توضیح المسائل جامع مطابق با فتاوی حضرت آیت الله العظمی حاج سید علی حسینی سیستانی مدّ ظلّه العالی صفحه 333
- پیش گفتار 1
- اهمّیّت فراگیری احکام 4
- لزوم مراجعه به فقهاء 7
- علّت لزوم تقلید 9
- شرایط تکلیف 12
- نشانه های بلوغ 13
- انواع آب مطلق 23
- انواع آب ها 23
- 1. آب کُر 23
- 2. آب قلیل 25
- 3. آب جاری 26
- 4. آب باران 27
- احکام دیگر آب ها 29
- اشاره 31
- امور واجب یا حرام هنگام تخلّی 31
- کیفیت تطهیر مخرج ادرار و مدفوع 32
- استبراء 34
- مستحبّات و مکروهات تخلّی 35
- 1و2. ادرار و مدفوع 37
- اشاره 37
- اقسام نجاسات 37
- 4. مردار 38
- 3. منی 38
- 5. خون 39
- 8. کافر غیر کتابی 41
- 6 و 7. سگ و خوک 41
- 9. شراب 43
- 10. عرق حیوان نجاست خوار 43
- راه های ثابت شدن نجاست 44
- چگونگی نجس شدن شیء پاک 45
- احکام دیگر نجاسات 47
- 1. آب 50
- اشاره 50
- شرایط تطهیر (پاک کردن) أشیاء با آب 50
- اقسام مطهّرات 50
- کیفیت و احکام تطهیر أشیاء 52
- تطهیر ظرف ها 52
- اشاره 52
- تطهیر اشیاء غیر ظرف 54
- سایر احکام مربوط به تطهیر أشیاء با آب 55
- 2. زمین 58
- 3. آفتاب 59
- 4. استحاله 61
- 6. انتقال 63
- 7. اسلام 63
- 8. تبعیّت 64
- 9. بر طرف شدن عین نجاست 66
- 11. غایب شدن مسلمان 69
- راه های ثابت شدن پاکی أشیاء متنجّس 70
- احکام شستن صورت و دست ها 75
- اشاره 75
- احکام مسح سر و پاها 78
- شرایط صحّت وضو 81
- شرط اوّل و دوّم: آب وضو پاک و مطلق باشد 81
- اشاره 81
- وضوی ارتماسی 81
- شرط سوم: آب وضو غصبی نباشد 82
- شرط چهارم: اعضای وضو موقع شستن و مسح کردن پاک باشد 84
- شرط پنجم: وقت برای وضو و نماز، کافی باشد 85
- شرط هفتم: کارهای وضو را به ترتیب به جا آورد 86
- شرط ششم: به قصد قربت و اخلاص وضو بگیرد 86
- شرط هشتم: موالات را رعایت نماید 86
- شرط نهم: کارهای وضو را در صورت امکان، خودِ فرد انجام دهد 87
- شرط دهم: استعمال آب برای او ضرری نداشته باشد 88
- شرط یازدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد 89
- مواردی که وضو را باطل می کند 92
- مستحبّات وضو 93
- مواردی که به سبب آن ها وضو گرفته می شود (غایات وضو) 94
- احکام دائم الحدث 96
- اشاره 98
- اشاره 98
- شرایط وضوی جبیره 98
- شرط اوّل: در اعضای وضو، زخم یا دمل یا شکستگی یا مرهم وجود داشته باشد 98
- وضوی جبیره 98
- شرط دوم: آب برای موضع آسیب دیده ضرر داشته یا باز کردن جبیره، ضرری یا فوق العاده سخت باشد 100
- شرط سوم و چهارم: روی جبیره مسح شود و هنگام مسح، عضو جبیره دار ثابت باشد 101
- شرط پنجم: جبیره در اعضای مسحی خشک باشد 102
- شرط هشتم: جبیره به مقدار معمول باشد 102
- شرط ششم و هفتم: جبیره پاک و غیر غصبی باشد 102
- شرط نهم: ترتیب رعایت گردد 103
- کیفیت وضوی جبیره ای در صورت های مختلف 103
- احکام دیگر وضوی جبیره ای 105
- احکام غسل جبیره و شرایط آن 106
- حکم تیمّم جبیره ای 107
- غسل های واجب 113
- احکام جنابت 113
- اشاره 113
- مواردی که برای آن ها غسل جنابت انجام می شود 115
- کارهایی که بر جنب حرام است 116
- مواردی که بر جنب مکروه است 117
- غسل ترتیبی 118
- اشاره 118
- کیفیت غسل 118
- غسل ارتماسی 119
- شرایط صحیح بودن غسل 120
- احکام دیگر غسل 121
- غسل های مستحب 124
- شرایط خون حیض 128
- اشاره 128
- اشاره 128
- حیض 128
- شرط دوم: قبل از یائسگی باشد 129
- شرط چهارم: از رحم بیرون آمده و خارج شود 130
- شرط سوم: از رحم باشد 130
- شرط ششم: بیشتر از ده روز نباشد 131
- شرط هشتم: در سه روز اول خون استمرار داشته باشد 132
- شرط هفتم: سه روز اول پشت سر هم باشد 132
- شرط نهم: بین دو حیض، حداقل ده روز پاک باشد 133
- احکام خون های مشکوک 133
- احکام حائض 134
- احکام کم بودن وقت نماز برای حائض 137
- مستحبّات و مکروهات برای حائض 139
- اقسام عادت در حیض 140
- انواع عادت عددیه و شرایط محقّق شدن آن 140
- اشاره 140
- شرایط محقّق شدن عادت وقتیه 141
