رساله توضیح المسائل مطابق فتاوای حضرت آیت الله العظمی حاج میرزا یدالله دوزدوزانی تبریزی صفحه 499

احکام مضاربه

اشاره

مسأله 2847 ) مضاربه آن است که انسان، (با شرایطی که گفته می شود) «مال معیّن» را به دیگری بدهد که با آن تجارت کند و منفعت آن را طبق قرارداد، به نسبت معیّن (به طور مشاع)، بین خود تقسیم کنند. صاحب مال را «مالک» و کسی را که تجارت می کند، «عامل» گویند.

شرایط مضاربه

مسأله 2848 ) مضاربه با شرایط زیر منعقد می شود:

1- باید «مالک» و «عامل» بالغ، عاقل و مختار باشند، یعنی معامله را با اختیار انجام دهند و کسی آنان را مجبور نکند، نیز «مالک»، «محجور و سفیه» نباشد، یعنی از کسانی نباشد که حق ندارند در مال خود تصرف نمایند.

2– در تحقق مضاربه ایجاب و قبول معتبر است چه با لفظ باشد چه با فعل مثل آن که مالک، مال را به عنوان مضاربه به عامل بدهد و عامل با گرفتن مال قبول کند.

3- منفعتی را که به «مالک» و «عامل» می رسد، به طور مشاع تعیین کنند، مثلاً قرار بگذارند که «نصف» یا «یک سوم» منفعت، سهم عامل باشد.
4- منفعت فقط بین مالک و عامل تقسیم می شود. دیگری را بدون انجام کاری، در سود سهیم قرار دادن، جایز نیست.
5- «عامل» باید قدرت تجارت کردن داشته باشد.
6- سرمایه «پولی که مالک به عامل» می دهد، موجود باشد و خصوصیات آن هم کاملاً مشخص شود.
7- مصرف سرمایه فقط در «تجارت» باشد، نه در غیر آن.

مسأله 2849 ) مضاربه با پول های رایج صحیح است و لازم نیست که با طلا و نقره سکه دار باشد.