بر او واجب شود، چنانچه حج نماید، هرچند بعداً مالی از خود پیدا کند، دیگر حج بر او واجب نیست.

مسأله 2052 ) اگر برای تجارت مثلاً تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آن جا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.

مسأله 2053 ) اگر انسان اجیر شود که از طرف کس دیگر حج کند، چنانچه خودش نتواند برود و بخواهد دیگری را از طرف خودش بفرستد، باید از کسی که او را اجیر کرده، اجازه بگیرد.

مسأله 2054 ) اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگرچه به زحمت باشد، بعداً حج کند. اگر هیچ گونه نتواند حج برود، چنانچه کسی او را برای حج اجیر کند، باید به مکه رود و حج کسی را که برای او اجیر شده به جا آورد و تا سال بعد در مکه بماند و برای خود حج نماید ولی اگر ممکن باشد که اجیر شود واجرت را نقد بگیرد و کسی که او را اجیر کرده، راضی شود که حج او در سال بعد