توضیح المسائل جامع مطابق با فتاوی حضرت آیت الله العظمی حاج سید علی حسینی سیستانی مدّ ظلّه العالی صفحه 216
- پیش گفتار 1
- اهمّیّت فراگیری احکام 4
- لزوم مراجعه به فقهاء 7
- علّت لزوم تقلید 9
- شرایط تکلیف 12
- نشانه های بلوغ 13
- انواع آب مطلق 23
- انواع آب ها 23
- 1. آب کُر 23
- 2. آب قلیل 25
- 3. آب جاری 26
- 4. آب باران 27
- احکام دیگر آب ها 29
- اشاره 31
- امور واجب یا حرام هنگام تخلّی 31
- کیفیت تطهیر مخرج ادرار و مدفوع 32
- استبراء 34
- مستحبّات و مکروهات تخلّی 35
- اقسام نجاسات 37
- 1و2. ادرار و مدفوع 37
- اشاره 37
- 3. منی 38
- 4. مردار 38
- 5. خون 39
- 6 و 7. سگ و خوک 41
- 8. کافر غیر کتابی 41
- 9. شراب 43
- 10. عرق حیوان نجاست خوار 43
- راه های ثابت شدن نجاست 44
- چگونگی نجس شدن شیء پاک 45
- احکام دیگر نجاسات 47
- 1. آب 50
- اقسام مطهّرات 50
- اشاره 50
- شرایط تطهیر (پاک کردن) أشیاء با آب 50
- تطهیر ظرف ها 52
- اشاره 52
- کیفیت و احکام تطهیر أشیاء 52
- تطهیر اشیاء غیر ظرف 54
- سایر احکام مربوط به تطهیر أشیاء با آب 55
- 2. زمین 58
- 3. آفتاب 59
- 4. استحاله 61
- 6. انتقال 63
- 7. اسلام 63
- 8. تبعیّت 64
- 9. بر طرف شدن عین نجاست 66
- 11. غایب شدن مسلمان 69
- راه های ثابت شدن پاکی أشیاء متنجّس 70
- احکام شستن صورت و دست ها 75
- اشاره 75
- احکام مسح سر و پاها 78
- وضوی ارتماسی 81
- شرایط صحّت وضو 81
- اشاره 81
- شرط اوّل و دوّم: آب وضو پاک و مطلق باشد 81
- شرط سوم: آب وضو غصبی نباشد 82
- شرط چهارم: اعضای وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد 84
- شرط پنجم: وقت برای وضو و نماز، کافی باشد 85
- شرط هفتم: کارهای وضو را به ترتیب به جا آورد 86
- شرط ششم: به قصد قربت و اخلاص وضو بگیرد 86
- شرط هشتم: موالات را رعایت نماید 86
- شرط نهم: کارهای وضو را در صورت امکان، خودِ فرد انجام دهد 87
- شرط دهم: استعمال آب برای او ضرری نداشته باشد 88
- شرط یازدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد 89
- مواردی که وضو را باطل می کند 92
- مستحبّات وضو 93
- مواردی که به سبب آن ها وضو گرفته می شود (غایات وضو) 94
- احکام دائم الحدث 96
- اشاره 98
- اشاره 98
- شرط اوّل: در اعضای وضو، زخم یا دمل یا شکستگی یا مرهم وجود داشته باشد 98
- شرایط وضوی جبیره 98
- وضوی جبیره 98
- شرط دوم: آب برای موضع آسیب دیده ضرر داشته یا باز کردن جبیره، ضرری یا فوق العاده سخت باشد 100
- شرط سوم و چهارم: روی جبیره مسح شود و هنگام مسح، عضو جبیره دار ثابت باشد 101
- شرط هشتم: جبیره به مقدار معمول باشد 102
- شرط پنجم: جبیره در اعضای مسحی خشک باشد 102
- شرط ششم و هفتم: جبیره پاک و غیر غصبی باشد 102
- شرط نهم: ترتیب رعایت گردد 103
- کیفیت وضوی جبیره ای در صورت های مختلف 103
- احکام دیگر وضوی جبیره ای 105
- احکام غسل جبیره و شرایط آن 106
- حکم تیمّم جبیره ای 107
- غسل های واجب 113
- احکام جنابت 113
- اشاره 113
- مواردی که برای آن ها غسل جنابت انجام می شود 115
- کارهایی که بر جنب حرام است 116
- مواردی که بر جنب مکروه است 117
- اشاره 118
- غسل ترتیبی 118
- کیفیت غسل 118
- غسل ارتماسی 119
- شرایط صحیح بودن غسل 120
- احکام دیگر غسل 121
- غسل های مستحب 124
- حیض 128
- شرایط خون حیض 128
- اشاره 128
- اشاره 128
- شرط دوم: قبل از یائسگی باشد 129
- شرط سوم: از رحم باشد 130
- شرط چهارم: از رحم بیرون آمده و خارج شود 130
- شرط ششم: بیشتر از ده روز نباشد 131
- شرط هشتم: در سه روز اول خون استمرار داشته باشد 132
- شرط هفتم: سه روز اول پشت سر هم باشد 132
- احکام خون های مشکوک 133
- شرط نهم: بین دو حیض، حداقل ده روز پاک باشد 133
- احکام حائض 134
- احکام کم بودن وقت نماز برای حائض 137
- مستحبّات و مکروهات برای حائض 139
- اشاره 140
- اقسام عادت در حیض 140
- انواع عادت عددیه و شرایط محقّق شدن آن 140
- شرایط محقّق شدن عادت وقتیه 141