- چگونگی از بین رفتن عادت 143
- اقسام زنان حائض 144
- اشاره 144
- دارای عادت وقتیه و عددیه 144
- دارای عادت وقتیه 152
- دارای عادت عددیه 157
- 4. مبتدئه 160
- 5. مضطربه 162
- ناسیه ای که عادت عددیّه داشته است 163
- اشاره 163
- 6. ناسیه 163
- ناسیه ای که عادت وقتیّه داشته است 164
- ناسیه ای که عادت وقتیّه و عددیّه داشته است 165
- استبراء و استظهار در حیض 167
- احکام لکّه بینی بانوان 169
- مسائل متفرّقه حیض 171
- نفاس 172
- اشاره 172
- احکام نفساء 176
- استحاضه 177
- اشاره 177
- احکام استحاضه 178
- احکام معلوم نبودن نوع استحاضه 183
- احکام تغییر نوع استحاضه 184
- احکام قطع شدن خون استحاضه 185
- احکام دیگر مستحاضه 187
- غسل مسّ میّت 189
- احکام محتضر 191
- احکام کلّی مربوط به تجهیز میّت 192
- غسل میت 196
- شرایط غسل میت 196
- شرایط فرد غسل دهنده 197
- کیفیّت غسل میّت و احکام مربوط به آن 199
- تیمّم میت 200
- احکام کَفَن میّت 201
- احکام حنوط 204
- شرایط صحیح بودن نماز میت 206
- نماز میت 206
- مواردی که نماز میت واجب است 206
- کیفیت خواندن نماز میت 209
- مستحبّات نماز میّت 211
- دفن میّت 212
- تشییع جنازه 212
- مکروهات نماز میت 212
- واجبات دفن میت 212
- مستحبات دفن 216
- زیارت اهل قبور 222
- نبش قبر 222
- مورد اول: نداشتن آب 225
- اشاره 225
- موارد انجام تیمّم 225
- مورد دوم: عدم دسترسی به آب 227
- مورد سوم: ضرر داشتن استعمال آب 228
- مورد چهارم: سختی فوق العاده داشتنِ تهیّه یا استعمال آب 229
- مورد پنجم: نیاز به آب برای رفع تشنگی 229
- مورد ششم: مزاحمت وضو یا غسل با تکلیف مهم تر یا مساوی 230
- مورد هفتم: کمبود وقت 231
- چیزهایی که تیمّم با آنها صحیح است 231
- اشاره 234
- شرط دوم: پاک باشد 234
- شرط اول: بنابر احتیاط لازم، دارای غباری باشد که به دست بچسبد 234
- شرط چهارم: غصبی نباشد 235
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب، عرفاً پاکیزه و نظیف باشد 235
- کیفیت انجام تیمّم بدل از وضو یا غسل 236
- احکام دیگر چیزی که بر آن تیمم می شود 236
- شرط پنجم: با شیء دیگری که تیمّم بر آن صحیح نیست مخلوط نباشد 236
- شرط اول: نیّت تیمّم نماید و در آن قصد قربت و اخلاص داشته باشد 237
- اشاره 237
- شرایط صحیح بودن تیمّم 237
- شرط پنجم: موالات را رعایت نماید 238
- شرط دوم: ترتیب را رعایت نماید 238
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب، اعضای تیمّم را از بالا به پایین مسح نماید 238
- شرط چهارم: در هنگام مسح، عضو مسح شده ثابت باشد 238
- شرط ششم: کارهای تیمّم را در صورت امکان، خودِ فرد انجام دهد 239
- شرط هفتم: در اعضای تیمّم مانعی نباشد 240
- شرط هشتم: نجاست سرایت کننده، در اعضای تیمّم نباشد 241
- احکام دیگر تیمّم 242
- فضیلت نماز 246
- نمازهای واجب 248
- اشاره 248
- اشاره 248
- اقسام نمازها 248
- نمازهای واجب شبانه روزی 249
- مقدّمه اول: رعایت وقت 250
- اشاره 250
- اشاره 250
- 1. وقت نماز ظهر و عصر 250
- احکام دیگر اوقات نماز 253
- 3. وقت نماز صبح 253
- مقدّمه دوم: رعایت قبله 258
- اشاره 261
- مقدّمه چهارم: پاک بودن بدن و لباس نمازگزار 261
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 265
- اشاره 265
- 1. خون کمتر از درهم 265
- 2. خون زخم و دمل 267
- 3. لباس های کوچک نمازگزار 269
- 4. محمول نجس (لباس یا شیء دیگرِ همراه) 269
- 5. حالت اضطرار و ناچاری 270
- اشاره 270
- مقدّمه پنجم: رعایت شرایط لباس نمازگزار 270
- شرط اول: لباس یا پوشش، بدن را به مقدار واجب در نماز بپوشاند 271
- شرایط مشترک لباس نمازگزار 271
- شرط سوم: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد 274
- شرط دوم: پاک باشد 274
- شرط چهارم: از اجزای مردار نباشد 277
- شرط پنجم: از حیوان درنده - بلکه بنابر احتیاط واجب، از سایر حیوانات حرام گوشت نیز - نباشد 278
- شرایط اختصاصی لباس نمازگزار 279
