رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 443

مسأله 2587 ) اگر قیمت چیزی که پیدا کرده به 6/12 نخود نقره سکّه دار برسد، چنانچه اعلان نکند و در مسجد، یا جای دیگری که محل اجتماع مردم است، بگذارد و آن چیز از بین برود، یا دیگری آن را بردارد، کسی که آن را پیدا کرده ضامن است.

مسأله 2588 ) هرگاه چیزی پیدا کند که اگر بماند فاسد می شود، باید با اجازه حاکم شرع، یا وکیل او قیمت آن را معین کند و بفروشد و پولش را نگهدارد یا قیمت کند و خودش آن را مصرف کند و پول آن را نگهدارد. در هر دو صورت اگر پس از معرفی صاحب آن پیدا نشد یا خودش تصرف کند به شرط ضمانت و یا از طرف او صدقه بدهد.

مسأله 2589 ) اگر چیزی را که پیدا کرده موقع وضو گرفتن و نماز خواندن همراه او باشد، در صورتی که قصدش این باشد که صاحب آن را پیدا کند، اشکال ندارد.

مسأله 2590 ) اگر کفش شخصی را ببرند و کفش دیگری به جای آن بگذارند، چنانچه بداند کفشی که مانده مال کسی است که کفش او را بُرده و راضی است که کفشش را عوض کفشی که برده است بردارد، می تواند به جای کفش خودش بردارد، همچنین است اگر بداند کفش او را به ناحق و ظلم برده است ولی در این فرض باید قیمت آن از کفش خودش بیش¬تر نباشد وگرنه حکم مجهول المالک نسبت به زیادی قیمت جاری است. در غیر این دو صورت حکم مجهول المالک بر کفش جاری خواهد بود.

مسأله 2591 ) اگر مالی که در دست انسان است، مجهول المالک «صاحب آن نامعلوم» باشد و گمشده بر آن مال صدق نکند، در صورتی که اطمینان داشته باشد که مالک راضی به تصرّف در آن می باشد، جائز است هر طوری که می داند مالک راضی است، در آن تصرف کند و گرنه لازم است صاحب آن را جستجو کند و تا زمانی که احتمال می دهد جستجو فایده داشته باشد، پرس و جو را ادامه دهد و پس از نومیدی از پیدا شدن صاحبش، باید مال را به فقیر صدقه بدهد. احتیاط لازم است با اجازه حاکم شرع صدقه بدهد و اگر بعداً صاحبش پیدا شود، چنانچه راضی به صدقه دادن نشود، ضمانی ندارد.