- چگونگی از بین رفتن عادت 143
- اشاره 144
- اقسام زنان حائض 144
- دارای عادت وقتیه و عددیه 144
- دارای عادت وقتیه 152
- دارای عادت عددیه 157
- 4. مبتدئه 160
- 5. مضطربه 162
- 6. ناسیه 163
- ناسیه ای که عادت عددیّه داشته است 163
- اشاره 163
- ناسیه ای که عادت وقتیّه داشته است 164
- ناسیه ای که عادت وقتیّه و عددیّه داشته است 165
- استبراء و استظهار در حیض 167
- احکام لکّه بینی بانوان 169
- مسائل متفرّقه حیض 171
- اشاره 172
- نفاس 172
- احکام نفساء 176
- استحاضه 177
- اشاره 177
- احکام استحاضه 178
- احکام معلوم نبودن نوع استحاضه 183
- احکام تغییر نوع استحاضه 184
- احکام قطع شدن خون استحاضه 185
- احکام دیگر مستحاضه 187
- غسل مسّ میّت 189
- احکام محتضر 191
- احکام کلّی مربوط به تجهیز میّت 192
- شرایط غسل میت 196
- غسل میت 196
- شرایط فرد غسل دهنده 197
- کیفیّت غسل میّت و احکام مربوط به آن 199
- تیمّم میت 200
- احکام کَفَن میّت 201
- احکام حنوط 204
- شرایط صحیح بودن نماز میت 206
- نماز میت 206
- مواردی که نماز میت واجب است 206
- کیفیت خواندن نماز میت 209
- مستحبّات نماز میّت 211
- دفن میّت 212
- مکروهات نماز میت 212
- تشییع جنازه 212
- واجبات دفن میت 212
- مستحبات دفن 216
- نبش قبر 222
- زیارت اهل قبور 222
- مورد اول: نداشتن آب 225
- اشاره 225
- موارد انجام تیمّم 225
- مورد دوم: عدم دسترسی به آب 227
- مورد سوم: ضرر داشتن استعمال آب 228
- مورد پنجم: نیاز به آب برای رفع تشنگی 229
- مورد چهارم: سختی فوق العاده داشتنِ تهیّه یا استعمال آب 229
- مورد ششم: مزاحمت وضو یا غسل با تکلیف مهم تر یا مساوی 230
- مورد هفتم: کمبود وقت 231
- چیزهایی که تیمّم با آنها صحیح است 231
- اشاره 234
- شرط دوم: پاک باشد 234
- شرط اول: بنابر احتیاط لازم، دارای غباری باشد که به دست بچسبد 234
- شرط چهارم: غصبی نباشد 235
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب، عرفاً پاکیزه و نظیف باشد 235
- شرط پنجم: با شیء دیگری که تیمّم بر آن صحیح نیست مخلوط نباشد 236
- کیفیت انجام تیمّم بدل از وضو یا غسل 236
- احکام دیگر چیزی که بر آن تیمم می شود 236
- اشاره 237
- شرایط صحیح بودن تیمّم 237
- شرط اول: نیّت تیمّم نماید و در آن قصد قربت و اخلاص داشته باشد 237
- شرط چهارم: در هنگام مسح، عضو مسح شده ثابت باشد 238
- شرط پنجم: موالات را رعایت نماید 238
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب، اعضای تیمّم را از بالا به پایین مسح نماید 238
- شرط دوم: ترتیب را رعایت نماید 238
- شرط ششم: کارهای تیمّم را در صورت امکان، خودِ فرد انجام دهد 239
- شرط هفتم: در اعضای تیمّم مانعی نباشد 240
- شرط هشتم: نجاست سرایت کننده، در اعضای تیمّم نباشد 241
- احکام دیگر تیمّم 242
- فضیلت نماز 246
- اقسام نمازها 248
- اشاره 248
- نمازهای واجب 248
- اشاره 248
- نمازهای واجب شبانه روزی 249
- اشاره 250
- مقدّمه اول: رعایت وقت 250
- اشاره 250
- 1. وقت نماز ظهر و عصر 250
- احکام دیگر اوقات نماز 253
- 3. وقت نماز صبح 253
- مقدّمه دوم: رعایت قبله 258
- اشاره 261
- مقدّمه چهارم: پاک بودن بدن و لباس نمازگزار 261
- اشاره 265
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 265
- 1. خون کمتر از درهم 265
- 2. خون زخم و دمل 267
- 3. لباس های کوچک نمازگزار 269
- 4. محمول نجس (لباس یا شیء دیگرِ همراه) 269
- 5. حالت اضطرار و ناچاری 270
- مقدّمه پنجم: رعایت شرایط لباس نمازگزار 270
- اشاره 270
- شرط اول: لباس یا پوشش، بدن را به مقدار واجب در نماز بپوشاند 271
- شرایط مشترک لباس نمازگزار 271
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد 274
- شرط دوم: پاک باشد 274
- شرط چهارم: از اجزای مردار نباشد 277
- شرط پنجم: از حیوان درنده - بلکه بنابر احتیاط واجب، از سایر حیوانات حرام گوشت نیز - نباشد 278
- شرایط اختصاصی لباس نمازگزار 279