- شرط اول اختصاصی: اگر نمازگزار مرد است، لباس او طلاباف نباشد 279
- برخی از احکام لباس نمازگزار 280
- مستحبّات و مکروهات لباس نمازگزار 282
- اشاره 283
- شرط اول: بنابر احتیاط واجب غصبی نباشد 283
- شرط دوم: استقرار داشته باشد 286
- شرط چهارم: توانایی انجام واجبات را در آن محل داشته باشد 287
- شرط سوم: احتمال بدهد در آن محل، نماز را تمام می کند 287
- شرط ششم: بنابر احتیاط واجب زن جلوتر یا مساوی مرد نماز نخواند 288
- شرط پنجم: اگر مکان نمازگزار نجس است، موجب نجاست لباس و بدن او نشود 288
- شرط هفتم: مکان نمازگزار مسطّح باشد 291
- مکان هایی که نماز خواندن در آنها مستحب یا مکروه است 291
- احکام دیگر مکان نمازگزار 291
- احکام الزامی مسجد و لوازم آن 293
- مستحبّات و مکروهات مربوط به مسجد 295
- جا گرفتن در مساجد و مشاهد مشرّفه و استفاده های دیگر از آنها 297
- اشاره 299
- کیفیت گفتن اذان و اقامه 299
- ترجمه اذان و اقامه 300
- اشاره 301
- شرط چهارم و پنجم و ششم: با نیّت (و قصد قربت و اخلاص) باشد و در صورت اشتراک، آن را تعیین کند و آن را صحیح بگوید. 301
- شرط اوّل و دوّم و سوّم: کسی که اذان و اقامه می گوید، عاقل و شیعه دوازده امامی باشد و در اذان و اقامه برای مردان، مرد باشد 301
- شرط هشتم: موالات را رعایت کند 302
- شرط هفتم: ترتیب را رعایت کند 302
- شرط نهم: وقت نماز فرا رسیده باشد 302
- شرط دوازدهم: اذان و اقامه غنایی نباشد 303
- شرط یازدهم: اقامه را بنابر احتیاط واجب با طهارت بگوید. 303
- موارد ساقط شدن اذان از نمازگزار 303
- شرط دهم: اقامه را ایستاده بگوید 303
- موارد ساقط شدن اذان و اقامه از نمازگزار 304
- مستحبّات اذان واقامه 306
- احکام دیگر اذان و اقامه 306
- مقدمه ورود به مسائل نماز 307
- اشاره 309
- 1. نیت 310
- اشاره 312
- 2. تکبیره الاحرام 312
- مستحبّات تکبیره الاحرام 313
- اشاره 314
- 3. قیام 314
- اشاره 317
- 4. قرائت 317
- مستحبات قیام 317
- احکام قرائت رکعت اوّل و دوّم 318
- احکام قرائت رکعت سوم و چهارم 322
- مستحبات و مکروهات قرائت نماز 324
- 3. رکوع 329
- واجبات رکوع و احکام آن 329
- اشاره 329
- 1. خم شدن 329
- 3. ذکر رکوع 330
- 2. قیام قبل از رکوع (متّصل به رکوع) 330
- 4. استقرار و آرامش بدن 331
- 5. قیام بعد از رکوع 332
- احکام دیگر رکوع 332
- مستحبّات رکوع 333
- واجبات سجده 334
- 7. سجده 334
- 1. قرار دادن قسمتهای هفت گانه بر زمین 334
- اشاره 334
- 2. ذکر سجده 336
- 5. استقرار و آرامش بدن 337
- 3و4. نشستن بین دو سجده و بنابر احتیاط واجب نشستن بعد از سجده دوم 337
- 6. هم سطح بودن پیشانی نسبت به انگشتان شست و دو زانو 338
- اشاره 339
- شرایط چیزی که سجده بر آن صحیح است 339
- 7. گذاشتن پیشانی بر چیزی که سجده بر آن صحیح است 339
- شرط سوّم: از اشیائی باشد که پیشانی بر آن ثابت شود 340
- شرط چهارم: مساحت آن به اندازه ای باشد که عرفاً سجده صدق کند 340
- شرط پنجم: جنس محلّ سجده رعایت شود 341
- احکام دیگر سجده 343
- مستحبات و مکروهات سجده 346
- اشاره 347
- سجده واجب قرآن 347
- موارد مستحبّی سجده تلاوت قرآن 350
- کیفیت سجده واجب قرآن 350
- اشاره 351
- مستحبّات تشهّد 351
- 9. سلام نماز 352
- اشاره 352
- 10. ترتیب 353
- مستحبّات سلام 353
- 11. موالات 354
- قنوت نماز 355
- 1. ترجمه سوره حمد 357
- 2. ترجمه سوره توحید (قل هو الله احد) 357
- 4. ترجمه قنوت 358
- 3. ترجمه ذکر رکوع و سجود و ذکرهایی که بعد از آنها مستحب است 358
- 6. ترجمه تشهّد و سلام نماز 359
- 5. ترجمه تسبیحات اربعه 359
- تعقیبات نماز 360
- سجده شکر 361
- احکام صلوات 361
- مکروهات نماز 362
- اشاره 364
- مبطل اول: از بین رفتن یکی از شرط های نماز 364
- مبطل پنجم: برگشتن و انحراف بدون عذر از قبله 366
- مبطل چهارم: گفتن عمدی آمین بعد از حمد 366
- اشاره 367
- مبطل ششم: تکلّم و سخن گفتن عمدی 367
- احکام سلام کردن و جواب سلام دادن 369
