رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 490

را هم ببرد، باید دو صدم بدهد. اگر خیلی از گوشت را پاره کند، باید سه صدم بدهد. اگر به پرده نازک استخوان برسد، چهار صدم؛ اگر استخوان نمایان شود، پنج صدم؛ اگر استخوان بشکند، ده صدم؛ اگر بعضی از ریزه های استخوان از جای خود بیرون آید، پانزده صدم؛ اگر به پرده مغز سر برسد، باید سی و سه صدم بدهد.

مسأله 2817 ) اگر به صورت کسی سیلی یا چیز دیگر بزند به طوری که صورت سرخ شود، باید یک مثقال و نیم شرعی طلای سکه دار که هر مثقالی 18 نخود است، بدهد. اگر کبود شود، سه مثقال؛ اگر سیاه شود، باید شش مثقال شرعی طلای سکه دار بدهد ولی اگر جای دیگر بدن کسی را به واسطه زدن سرخ یا کبود یا سیاه کند، باید نصف آنچه را که گفته شد، بدهد.

مسأله 2818 ) اگر به حیوان حلال گوشت زخم بزند، یا چیزی از بدن آن را ببرد، باید تفاوت قیمت سالم و معیوب آن را به صاحبش بدهد.

مسأله 2819 ) اگر سگ شکاری یا سگی که خانه را نگهداری می کند، یا سگ گلّه یا سگی که زراعت را پاسبانی می کند، بکشد، باید قیمت آن را بدهد. اگر قیمت سگ شکاری کم تر از چهل درهم باشد، لازم است چهل درهم بدهد.

مسأله 2820 ) اگر حیوان، زراعت یا مال کسی را از بین ببرد، چنانچه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد، باید مقداری را که ضرر زده، به صاحب مال یا زراعت بدهد.

مسأله 2821 ) اگر بچه یکی از گناهان کبیره را انجام دهد، ولیّ یا مثلاً معلّم او با اجازه ولیّ می تواند به قدری که ادب شود و دیه واجب نشود، او را بزند.

مسأله 2822 ) اگر کسی بچه ای را طوری بزند که دیه واجب شود، دیه مال طفل است. اگر مرده، باید به ورثه او بدهد. چنانچه مثلاً پدر بچه به قدری او را بزند که بمیرد، دیه او را ورثه دیگرش می برند و به خود پدر چیزی نمی رسد.