- شرط اول اختصاصی: اگر نمازگزار مرد است، لباس او طلاباف نباشد 279
- برخی از احکام لباس نمازگزار 280
- مستحبّات و مکروهات لباس نمازگزار 282
- اشاره 283
- شرط اول: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد 283
- شرط دوم: استقرار داشته باشد 286
- شرط چهارم: توانایی انجام واجبات را در آن محل داشته باشد 287
- شرط سوم: احتمال بدهد در آن محل، نماز را تمام می کند 287
- شرط پنجم: اگر مکان نمازگزار نجس است، موجب نجاست لباس و بدن او نشود 288
- شرط ششم: بنابر احتیاط واجب زن جلوتر یا مساوی مرد نماز نخواند 288
- شرط هفتم: مکان نمازگزار مسطّح باشد 291
- مکان هایی که نماز خواندن در آنها مستحب یا مکروه است 291
- احکام دیگر مکان نمازگزار 291
- احکام الزامی مسجد و لوازم آن 293
- مستحبّات و مکروهات مربوط به مسجد 295
- جا گرفتن در مساجد و مشاهد مشرّفه و استفاده های دیگر از آنها 297
- اشاره 299
- کیفیت گفتن اذان و اقامه 299
- ترجمه اذان و اقامه 300
- شرط چهارم و پنجم و ششم: با نیّت (و قصد قربت و اخلاص) باشد و در صورت اشتراک، آن را تعیین کند و آن را صحیح بگوید. 301
- شرط اوّل و دوّم و سوّم: کسی که اذان و اقامه می گوید، عاقل و شیعه دوازده امامی باشد و در اذان و اقامه برای مردان، مرد باشد 301
- اشاره 301
- شرط نهم: وقت نماز فرا رسیده باشد 302
- شرط هشتم: موالات را رعایت کند 302
- شرط هفتم: ترتیب را رعایت کند 302
- شرط یازدهم: اقامه را بنابر احتیاط واجب با طهارت بگوید. 303
- موارد ساقط شدن اذان از نمازگزار 303
- شرط دوازدهم: اذان و اقامه غنایی نباشد 303
- شرط دهم: اقامه را ایستاده بگوید 303
- موارد ساقط شدن اذان و اقامه از نمازگزار 304
- احکام دیگر اذان و اقامه 306
- مستحبّات اذان واقامه 306
- مقدمه ورود به مسائل نماز 307
- اشاره 309
- 1. نیت 310
- 2. تکبیره الاحرام 312
- اشاره 312
- مستحبّات تکبیره الاحرام 313
- اشاره 314
- 3. قیام 314
- 4. قرائت 317
- اشاره 317
- مستحبات قیام 317
- احکام قرائت رکعت اوّل و دوّم 318
- احکام قرائت رکعت سوم و چهارم 322
- مستحبات و مکروهات قرائت نماز 324
- واجبات رکوع و احکام آن 329
- اشاره 329
- 3. رکوع 329
- 1. خم شدن 329
- 2. قیام قبل از رکوع (متّصل به رکوع) 330
- 3. ذکر رکوع 330
- 4. استقرار و آرامش بدن 331
- 5. قیام بعد از رکوع 332
- احکام دیگر رکوع 332
- مستحبّات رکوع 333
- اشاره 334
- واجبات سجده 334
- 1. قرار دادن قسمتهای هفت گانه بر زمین 334
- 7. سجده 334
- 2. ذکر سجده 336
- 3و4. نشستن بین دو سجده و بنابر احتیاط واجب نشستن بعد از سجده دوم 337
- 5. استقرار و آرامش بدن 337
- 6. هم سطح بودن پیشانی نسبت به انگشتان شست و دو زانو 338
- شرایط چیزی که سجده بر آن صحیح است 339
- 7. گذاشتن پیشانی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است 339
- اشاره 339
- شرط سوّم: از اشیائی باشد که پیشانی بر آن ثابت شود 340
- شرط چهارم: مساحت آن به اندازه ای باشد که عرفاً سجده صدق کند 340
- شرط پنجم: جنس محلّ سجده رعایت شود 341
- احکام دیگر سجده 343
- مستحبات و مکروهات سجده 346
- اشاره 347
- سجده واجب قرآن 347
- موارد مستحبّی سجده تلاوت قرآن 350
- کیفیت سجده واجب قرآن 350
- مستحبّات تشهّد 351
- اشاره 351
- اشاره 352
- 9. سلام نماز 352
- مستحبّات سلام 353
- 10. ترتیب 353
- 11. موالات 354
- قنوت نماز 355
- 2. ترجمه سوره توحید (قل هو الله احد) 357
- 1. ترجمه سوره حمد 357
- 4. ترجمه قنوت 358
- 3. ترجمه ذکر رکوع و سجود و ذکرهایی که بعد از آنها مستحب است 358
- 5. ترجمه تسبیحات اربعه 359
- 6. ترجمه تشهّد و سلام نماز 359
- تعقیبات نماز 360
- سجده شکر 361
- احکام صلوات 361
- مکروهات نماز 362
- مبطل اول: از بین رفتن یکی از شرط های نماز 364
- اشاره 364
- مبطل چهارم: گفتن عمدی آمین بعد از حمد 366
- مبطل پنجم: برگشتن و انحراف بدون عذر از قبله 366
- اشاره 367
- مبطل ششم: تکلّم و سخن گفتن عمدی 367