- مبطل هفتم: خندیدن عمدی (قهقهه) 372
- مبطل هشتم: گریه عمدی برای کار دنیا 373
- مبطل نهم: انجام فعل کثیر و کاری که صورت نماز را به هم بزند 374
- یک قاعده کلّی 375
- مبطل دوازدهم: زیاد یا کم کردن عمدی یا سهوی رکن نماز 375
- مبطل یازدهم: پدید آمدن شک های باطل در رکعت های نماز 375
- 2. هر هدف دینی یا دنیوی که دارای اهمیت است 377
- مواردی که می توان نماز واجب را شکست 377
- 1. پیشگیری از ضرر مالی یا بدنی 377
- اشاره 377
- 4. تطهیر (پاک کردن) مسجد در وسعت وقت 378
- 5. گفتن اذان و اقامه یا اقامه تنها 378
- 3. پرداخت طلب طلبکار 378
- 6. پدید آمدن شک های صحیح در وسعت وقت نماز 379
- کم و زیاد کردن اجزاء نماز یا عدم رعایت شرایط نماز 379
- اشاره 384
- شکهای باطل کننده 385
- 1. شک در چیزی که محلّ آن گذشته است 386
- اشاره 386
- شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد 386
- 2. شک بعد از سلام 389
- 3. شک بعد از وقت 390
- 4. کثیرالشّک (کسی که زیاد شک می کند) 391
- 5. شک امام و مأموم 394
- 6. شک در نماز مستحبّی 394
- مورد سوم: شک بین سه و چهار 395
- شک های صحیح 395
- مورد اول: شک بین دو و سه 395
- مورد دوم: شک بین دو وچهار 395
- اشاره 395
- مورد هفتم: شک بین چهار و شش در حال نشسته 396
- مورد ششم: شک بین چهار و پنج در حال نشسته 396
- مورد چهارم: شک بین سه و پنج در حال ایستاده 396
- مورد پنجم: شک بین چهار و پنج در حال ایستاده 396
- مورد دهم: شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده 397
- مورد هشتم: شک بین پنج و شش در حال ایستاده 397
- مورد نهم: شک بین دو و سه چهار و پنج 397
- مورد یازدهم: شک بین سه و چهار و پنج در حال نشسته 397
- احکام دیگر شک های صحیح 398
- احکام گمان در نماز 400
- کیفیت خواندن نماز احتیاط 402
- احکام شک و سهو در نماز احتیاط 404
- اشاره 406
- موارد سجده سهو 406
- 1. تشهّد فراموش شده 406
- موارد لازم سجده سهو (بنابر فتوی یا احتیاط واجب) 406
- اشاره 406
- 3. کلام بی جا 407
- 2. شک بین چهار و پنج یا آنچه در حکم آن است 407
- 4. سلام بی جا 408
- موارد مستحب سجده سهو (احتیاط مستحب) 409
- 1. ایستادن یا نشستن بی جا 409
- اشاره 409
- 4. هر ایجاد نقص سهوی 410
- 3. هر زیادی سهوی 410
- احکام دیگر سجده سهو 411
- کیفیّت انجام سجده سهو 411
- اشاره 416
- شرایط شکسته شدن نماز مسافر 416
- شرط اول: سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی نباشد 416
- شرط دوم: از اول سفر قصد پیمودن هشت فرسخ را داشته باشد 418
- شرط سوّم: در بین راه از قصد خود برنگردد 419
- شرط چهارم: قبل از رسیدن به هشت فرسخ، قطع کننده سفر پیش نیاید 421
- شرط پنجم: برای کار حرام سفر نکند 422
- شرط هفتم: از کسانی که خانه آنها همراهشان است، نباشد 423
- شرط ششم: سفر برای صید لهوی نباشد 423
- شرط هشتم: شغلش سفر نبوده ونیز کثیر السفر در حدّ مسافت شرعی نباشد 424
- شرط نهم: اگر از وطن حرکت می کند به حدّ ترخّص برسد 429
- مورد اوّل (از قواطع سفر): قصد عبور و توقّف در وطن 431
- قطع کننده های سفر 431
- احکام وطن 431
- اشاره 431
- اشاره 431
- احکام اعراض از وطن 435
- شرایط قصد اقامت ده روز (قصد اقامت دهه) 436
- اشاره 436
- شرط اول: مدت اقامت وی در محل، حدّاقل ده روز بوده و این ایّام پشت سر هم باشد 436
- مورد دوم (از قطع کننده های سفر): قصد اقامت حدّاقل ده روز در مکانی 436
- شرط دوم: تصمیم جدی بر ماندن و اقامت ده روز پشت سر هم داشته باشد 437
- شرط سوم: محلی که می خواهد در آنجا مجموعاً ده روز بماند، یک مکان باشد 438
- شرط چهارم: قبل از خواندن یک نماز چهار رکعتی اداء از قصد خود بر نگردد 439
- شرط پنجم: از محلّ اقامت به حدّ مسافت شرعی یا بیشتر خارج نشود و نیز قصد نداشته باشد در بین ده روز به حد مسافت شرعی برود 440
- شرط ششم: از اول قصد نداشته باشد در بین ده روز برای مدّتی که با قصد اقامت ده روز سازگاری ندارد به کمتر از حد مسافت شرعی برود 441
