رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 494

امر به معروف و نهی از منکر

از مهمترین واجبات شریعت اسلام (امر به معروف و نهی از منکر) است، بلکه در شریعت تمام پیغمبران بوده است. امر به معروف یعنی وادار کردن مردم به واجبات شرع و نهی از منکر یعنی بازداشتن مردم از اعمال نامشروع.

مسأله 2832 ) بر تمام مردم واجب است یکدیگر را امر به معروف و نهی از منکر نمایند، به هر مقداری که می توانند. و این امر اختصاص به فرد خاصی ندارد، اما پدرها نسبت به فرزندان و معلمان نسبت به شاگردان و مردها نسبت به همسران تأکید شده است.

مسأله 2833 ) در وجوب امر به معروف و نهی از منکر بین عالم و جاهل و مرد و زن و پیر و جوان، فرقی ندارد و بر همه واجب است.

مسأله 2834 ) امر به معروف و نهی از منکر چند شرط دارد:

اوّل- کسی که امر به معروف و نهی از منکر می نماید، بداند به چه چیزی امر می کند و از چه چیزی نهی می نماید، مثلاً بداند نمازهای یومیه واجب است، به آن ها امر نماید و بداند دروغ گفتن حرام است، از آن نهی نماید.

دوم- احتمال متعارف بدهد که امر یا نهی اثر دارد، پس اگر اطمینان داشته باشد که اثر ندارد واجب نیست.

سوم- مفسده در امر به معروف یا نهی از منکر نباشد.

چهارم- طرف اصرار بر ترک معروف و انجام منکر داشته باشد، پس اگر اصرار نداشته باشد، واجب نیست.

مسأله 2835 ) امر به معروف و نهی از منکر سه مرتبه دارد و از هر مرتبه ای نمی شود به رتبه دیگر تجاوز بکنند مگر پس از آن که بدانند رتبه قبلی بی اثر است:

اوّل- به واسطه فعل به طرف بفهماند، مثلاً به او بفهماند برای این که نماز نمی خوانی یا برای آن که دروغ می گویی، از تو منزجر هستم و از این جهت با او ترش رویی کند.

دوم- به زبان بگوید، اولاً به نرمی و چنانچه اثر نکرد، به تندی.