- احکام سلام کردن و جواب سلام دادن 369
- مبطل هفتم: خندیدن عمدی (قهقهه) 372
- مبطل هشتم: گریه عمدی برای کار دنیا 373
- مبطل نهم: انجام فعل کثیر و کاری که صورت نماز را به هم بزند 374
- مبطل دوازدهم: زیاد یا کم کردن عمدی یا سهوی رکن نماز 375
- مبطل یازدهم: پدید آمدن شک های باطل در رکعت های نماز 375
- یک قاعده کلّی 375
- 2. هر هدف دینی یا دنیوی که دارای اهمیت است 377
- 1. پیشگیری از ضرر مالی یا بدنی 377
- مواردی که می توان نماز واجب را شکست 377
- اشاره 377
- 5. گفتن اذان و اقامه یا اقامه تنها 378
- 3. پرداخت طلب طلبکار 378
- 4. تطهیر (پاک کردن) مسجد در وسعت وقت 378
- 6. پدید آمدن شک های صحیح در وسعت وقت نماز 379
- کم و زیاد کردن اجزاء نماز یا عدم رعایت شرایط نماز 379
- اشاره 384
- شکهای باطل کننده 385
- 1. شک در چیزی که محلّ آن گذشته است 386
- اشاره 386
- شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد 386
- 2. شک بعد از سلام 389
- 3. شک بعد از وقت 390
- 4. کثیرالشّک (کسی که زیاد شک می کند) 391
- 5. شک امام و مأموم 394
- 6. شک در نماز مستحبّی 394
- مورد اول: شک بین دو و سه 395
- مورد دوم: شک بین دو وچهار 395
- اشاره 395
- مورد سوم: شک بین سه و چهار 395
- شک های صحیح 395
- مورد چهارم: شک بین سه و پنج در حال ایستاده 396
- مورد هفتم: شک بین چهار و شش در حال نشسته 396
- مورد ششم: شک بین چهار و پنج در حال نشسته 396
- مورد پنجم: شک بین چهار و پنج در حال ایستاده 396
- مورد دهم: شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده 397
- مورد نهم: شک بین دو و سه چهار و پنج 397
- مورد یازدهم: شک بین سه و چهار و پنج در حال نشسته 397
- مورد هشتم: شک بین پنج و شش در حال ایستاده 397
- احکام دیگر شک های صحیح 398
- احکام گمان در نماز 400
- کیفیت خواندن نماز احتیاط 402
- احکام شک و سهو در نماز احتیاط 404
- موارد سجده سهو 406
- 1. تشهّد فراموش شده 406
- اشاره 406
- اشاره 406
- موارد لازم سجده سهو (بنابر فتوی یا احتیاط واجب) 406
- 3. کلام بی جا 407
- 2. شک بین چهار و پنج یا آنچه در حکم آن است 407
- 4. سلام بی جا 408
- اشاره 409
- 1. ایستادن یا نشستن بی جا 409
- موارد مستحب سجده سهو (احتیاط مستحب) 409
- 3. هر زیادی سهوی 410
- 4. هر ایجاد نقص سهوی 410
- احکام دیگر سجده سهو 411
- کیفیّت انجام سجده سهو 411
- شرایط شکسته شدن نماز مسافر 416
- اشاره 416
- شرط اول: سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد 416
- شرط دوم: از اول سفر قصد پیمودن هشت فرسخ را داشته باشد 418
- شرط سوّم: در بین راه از قصد خود برنگردد 419
- شرط چهارم: قبل از رسیدن به هشت فرسخ، قطع کننده سفر پیش نیاید 421
- شرط پنجم: برای کار حرام سفر نکند 422
- شرط ششم: سفر برای صید لهوی نباشد 423
- شرط هفتم: از کسانی که خانه آنها همراهشان است، نباشد 423
- شرط هشتم: شغلش سفر نبوده ونیز کثیر السفر در حدّ مسافت شرعی نباشد 424
- شرط نهم: اگر از وطن حرکت می کند به حدّ ترخّص برسد 429
- اشاره 431
- قطع کننده های سفر 431
- مورد اوّل (از قواطع سفر): قصد عبور و توقّف در وطن 431
- اشاره 431
- احکام وطن 431
- احکام اعراض از وطن 435
- شرایط قصد اقامت ده روز (قصد اقامت دهه) 436
- شرط اول: مدت اقامت وی در محل، حدّاقل ده روز بوده و این ایّام پشت سر هم باشد 436
- اشاره 436
- مورد دوم (از قطع کننده های سفر): قصد اقامت حدّاقل ده روز در مکانی 436
- شرط دوم: تصمیم جدی بر ماندن و اقامت ده روز پشت سر هم داشته باشد 437
- شرط سوم: محلی که می خواهد در آنجا مجموعاً ده روز بماند، یک مکان باشد 438
- شرط چهارم: قبل از خواندن یک نماز چهار رکعتی اداء از قصد خود بر نگردد 439
- شرط پنجم: از محلّ اقامت به حدّ مسافت شرعی یا بیشتر خارج نشود و نیز قصد نداشته باشد در بین ده روز به حد مسافت شرعی برود 440
