- مقدمه ناشر 1
- احکام تقلید 2
- آب مطلق و مضاف 9
- 1- آب کُر 9
- اشاره 9
- 2- آب قلیل 12
- 4- آب باران 16
- 5- آب چاه 17
- احکام آبها 18
- احکام تَخلّی (بول و غائط کردن) 21
- اسْتِبْراء 25
- مستحبات و مکروهات تخلّی 28
- نجاسات 29
- 1 و 2- بول و غائط 29
- نجاسات 29
- 3- منی 30
- 4- مردار 30
- 8- کافر 34
- 6 و 7- سگ و خوک 34
- 9- شراب 36
- 10- فقّاع 36
- راه ثابت شدن نجاست 37
- 11- عرق شتر نجاست خوار 37
- راه نجس شدن چیزهای پاک 39
- مُطَهِّرات 46
- 1- آب 46
- مُطَهِّرات 46
- 3- آفتاب 60
- 4- اسْتِحاله 63
- 5- کم شدن دو سوم آب انگور 64
- 6- انتقال 65
- 7- اسلام 66
- 8- تَبَعیت 67
- 10- اسْتِبْراء حیوان نجاست خوار 70
- وضو 75
- وضو 75
- وضوی ارتماسی 82
- دعاهایی که موقع وضو گرفتن مستحب است 83
- شرایط 85
- شرط اول 85
- شرط دوم 85
- شرط سوم 85
- شرط پنجم 87
- شرط چهارم 87
- شرط ششم 88
- شرط هشتم 90
- شرط هفتم 90
- شرط نهم 90
- شرط دهم 91
- شرط یازدهم 92
- شرط دوازدهم 93
- شرط سیزدهم 94
- احکام وضو 96
- احکام وضو 96
- چیزهایی که باید برای آنها وضو گرفت 102
- چیزهایی که وضو را باطل می کند 105
- احکام وضوی جبیره 105
- غسلهای واجب 112
- احکام جنابت 113
- چیزهایی که بر جنب حرام است 116
- چیزهایی که بر جنب مکروه است 117
- غسل جنابت 118
- غسل ترتیبی 119
- غسل ارتماسی 120
- احکام غسل کردن 121
- استحاضه 126
- استحاضه 126
- احکام استحاضه 127
- اشاره 140
- احکام حائض 144
- اشاره 151
- اقسام زنهای حائض 151
- 2- صاحب عادت وقتیه 161
- 3- صاحب عادت عددیه 166
- 4- مُضْطَرِبه 169
- 5- مُبْتَدِئه 171
- 6- ناسِیه 172
- مسائل متفرقه حیض 173
- نفاس 177
- احکام محتضر 185
- احکام محتضر 185
- احکام بعد از مرگ 188
- احکام غسل میت 189
- احکام غسل و کفن و نماز و دفن میت 194
- احکام کفن میت 196
- احکام حُنوط 200
- احکام نماز میت 202
- دستور نماز میت 205
- مستحبات نماز میت 208
- احکام دفن 210
- مستحبات دفن 214
- نماز وحشت 221
- نماز وحشت 221
- نبش قبر 222
- تیمم 230
- اول: از موارد تیمم 230
- در هفت مورد به جای وضو و غسل باید تیمم کرد: 230
- سوم: از موارد تیمم 236
- چهارم: از موارد تیمم 237
- ششم: از موارد تیمم 239
- چیزهایی که تیمم به آنها صحیح است 241
- دستور تیمم 245
- احکام تیمّم 246
- احکام نماز 255
- نمازهای واجب یومیه 258
- وقت نماز ظهر و عصر 258
- وقت نماز مغرب و عشا 260
- احکام وقت نماز 263
- وقت نماز صبح 263
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شود 269
- نمازهای مستحب 272
- وقت نافله های یومیه 274
- نماز غفیله 276
- لباس نمازگزار 285
- شرط اول 285
- شرط دوم 291
- شرط سوم 293
- شرط چهارم 294
- شرط پنجم و ششم 295
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 299
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 305
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 305
- شرط اول 306
- مکان نمازگزار 306
- شرط دوم مسأله 310
- شرط سوم 311
- شرط چهارم 312
- شرط پنجم 313
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است 314
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مکروه است 315
- احکام مسجد 316
- اذان و اقامه 322
- ترجمه اذان و اقامه 323
- واجبات نماز 331
- واجبات نماز 331
- نیت 332
- تکبیره الاحرام 333
- قراءت 342
- رکوع 357
- توضیح 363
- سجود 363
- چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است 373
- مستحبات و مکروهات سجده 377