- مورد سوم (از قطع کننده های سفر): ماندن سی روز مردّد در مکانی 442
- احکام دیگر نماز مسافر 443
- شرایط واجب شدن نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر 451
- شرط دوّم: پدر در زمان حیات توانایی انجام قضای نماز را داشته باشد 451
- اشاره 451
- شرط اول: پدر نماز را از روی عذر ترک کرده باشد 451
- شرط سوم: پدر وصیّت نکرده باشد که برای او اجیر بگیرند 452
- شرط پنجم: پسر بزرگتر شرعاً از ارث بردن ممنوع نباشد 452
- شرط چهارم: پسر بزرگتر هنگام وفات پدر، مجنون یا نابالغ نباشد 452
- شرط ششم: پسر بزرگتر معلوم باشد 452
- احکام دیگر نماز قضای پدر 453
- احکام کلّی نماز جماعت 454
- احکام خواندن قرائت و اذکار توسط مأموم 456
- اشاره 457
- شرایط صحیح بودن نماز جماعت 457
- شرط دوم: بین امام و مأموم و همچنین بین مأموم و مأموم دیگر که واسطه بین مأموم و امام است حائلی نباشد 457
- شرط اول: مأموم قصد اقتدا به امام جماعت را داشته باشد 457
- شرط سوم: جای ایستادن امام از جای مأموم بلندتر نباشد 459
- شرط چهارم: مأموم جلوتر از امام نایستد 459
- شرط پنجم: اتّصال بین صف های نماز جماعت رعایت شود 460
- شرط ششم: متابعت و پیروی از امام جماعت مراعات گردد 462
- شرط هفتم: مأموم در بین نماز بدون عذر قصد فرادا نکند 466
- شرط هشتم: مأموم در حال قیام یا رکوع امام به او اقتدا کند 467
- شرط نهم: امام در نزد مأموم معیّن باشد 471
- شرط اول، دوم، سوم و چهارم: بالغ، عاقل، حلال زاده و شیعه دوازده امامی باشد 472
- شرط ششم: قرائتش صحیح باشد 472
- شرط دهم: امام جماعت دارای شرایط امامت باشد 472
- شرط پنجم: عادل باشد 472
- شرایط امام جماعت 472
- شرط هفتم: در صورتی که مأموم مرد است، امام جماعت مرد باشد 473
- شرط هشتم: بنابر احتیاط واجب حدّ شرعی بر او جاری نشده باشد 473
- شرط نهم: اگر مأموم نمازش ایستاده است، امام نیز نمازش ایستاده باشد 473
- شرط دهم: قبله او و مأموم یکی باشد 474
- شرط یازدهم: نمازش در نظر مأموم صحیح باشد 474
- مستحبّات و مکروهات مربوط به نماز جماعت 475
- احکام دیگر شرایط امام جماعت 475
- اشاره 477
- کیفیّت انجام نماز جمعه 477
- شرط سوم: امام جمعه شرایط امامت را دارا باشد 478
- اشاره 478
- شرط دوم: تعداد حاضرین حدّاقل پنج نفر باشد 478
- شرط اول: وقت نماز جمعه فرا رسیده باشد 478
- شرط اول: نماز، به جماعت برگزار شود 479
- اشاره 479
- شرایط صحیح بودن نماز جمعه 479
- شرط دوم: امام جمعه دو خطبه قبل از نماز بخواند 479
- شرط چهارم: نماز جمعه شرایط معتبر در نماز جماعت را دارا باشد 480
- شرط سوم: مسافت بین دو نماز جمعه کمتر از یک فرسخ نباشد 480
- احکام نماز جمعه 480
- موارد واجب شدن نماز آیات 482
- اشاره 482
- وقت نماز آیات 483
- کیفیّت خواندن نماز آیات 484
- اشاره 489
- اشاره 489
- نافله های شبانه روزی 489
- وقت نافله های شبانه روز 490
- 2. وقت نافله عصر 490
- 1. وقت نافله ظهر 490
- 6. وقت نافله صبح 491
- 5. وقت نافله شب 491
- 4. وقت نافله عشاء 491
- اشاره 492
- احکام دیگر نافله های شبانه روزی 492
- سایر نمازهای مستحبی 492
- نماز لیله الدفن (نماز وحشت) 493
- نماز غفیله 494
- نماز اوّل ماه 494
- احکام نمازهای مستحبی 495
- اشاره 495
- زیاد و کم کردن اجزاء در نماز مستحبّی 497
- شک و گمان در کارها و ذکرهای نماز مستحبی 498
- وقت نماز عید فطر وقربان 500
- اشاره 500
- کیفیّت به جا آوردن نماز عید فطر و قربان 500
- احکام به جماعت خواندن نماز عید فطر و قربان 501
- مستحبات نماز عید فطر و قربان 502
- اشاره 504
- شرایط اکتفاء به نیابت در نماز قضاء 505
- شرط چهارم: نایب در عمل قصد نیابت داشته باشد 505
- شرط اوّل، دوّم و سوّم: نایب عاقل، شیعه دوازده امامی و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد 505
- اشاره 505
- شرط پنجم: نایب هنگام انجام عمل، منوب عنه را - هرچند اجمالاً - معیّن نماید 506