- شرط ششم: از اول قصد نداشته باشد در بین ده روز برای مدّتی که با قصد اقامت ده روز سازگاری ندارد به کمتر از حد مسافت شرعی برود 441
- مورد سوم (از قطع کننده های سفر): ماندن سی روز مردّد در مکانی 442
- احکام دیگر نماز مسافر 443
- اشاره 451
- شرط دوّم: پدر در زمان حیات توانایی انجام قضای نماز را داشته باشد 451
- شرایط واجب شدن نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر 451
- شرط اول: پدر نماز را از روی عذر ترک کرده باشد 451
- شرط چهارم: پسر بزرگتر هنگام وفات پدر، مجنون یا نابالغ نباشد 452
- شرط سوم: پدر وصیّت نکرده باشد که برای او اجیر بگیرند 452
- شرط پنجم: پسر بزرگتر شرعاً از ارث بردن ممنوع نباشد 452
- شرط ششم: پسر بزرگتر معلوم باشد 452
- احکام دیگر نماز قضای پدر 453
- احکام کلّی نماز جماعت 454
- احکام خواندن قرائت و اذکار توسط مأموم 456
- شرط اول: مأموم قصد اقتدا به امام جماعت را داشته باشد 457
- اشاره 457
- شرایط صحیح بودن نماز جماعت 457
- شرط دوم: بین امام و مأموم و همچنین بین مأموم و مأموم دیگر که واسطه بین مأموم و امام است حائلی نباشد 457
- شرط چهارم: مأموم جلوتر از امام نایستد 459
- شرط سوم: جای ایستادن امام از جای مأموم بلندتر نباشد 459
- شرط پنجم: اتّصال بین صف های نماز جماعت رعایت شود 460
- شرط ششم: متابعت و پیروی از امام جماعت مراعات گردد 462
- شرط هفتم: مأموم در بین نماز بدون عذر قصد فرادا نکند 466
- شرط هشتم: مأموم در حال قیام یا رکوع امام به او اقتدا کند 467
- شرط نهم: امام در نزد مأموم معیّن باشد 471
- شرط اول، دوم، سوم و چهارم: بالغ، عاقل، حلال زاده و شیعه دوازده امامی باشد 472
- شرط ششم: قرائتش صحیح باشد 472
- شرط پنجم: عادل باشد 472
- شرط دهم: امام جماعت دارای شرایط امامت باشد 472
- شرایط امام جماعت 472
- شرط نهم: اگر مأموم نمازش ایستاده است، امام نیز نمازش ایستاده باشد 473
- شرط هفتم: در صورتی که مأموم مرد است، امام جماعت مرد باشد 473
- شرط هشتم: بنابر احتیاط واجب حدّ شرعی بر او جاری نشده باشد 473
- شرط یازدهم: نمازش در نظر مأموم صحیح باشد 474
- شرط دهم: قبله او و مأموم یکی باشد 474
- مستحبّات و مکروهات مربوط به نماز جماعت 475
- احکام دیگر شرایط امام جماعت 475
- اشاره 477
- کیفیّت انجام نماز جمعه 477
- شرط اول: وقت نماز جمعه فرا رسیده باشد 478
- شرط سوم: امام جمعه شرایط امامت را دارا باشد 478
- اشاره 478
- شرط دوم: تعداد حاضرین حدّاقل پنج نفر باشد 478
- شرط اول: نماز، به جماعت برگزار شود 479
- شرایط صحیح بودن نماز جمعه 479
- شرط دوم: امام جمعه دو خطبه قبل از نماز بخواند 479
- اشاره 479
- شرط چهارم: نماز جمعه شرایط معتبر در نماز جماعت را دارا باشد 480
- احکام نماز جمعه 480
- شرط سوم: مسافت بین دو نماز جمعه کمتر از یک فرسخ نباشد 480
- موارد واجب شدن نماز آیات 482
- اشاره 482
- وقت نماز آیات 483
- کیفیّت خواندن نماز آیات 484
- اشاره 489
- نافله های شبانه روزی 489
- اشاره 489
- وقت نافله های شبانه روز 490
- 1. وقت نافله ظهر 490
- 2. وقت نافله عصر 490
- 5. وقت نافله شب 491
- 6. وقت نافله صبح 491
- 4. وقت نافله عشاء 491
- احکام دیگر نافله های شبانه روزی 492
- سایر نمازهای مستحبی 492
- اشاره 492
- نماز لیله الدفن (نماز وحشت) 493
- نماز غفیله 494
- نماز اوّل ماه 494
- اشاره 495
- احکام نمازهای مستحبی 495
- زیاد و کم کردن اجزاء در نماز مستحبّی 497
- شک و گمان در کارها و ذکرهای نماز مستحبی 498
- کیفیّت به جا آوردن نماز عید فطر و قربان 500
- وقت نماز عید فطر وقربان 500
- اشاره 500
- احکام به جماعت خواندن نماز عید فطر و قربان 501
- مستحبات نماز عید فطر و قربان 502
- اشاره 504
- شرط اوّل، دوّم و سوّم: نایب عاقل، شیعه دوازده امامی و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد 505
- شرایط اکتفاء به نیابت در نماز قضاء 505
- اشاره 505
- شرط چهارم: نایب در عمل قصد نیابت داشته باشد 505