- سجده واجب قرآن 380
- تشهّد 382
- سلام نماز 384
- ترتیب 385
- مُوالات 387
- قُنوت 388
- 1- ترجمه سوره حمد 390
- ترجمه نماز 390
- 3- ترجمه ذکر رکوع و سجود و ذکرهایی که بعد از آنها مستحب است 391
- 4- ترجمه قنوت 392
- 5- ترجمه تسبیحات اربعه 393
- صلوات بر پیغمبر 396
- مُبْطِلات نماز 397
- چهارم 398
- سوم 398
- ششم 399
- پنجم 399
- هشتم 404
- هفتم 404
- نهم 405
- دهم 406
- یازدهم 407
- چیزهایی که در نماز مکروه است 407
- دوازدهم 407
- مواردی که می شود نماز واجب را شکست 408
- شکیّات 410
- شکیّات 410
- شکهای باطل 410
- شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد 412
- اشاره 412
- 2- شک بعد از سلام 417
- 4- کَثِیرُ الشَّک (کسی که زیاد شک می کند) 419
- 6- شک در نماز مستحبی 422
- شکهای صحیح 425
- نماز احتیاط 433
- سجده سهو 440
- سجده سهو 440
- دستور سجده سهو 444
- قضای سجده و تشهد فراموش شده 445
- شرط اول 451
- نماز مسافر 451
- نماز مسافر 451
- شرط دوم 454
- شرط سوم 457
- شرط چهارم 459
- شرط پنجم 460
- شرط ششم 463
- شرط هفتم 464
- شرط هشتم 468
- مسائل متفرقه 481
- نماز قضا 486
- نماز قضای پدر که بر پسر بزرگتر واجب است 491
- نماز جماعت 494
- شرایط امام جماعت 509
- احکام جماعت 510
- چیزهایی که در نماز جماعت مستحب است 516
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه است 518
- نماز آیات 518
- نماز آیات 518
- دستور نماز آیات 524
- نماز عید فطر و قربان 527
- نیّت 537
- احکام روزه 537
- چیزهایی که روزه را باطل می کند 543
- چیزهایی که روزه را باطل می کند 543
- 1- خوردن و آشامیدن 544
- 2- جِماع 547
- 3- استمناء 548
- 4- دروغ بستن به خدا و پیغمبر 549
- 5- رساندن غبار غلیظ به حلق 551
- 6- فرو بردن سر در آب 552
- 7- باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح 553
- 9- قِیْ کردن 561
- 8- اماله کردن 561
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کند 563
- آنچه برای روزه دار مکروه است 564
- جاهایی که قضا و کَفّاره واجب است 565
- کَفّاره روزه 566
- جاهایی که فقط قضای روزه واجب است 574
- احکام روزه قضا 578
- احکام روزه مسافر 584
- کسانی که روزه بر آنها واجب نیست 587
- روزه های حرام و مکروه 592
- روزه های مستحب 594
- احکام اعتکاف 597
- احکام خمس 608
- 3- گنج 627
- 4- مال حلال مخلوط به حرام 630
- 5- جواهری که به واسطه فرو رفتن در دریا به دست می آید 632
- 7- زمینی که کافر ذِمّی از مسلمان بخرد 636
- مصرف خمس 638
- احکام زکات 643
- شرایط واجب شدن زکات 643
- احکام زکات 643
- زکات گندم و جو و خرما و کشمش 646
- نِصاب گاو 667
- نیّت زکات 683
- مسائل متفرقه زکات 684
- زکات فِطْرَه 693
- زکات فِطْرَه 693
- مصرف زکات فطره 699
- مسائل متفرقه زکات فطره 701
- احکام حجّ 704
- چیزهایی که در خرید و فروش مستحب است 711
- احکام خرید و فروش 711
- معاملات مکروه 712
- شرایط جنس و عوض آن 726
- خرید و فروش میوه ها 730
- فروش طلا و نقره، به طلا و نقره 738
- مسائل متفرقه 748
- احکام صلح 757
- احکام اجاره 762
- احکام اجاره 762
- شرایط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند 767
- مسائل متفرقه اجاره 769
- احکام جُعالَه 779
- احکام مُزارَعَه 782
- احکام مُساقات 788
- کسانی که نمی توانند در مال خود تصرف کنند 792
- احکام وکالت 794
- احکام قرض 799
- احکام حواله دادن 805
- احکام رَهن 809
- احکام ضامن شدن 812
- احکام کفالت 815
- احکام ودیعه (امانت) 817
- احکام عارِیَه 823
- توضیح 828