- شرط ششم: نایب گیرنده اطمینان به انجام اصل عمل توسّط نایب داشته باشد 506
- شرط هفتم: نایب عمل را به طور صحیح انجام دهد 506
- شرط هشتم: نایب، بنابر احتیاط واجب، از انجام بعضی از شرایط و کارهای اختیاری نماز ناتوان نباشد 507
- احکام دیگر نیابت 508
- شرایط واجب شدن روزه 513
- اشاره 513
- شرط اوّل و دوّم: بالغ و عاقل باشد 513
- اشاره 513
- شرط سوّم: بیهوش نباشد 513
- شرط پنجم و ششم وهفتم: روزه گرفتن، ضرر یا سختی فوق العاده یا منع شرعی دیگری نداشته باشد 514
- شرط چهارم: چنانچه روزه دار زن است، از حیض و نفاس پاک باشد 514
- شرایط صحیح بودن روزه 517
- شرط اول: مسلمان باشد 517
- اشاره 517
- شرط دوّم و سوّم و چهارم: دیوانه یا مست یا بیهوش نباشد 517
- شرط هشتم: مسافر نباشد 517
- شرط هفتم: مسافر نباشد 518
- شرط ششم: روزه گرفتن ضرر نداشته باشد 518
- شرط پنجم: چنانچه روزه دار زن است، از حیض و نفاس پاک باشد 518
- اشاره 519
- احکام نیّت روزه ماه مبارک رمضان 519
- احکام نیّت روزه 519
- شرط هشتم: نیّت صحیح داشته باشد 519
- اشاره 519
- وقت نیّت روزه واجب غیر معیّن مثل روزه قضا و کفّاره 521
- وقت نیّت روزه واجب معیّن غیر روزه ماه رمضان 521
- احکام دیگر نیّت روزه 522
- اموری که روزه را باطل می کند (مفطرات روزه) 524
- شرط نهم: مفطرات روزه را ترک نماید 524
- اشاره 524
- 3. استمناء 527
- 4. دروغ بستن به خداوند متعال و پیامبر صلّی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السّلام بنا بر احتیاط 528
- 6. باقیماندن بر جنابت تا اذان صبح 531
- 7. باقیماندن زن بر حیض و نفاس تا اذان صبح 535
- 8. إماله کردن یا تنقیه 537
- 9. قی کردن 537
- احکام مبطلات روزه 538
- مواردی که برای روزه دار مکروه است 540
- احکام روزه قضا 541
- بعضی از مواردی که قضای روزه، واجب نیست 541
- بعضی از مواردی که قضای روزه، واجب است 542
- اشاره 548
- اقسام کفّاره های روزه 548
- اشاره 548
- کفّاره های روزه 548
- دسته دوّم از اقسام کفّاره: فدیه سالانه 552
- دسته سوّم از اقسام کفّاره: کفّاره تأخیر 553
- دسته چهارم از اقسام کفّاره: فدیه روزانه 554
- گروه اوّل از موارد فدیه روزانه 554
- اشاره 554
- گروه دوّم از موارد فدیه روزانه 555
- گروه سوم از موارد فدیه روزانه 555
- احکام دیگر کفّاره روزه 556
- احکام روزه مسافر 557
- احکام روزه قضای ماه رمضان پدر (که بنابر احتیاط لازم، بر پسر بزرگتر واجب است) 557
- احکام ویژه روزه مستحبّی 560
- روزه های مستحب 563
- اشاره 563
- روزه های حرام 564
- روزه های مکروه 565
- چند حکم متفرّقه روزه (مستحب و مکروه) 565
- راه های ثابت شدن اول ماه 566
- اشاره 574
- شرط اوّل تا چهارم: معتکف، مسلمان و عاقل باشد، اعتکاف را به قصد قربت انجام دهد و حدّاقل سه روز باشد 575
- شرایط صحیح بودن اعتکاف 575
- اشاره 575
- شرط پنجم: معتکف روزه باشد 575
- شرط ششم و هفتم: اعتکاف در مساجد چهار گانه یا در مسجد جامع بوده و در یک مسجد انجام شود 576
- شرط هشتم: اعتکاف با اجازه کسی که اجازه او شرعاً معتبر است، باشد 576
- شرط نهم: معتکف در مکان اعتکاف باقی بماند و از آن خارج نشود مگر در مواردی که خروج، شرعاً جایز است 577
- شرط دهم: کارهایی که بر معتکف حرام است را ترک کند 579
- احکام قضای اعتکاف 580
- کفّاره باطل کردن اعتکاف 581
- شرایط واجب شدن حجّ 582
- اشاره 582
- شرط اوّل: توانایی مالی 583
- شرایط محقّق شدن استطاعت 583
- شرط سوّم: باز بودن راه و ایمن بودن آن 585
- شرط دوّم: توانایی بدنی 585
- شرط چهارم: وسعت داشتن وقت 586
- شرط پنجم: توانایی تأمین نفقات خانواده در مدّت سفر حج 586
- شرط ششم: توانایی تأمین مخارج زندگی پس از بازگشت از حجّ 586
- شرط هفتم: نداشتن بدهی 587
- طلبکاری و استطاعت 588
- استطاعت بذلی 590
- احکام دیگر 592
- احکام حجّ نیابتی 593
- اشاره 594
- معنای «معروف» و «منکر» 594