- شرط پنجم: نایب هنگام انجام عمل، منوب عنه را - هرچند اجمالاً - معیّن نماید 506
- شرط هفتم: نایب عمل را به طور صحیح انجام دهد 506
- شرط ششم: نایب گیرنده اطمینان به انجام اصل عمل توسّط نایب داشته باشد 506
- شرط هشتم: نایب، بنابر احتیاط واجب، از انجام بعضی از شرایط و کارهای اختیاری نماز ناتوان نباشد 507
- احکام دیگر نیابت 508
- شرایط واجب شدن روزه 513
- اشاره 513
- شرط اوّل و دوّم: بالغ و عاقل باشد 513
- اشاره 513
- شرط سوّم: بیهوش نباشد 513
- شرط چهارم: چنانچه روزه دار زن است، از حیض و نفاس پاک باشد 514
- شرط پنجم و ششم وهفتم: روزه گرفتن، ضرر یا سختی فوق العاده یا منع شرعی دیگری نداشته باشد 514
- شرایط صحیح بودن روزه 517
- اشاره 517
- شرط هشتم: مسافر نباشد 517
- شرط اول: مسلمان باشد 517
- شرط دوّم و سوّم و چهارم: دیوانه یا مست یا بیهوش نباشد 517
- شرط هفتم: مسافر نباشد 518
- شرط ششم: روزه گرفتن ضرر نداشته باشد 518
- شرط پنجم: چنانچه روزه دار زن است، از حیض و نفاس پاک باشد 518
- شرط هشتم: نیّت صحیح داشته باشد 519
- احکام نیّت روزه ماه مبارک رمضان 519
- احکام نیّت روزه 519
- اشاره 519
- اشاره 519
- وقت نیّت روزه واجب غیر معیّن مثل روزه قضا و کفّاره 521
- وقت نیّت روزه واجب معیّن غیر روزه ماه رمضان 521
- احکام دیگر نیّت روزه 522
- اموری که روزه را باطل می کند (مفطرات روزه) 524
- شرط نهم: مفطرات روزه را ترک نماید 524
- اشاره 524
- 3. استمناء 527
- 4. دروغ بستن به خداوند متعال و پیامبر صلّی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السّلام بنا بر احتیاط 528
- 6. باقیماندن بر جنابت تا اذان صبح 531
- 7. باقیماندن زن بر حیض و نفاس تا اذان صبح 535
- 9. قی کردن 537
- 8. إماله کردن یا تنقیه 537
- احکام مبطلات روزه 538
- مواردی که برای روزه دار مکروه است 540
- بعضی از مواردی که قضای روزه، واجب نیست 541
- احکام روزه قضا 541
- بعضی از مواردی که قضای روزه، واجب است 542
- اقسام کفّاره های روزه 548
- کفّاره های روزه 548
- اشاره 548
- اشاره 548
- دسته دوّم از اقسام کفّاره: فدیه سالانه 552
- دسته سوّم از اقسام کفّاره: کفّاره تأخیر 553
- دسته چهارم از اقسام کفّاره: فدیه روزانه 554
- گروه اوّل از موارد فدیه روزانه 554
- اشاره 554
- گروه سوم از موارد فدیه روزانه 555
- گروه دوّم از موارد فدیه روزانه 555
- احکام دیگر کفّاره روزه 556
- احکام روزه مسافر 557
- احکام روزه قضای ماه رمضان پدر (که بنابر احتیاط لازم، بر پسر بزرگتر واجب است) 557
- احکام ویژه روزه مستحبّی 560
- اشاره 563
- روزه های مستحب 563
- روزه های حرام 564
- روزه های مکروه 565
- چند حکم متفرّقه روزه (مستحب و مکروه) 565
- راه های ثابت شدن اول ماه 566
- اشاره 574
- شرایط صحیح بودن اعتکاف 575
- اشاره 575
- شرط پنجم: معتکف روزه باشد 575
- شرط اوّل تا چهارم: معتکف، مسلمان و عاقل باشد، اعتکاف را به قصد قربت انجام دهد و حدّاقل سه روز باشد 575
- شرط هشتم: اعتکاف با اجازه کسی که اجازه او شرعاً معتبر است، باشد 576
- شرط ششم و هفتم: اعتکاف در مساجد چهار گانه یا در مسجد جامع بوده و در یک مسجد انجام شود 576
- شرط نهم: معتکف در مکان اعتکاف باقی بماند و از آن خارج نشود مگر در مواردی که خروج، شرعاً جایز است 577
- شرط دهم: کارهایی که بر معتکف حرام است را ترک کند 579
- احکام قضای اعتکاف 580
- کفّاره باطل کردن اعتکاف 581
- اشاره 582
- شرایط واجب شدن حجّ 582
- شرط اوّل: توانایی مالی 583
- شرایط محقّق شدن استطاعت 583
- شرط سوّم: باز بودن راه و ایمن بودن آن 585
- شرط دوّم: توانایی بدنی 585
- شرط پنجم: توانایی تأمین نفقات خانواده در مدّت سفر حج 586
- شرط چهارم: وسعت داشتن وقت 586
- شرط ششم: توانایی تأمین مخارج زندگی پس از بازگشت از حجّ 586
- شرط هفتم: نداشتن بدهی 587
- طلبکاری و استطاعت 588
- استطاعت بذلی 590
- احکام دیگر 592
- احکام حجّ نیابتی 593
- معنای «معروف» و «منکر» 594