- شرایط واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر 594
- شرط دوّم: معروف و منکر را - هرچند به طور اجمالی - بشناسد 595
- شرط سوّم: احتمال تأثیر در شخص خلافکار بدهد 595
- شرط اوّل: معروف از واجبات شرعی و منکر از حرام های شرعی باشد 595
- شرط چهارم: شخص قصد ارتکاب منکر را داشته یا مشغول انجام آن باشد 596
- شرط پنجم: شخص در ارتکاب منکر یا ترک واجب معذور نباشد 597
- شرط ششم: امر به معروف و نهی از منکر، برای کسی که امر به معروف و نهی از منکر می کند حرج یا ضرر جانی یا آبرویی یا مالی به مقدار قابل توجّه نداشته باشد 597
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 598
- احکام دیگر امر به معروف ونهی از منکر 599
- شناخت بعضی از گناهان 602
- توبه از گناهان 602
- غناء و موسیقی 604
- شناخت تفصیلی احکام برخی از گناهان ومنکر ها و معروف ها 604
- اشاره 604
- مجسّمه و نقاشی 608
- رقص 608
- ریش تراشی 610
- اشاره 611
- شرط بندی و قمار 611
- شطرنج و سایر وسایل قمار 612
- غیبت 613
- دروغ 616
- تقلّب در امتحانات 616
- بعضی از گناهان زبان 617
- زیور آلات طلا برای مردان 618
- مواد مخدّر و سیگار 619
- صله رحم و قطع رحم 620
- اطاعت از والدین 621
- چند مسأله متفرّقه در مورد بعضی از معروف ها و منکر های دیگر 622
- سال خمسی و احکام مربوط به آن 624
- اشاره 624
- اشاره 624
- 1. درآمد کسبی و غیر کسبی 624
- درآمدهایی که خمس آنها واجب است 627
- موارد استثناء از پرداخت خمس و احکام مربوط به آن 627
- مؤونه 630
- سرمایه و ابزار کار و برخی مسائل مربوط به شاغلین 637
- ترقّی قیمت مال مخمّس یا در حکم مخمّس - ترقّی و تنزل قیمت 638
- آباد کردن و ساختن باغ و بستان و حکم خمس آنها 640
- طلا و ارز قرار دادن معیار محاسبات 641
- محاسبه سال در برخی از قراردادهای چند ساله 645
- جبران خسارت بر اموال 646
- صرف مال مخمّس در مؤونه 648
- بدهکاری ها - قاعده کسر 650
- مطالبات 653
- دستگردان و قاعده ربع (مالی که خمس از آن داده می شود) 655
- تصرف در مال خمس نداده 657
- اشاره 657
- خمس اموال مشکوک و افرادی که مدّتی خمس نداده اند 659
- احکام دیگرخمس درآمد 664
- 2. مال حلال مخلوط به حرام 666
- 3. معدن 671
- 4. گنج 672
- 5. جواهری که با فرو رفتن در دریا بدست می آید 675
- 6. غنیمت 677
- توضیحات کلّی درباره مصرف خمس 678
- 7. زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد 678
- مصرف خمس 678
- شرایط کسانی که مستحق سهم سادات اند 679
- احکام دیگر پرداخت خمس 686
- سال زکاتی 688
- اشاره 688
- شرط اول: شیء متعلّقِ زکات، دارای مالک باشد 689
- اشاره 689
- شرایط عمومی واجب شدن زکات 689
- شرط دوم: مالک آن، شخص حقیقی باشد نه أعیان یا جهات یا عناوین کلّی 689
- شرط چهارم: مال، شخصی باشد نه کلّی در ذمّه 690
- شرط پنجم: مالک از تصرّف در مال زکوی، شرعاً ممنوع نباشد 690
- شرط سوم: مالک آن، آزاد بوده و برده نباشد 690
- شرط اوّل: غلّات مذکور، در زمان تعلّق زکات، در ملکیّت فرد باشد 691
- اشاره 691
- زکات گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) 691
- شرط دوم: غلّات مذکور، به حدّ نصاب معیّن برسد 691
- شرایط اختصاصی تعلّق زکات به گندم، جو، خرما و انگور (کشمش) 691
- زمان تعلّق زکات به غلّات چهار گانه 692
- زمان وجوب پرداخت زکات غلّات چهار گانه و احکام مربوط به آن 693
- مقدار زکات غلّات چهار گانه 694
- حکم مخارج و هزینه های محصول زکوی 697
- احکام دیگر مربوط به زکات غلّات چها گانه 698
- شرط اول و دوّم: مالک طلا و نقره، بالغ و نیز درتمام سال عاقل باشد 701
- اشاره 701
- زکات طلا و نقره 701
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به طلا و نقره 701
- شرط سوم: طلا یا نقره به حدّ نصاب معیّن برسد 702
- شرط چهارم: طلا یا نقره، سکّه دار بوده و معامله با آن رایج باشد 703
- شرط اول: مالک بتواند در اموال مذکور عرفاً تصرّف داشته باشد 705