- شرایط واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر 594
- اشاره 594
- شرط اوّل: معروف از واجبات شرعی و منکر از حرام های شرعی باشد 595
- شرط دوّم: معروف و منکر را - هرچند به طور اجمالی - بشناسد 595
- شرط سوّم: احتمال تأثیر در شخص خلافکار بدهد 595
- شرط چهارم: شخص قصد ارتکاب منکر را داشته یا مشغول انجام آن باشد 596
- شرط ششم: امر به معروف و نهی از منکر، برای کسی که امر به معروف و نهی از منکر می کند حرج یا ضرر جانی یا آبرویی یا مالی به مقدار قابل توجّه نداشته باشد 597
- شرط پنجم: شخص در ارتکاب منکر یا ترک واجب معذور نباشد 597
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 598
- احکام دیگر امر به معروف ونهی از منکر 599
- شناخت بعضی از گناهان 602
- توبه از گناهان 602
- اشاره 604
- غناء و موسیقی 604
- شناخت تفصیلی احکام برخی از گناهان ومنکر ها و معروف ها 604
- مجسّمه و نقاشی 608
- رقص 608
- ریش تراشی 610
- اشاره 611
- شرط بندی و قمار 611
- شطرنج و سایر وسایل قمار 612
- غیبت 613
- دروغ 616
- تقلّب در امتحانات 616
- بعضی از گناهان زبان 617
- زیور آلات طلا برای مردان 618
- مواد مخدّر و سیگار 619
- صله رحم و قطع رحم 620
- اطاعت از والدین 621
- چند مسأله متفرّقه در مورد بعضی از معروف ها و منکر های دیگر 622
- سال خمسی و احکام مربوط به آن 624
- 1. درآمد کسبی و غیر کسبی 624
- اشاره 624
- اشاره 624
- درآمدهایی که خمس آنها واجب است 627
- موارد استثناء از پرداخت خمس و احکام مربوط به آن 627
- مؤونه 630
- سرمایه و ابزار کار و برخی مسائل مربوط به شاغلین 637
- ترقّی قیمت مال مخمّس یا در حکم مخمّس - ترقّی و تنزل قیمت 638
- آباد کردن و ساختن باغ و بستان و حکم خمس آنها 640
- طلا و ارز قرار دادن معیار محاسبات 641
- محاسبه سال در برخی از قراردادهای چند ساله 645
- جبران خسارت بر اموال 646
- صرف مال مخمّس در مؤونه 648
- بدهکاری ها - قاعده کسر 650
- مطالبات 653
- دستگردان و قاعده ربع (مالی که خمس از آن داده می شود) 655
- تصرف در مال خمس نداده 657
- اشاره 657
- خمس اموال مشکوک و افرادی که مدّتی خمس نداده اند 659
- احکام دیگرخمس درآمد 664
- 2. مال حلال مخلوط به حرام 666
- 3. معدن 671
- 4. گنج 672
- 5. جواهری که با فرو رفتن در دریا بدست می آید 675
- 6. غنیمت 677
- 7. زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد 678
- مصرف خمس 678
- توضیحات کلّی درباره مصرف خمس 678
- شرایط کسانی که مستحق سهم سادات اند 679
- احکام دیگر پرداخت خمس 686
- اشاره 688
- سال زکاتی 688
- شرط اول: شیء متعلّقِ زکات، دارای مالک باشد 689
- شرایط عمومی واجب شدن زکات 689
- شرط دوم: مالک آن، شخص حقیقی باشد نه أعیان یا جهات یا عناوین کلّی 689
- اشاره 689
- شرط پنجم: مالک از تصرّف در مال زکوی، شرعاً ممنوع نباشد 690
- شرط چهارم: مال، شخصی باشد نه کلّی در ذمّه 690
- شرط سوم: مالک آن، آزاد بوده و برده نباشد 690
- اشاره 691
- شرط دوم: غلّات مذکور، به حدّ نصاب معیّن برسد 691
- زکات گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) 691
- شرایط اختصاصی تعلّق زکات به گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) 691
- شرط اوّل: غلّات مذکور، در زمان تعلّق زکات، در ملکیّت فرد باشد 691
- زمان تعلّق زکات به غلّات چهار گانه 692
- زمان وجوب پرداخت زکات غلّات چهار گانه و احکام مربوط به آن 693
- مقدار زکات غلّات چهار گانه 694
- حکم مخارج و هزینه های محصول زکوی 697
- احکام دیگر مربوط به زکات غلّات چها گانه 698
- شرط اول و دوّم: مالک طلا و نقره، بالغ و نیز درتمام سال عاقل باشد 701
- اشاره 701
- زکات طلا و نقره 701
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به طلا و نقره 701
- شرط سوم: طلا یا نقره به حدّ نصاب معیّن برسد 702
- شرط چهارم: طلا یا نقره، سکّه دار بوده و معامله با آن رایج باشد 703
- زمان پرداخت زکات طلا و نقره 705
- شرط دوم: حیوانات مذکور در تمام سال از چراگاه های طبیعی واقع در دشت، بیابان و مانند آن، چرا نمایند 705
- زکات شتر، گاو و گوسفند 705
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به شتر، گاو و گوسفند 705
- اشاره 705
- شرط اول: مالک بتواند در اموال مذکور عرفاً تصرّف داشته باشد 705
- شرط سوم: فرد یک سال زکاتی - با وجود سایر شرایط عمومی و اختصاصی - مالک حیوانات مذکور باشد. 706
- شرط چهارم: تعداد حیوانات مذکور، به حدّ نصاب برسد 707
- احکام دیگر مربوط به زکات شتر، گاو و گوسفند 711
- اشاره 712
- شرط سوم: فرد، مال التجاره را به عقد معاوضی مالک شده باشد 712
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به مال التجاره 712
- شرط چهارم: مال التجاره به حدّ نصاب برسد 712
- شرط اول و دوم: مالک مال التجاره، بالغ و نیز در تمام سال عاقل باشد 712
- شرط هفتم: مال التجاره در تمام سال، به اندازه قیمت اصل آن یا بیشتر، قابل فروش باشد 713
- شرط هشتم: مالک بتواند در مال التجاره عرفاً تصرّف داشته باشد 713
- شرط ششم: در تمام سال، قصد تجارت با مال التجاره باقی باشد 713
- اشاره 714
- موارد مصرف زکات 714
- مورد اول و دوم: فقراء و مساکین 714
- مورد سوم: عاملین و کارگزاران زکات 716
- مورد ششم: بدهکاران 717
- مورد پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان 717
- مورد هفتم: فی سبیل الله 718
- مورد هشتم: ابن السبیل (مسافر در راه مانده) 719
- اشاره 720
- شرایط کسانی که مستحقّ زکات اند 720
- شرط اول: زکات گیرنده باید شیعه دوازده امامی باشد 720
- حکم پرداخت زکات به فقیه جامع الشرایط 720
- شرط دوم و سوم و چهارم: زکات گیرنده زکات را در مسیر حرام مصرف نکند 721
- شرط پنجم: زکات گیرنده، واجب النفقه زکات دهنده نباشد 721
- شرط ششم: در صورتی که زکات دهنده عام و غیر سید است، زکات گیرنده، هاشمی و سید نباشد 723
- نیت زکات و احکام مربوط به آن 723
- احکام دیگر پراخت زکات 724
- شرایط واجب شدن زکات فطره (فطریه) 729
- احکام کسانی که پرداخت فطریّه شان بر انسان واجب است 730
- مصرف زکات فطره 733
- پرداخت فطریه دیگری 733
- احکام دیگر مربوط به پرداخت زکات فطره 734
مستحبات دفن
مسأله 772. فقهاء بزرگوار رضوان الله تعالی علیهم اموری را به عنوان مستحبّات هنگام دفن میت و قبل و بعد آن ذکر نموده اند که رعایت آنها رجاءً مطلوب می باشد:
1. قبر را به اندازه قد انسان متوسّط یا تا ارتفاع شانه وی گود کنند.
2. در زمینِ سست در وسط قبر، گودیی شبیه به نهر حفر کنند و میّت را در آن گذاشته، سپس با گذاشتن سنگ های لحد، سقف بر آن بزنند، بعد قبر را از خاک پر کنند و امّا در زمینِ سخت برای قبر لحدی در طرف قبله قبر قرار دهند و در عرض و طول به قدری باشد که میّت در آن بگنجد و در عمق به اندازه ای باشد که بتوان در آن نشست سپس میّت را در آن گذاشته و سنگ های لحد را در دیواره قبر در طرف قبله قرار دهند و بعد قبر را از خاک پر کنند.
3. میّت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند، مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد، مثل آنکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند یا از مشاهد مشرّفه باشد.
4. اقارب و خویشاوندان را نزدیک یکدیگر دفن کنند.
5. جنازه را در چند ذِراعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و یکی از حکمت های آن این است که میّت خود را برای ورود به قبر آماده کند.
6. چنانچه میّت، مرد است، در دفعه سوم میت را طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند و اگر میت زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند.
7. جنازه را به آرامی از تابوت بردارند و با رفق و مدارا آهسته وارد قبر کنند.
8. چنانچه میت زن است در موقع وارد کردن در قبر پارچه ای روی قبر بگیرند.
9. اگر میّت زن است کسی که با او محرم می باشد او را در قبر بگذارد و اگر محرمی نباشد، خویشاوندانش او را در قبر بگذارند.