- زکات شتر، گاو و گوسفند 705
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به شتر، گاو و گوسفند 705
- اشاره 705
- زمان پرداخت زکات طلا و نقره 705
- شرط دوم: حیوانات مذکور در تمام سال از چراگاه های طبیعی واقع در دشت، بیابان و مانند آن، چرا نمایند 705
- شرط سوم: فرد یک سال زکاتی - با وجود سایر شرایط عمومی و اختصاصی - مالک حیوانات مذکور باشد. 706
- شرط چهارم: تعداد حیوانات مذکور، به حدّ نصاب برسد 707
- احکام دیگر مربوط به زکات شتر، گاو و گوسفند 711
- اشاره 712
- شرط چهارم: مال التجاره به حدّ نصاب برسد 712
- شرط سوم: فرد، مال التجاره را به عقد معاوضی مالک شده باشد 712
- شرط اول و دوم: مالک مال التجاره، بالغ و نیز در تمام سال عاقل باشد 712
- شرایط اختصاصی تعلّقِ زکات به مال التجاره 712
- شرط هفتم: مال التجاره در تمام سال، به اندازه قیمت اصل آن یا بیشتر، قابل فروش باشد 713
- شرط هشتم: مالک بتواند در مال التجاره عرفاً تصرّف داشته باشد 713
- شرط ششم: در تمام سال، قصد تجارت با مال التجاره باقی باشد 713
- موارد مصرف زکات 714
- اشاره 714
- مورد اول و دوم: فقراء و مساکین 714
- مورد سوم: عاملین و کارگزاران زکات 716
- مورد ششم: بدهکاران 717
- مورد پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان 717
- مورد هفتم: فی سبیل الله 718
- مورد هشتم: ابن السبیل (مسافر در راه مانده) 719
- حکم پرداخت زکات به فقیه جامع الشرایط 720
- اشاره 720
- شرایط کسانی که مستحقّ زکات اند 720
- شرط اول: زکات گیرنده باید شیعه دوازده امامی باشد 720
- شرط پنجم: زکات گیرنده، واجب النفقه زکات دهنده نباشد 721
- شرط دوم و سوم و چهارم: زکات گیرنده زکات را در مسیر حرام مصرف نکند 721
- شرط ششم: در صورتی که زکات دهنده عام و غیر سید است، زکات گیرنده، هاشمی و سید نباشد 723
- نیت زکات و احکام مربوط به آن 723
- احکام دیگر پراخت زکات 724
- شرایط واجب شدن زکات فطره (فطریه) 729
- احکام کسانی که پرداخت فطریّه شان بر انسان واجب است 730
- مصرف زکات فطره 733
- پرداخت فطریه دیگری 733
- احکام دیگر مربوط به پرداخت زکات فطره 734
حال ایستاده رکوع کند و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند، باید به اندازه ای که عرفاً به آن رکوع گفته می شود، خم شود و اگر به این مقدار نیز نتواند خم شود، باید برای رکوع در حال ایستاده با سر اشاره نماید و اگر به طور کلّی از ایستادن در نماز عاجز باشد، باید رکوع را نشسته انجام دهد.
مسأله 1229. کسی که نمی تواند ایستاده رکوع کند ولی برای رکوع می تواند در حالی که نشسته است خم شود، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و برای رکوع خم شود.
مسأله 1230. کسی که برای رکوع باید با سر اشاره کند، اگر نتواند با سر اشاره کند، باید به نیّت رکوع چشم ها را بر هم بگذارد و ذکر آن را بگوید و به نیّت برخاستن از رکوع، چشم ها را باز کند و اگر از این هم ناتوان است، باید در قلب خود نیّت رکوع کند و بنابر احتیاط واجب، با دست خود یا مانند آن برای رکوع اشاره کند و ذکر آن را بگوید و در این صورت آخر، اگر نمازگزار می تواند در حال نشسته رکوع را با اشاره با سر انجام دهد، باید بنابر احتیاط واجب، نماز را هم ایستاده (که رکوع آن با نیّت در قلب و همراه با اشاره دست و امثال آن باشد) بخواند و هم نشسته (که رکوع آن با اشاره به سر انجام شود) بجا آورد.
مسأله 1231. اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید، باید بایستد و بعد به رکوع برود و چنانچه بدون ایستادن در همان حالت خمیدگی به رکوع برود، کافی نیست.
مسأله 1232. اگر بعد از آنکه پیشانی به زمین رسید، یادش بیاید که رکوع نکرده لازم است برگردد و رکوع را بعد از ایستادن به جا آورد و در صورتی که در سجده دوم (پس از آنکه سر بر مهر گذاشت) یادش بیاید، نمازش، بنابر احتیاط لازم، باطل است.
مستحبّات رکوع
مسأله 1233. فقهاء رضوان الله تعالی علیهم، مستحبّات زیادی را برای رکوع بیان