- دستور خواندن عقد دائم 830
- عیبهایی که به واسطه آنها می شود عقد را به هم زد 836
- عده ای از زنها که ازدواج با آنان حرام است 839
- احکام عقد دائم 847
- مُتعه یا صیغه 850
- حکام نگاه کردن 853
- مسائل متفرقه زناشویی 856
- احکام شیر دادن 862
- اشاره 862
- شرایط شیر دادنی که علت محرم شدن است 867
- مسائل متفرقه شیر دادن 874
- آداب شیر دادن 874
- احکام طلاق 878
- احکام طلاق 878
- عِدّه طلاق 882
- احکام رجوع کردن 888
- طلاق خُلْع 889
- احکام متفرقه طلاق 892
- احکام مالی که انسان آن را پیدا می کند 903
- احکام سر بریدن و شکار کردن حیوانات 909
- توضیح 909
- دستور سر بریدن حیوانات 912
- شرایط سر بریدن حیوان 913
- دستور کشتن شتر 916
- چیزهایی که موقع سر بریدن حیوانات مستحب است 917
- چیزهایی که در کشتن حیوانات مکروه است 918
- احکام شکار کردن با اسلحه 919
- شکار کردن با سگ شکاری 924
- صید ماهی 928
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 930
- احکام خوردنیها و آشامیدنیها 930
- چیزهایی که موقع غذا خوردن مستحب است 935
- احکام نَذْر و عَهْد 939
- مکروهات آب آشامیدن 939
- احکام قسم خوردن 948
- احکام ارث 971
- احکام ارث 971
- ارث دسته اوّل 973
- ارث دسته دوم 977
- ارث دسته سوم 984
- مسائل متفرقه ارث 994
- ملحقات توضیح المسائل 996
- کتاب امر به معروف و نهی از منکر 996
- شرایط امر به معروف و نهی از منکر 997
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 1001
- مسائل دفاع 1005
- بعضی از مسائل که در این زمان مورد حاجت است 1008
- سفته 1008
- سرقفلی 1011
- معاملات بانکی 1013
- بیمه 1016
- بخت آزمایی 1017
- تَلقیح 1019
- تشریح و پیوند 1020
- خاتمه 1022
- احکام درباره تقلید 1036
- احکام درباره تقلید 1036
- درباره مسجد 1037
- درباره وقت نماز و روزه 1037
- درباره وضو 1037
- بعض مسائل نماز 1038
- مسائل روزه 1039
- احکام نماز 1039
- بعض احکام نماز جماعت 1040
- بعض احکام روزه 1040
- بعض احکام نماز مسافر 1042
- نماز مسافر 1043
- بعض مسائل خمس 1044
- احکام خمس 1046
- بخش اول 1046
- بخش دوم 1050
- بعض احکام معاملات 1055
- چند مسأله بانکی 1056
- مسائل متفرقه 1057
1- ( آیت الله سیستانی ) احکام مضاربه مسأله 2228 - مضاربه قراردادی است بین دو نفر، که یکی از آنها مالک است و مالی را به دیگری که آن را عامل می نامیم می دهد، که با آن تجارت کند و سود میان آنها تقسیم شود. و این معامله مشروط به امور زیر است: 1 - ایجاب و قبول. و در انشا آنها هر لفظ، یا فعلی که بر این مضمون دلالت کند کافی است. 2 - بلوغ شرعی، و عقل، و رشد، و اختیار در هر دو طرف قرارداد، و در مالک بخصوص شرط است که از طرف حاکم شرع به دلیل افلاس محجورعلیه نباشد، ولی در عامل این شرط نیست، مگر در صورتی که قرارداد مقتضی تصرف او در اموال مورد حجر خودش نیز باشد. 3 - سهم هرکدام آنها از سود باید با کسر معین باشد، که ثلث است یا نصف است یا هر کسری دیگر. و می شود از این شرط مستغنی شد در صورتی که سهم هرکدام در عرف بازار معین باشد، به طوری که عرفا نیازی به ذکر این شرط احساس نشود. و تعیین سهم هرکدام با ذکر مبلغی از مال مانند صد هزار تومان مثلاً، کافی نیست. ولی می تواند یکی از آنها پس از ظهور سود، سهم خود را با مبلغی از مال مصالحه نماید. 4 - سود باید فقط برای مالک و عامل باشد، و اگر شرط شود که مقداری از سود به دیگری داده شود مضاربه باطل است، مگر اینکه در مقابل کاری مربوط به تجارت یاد شده باشد. 5 - عامل باید قادر بر تجارت باشد در صورتی که مباشرت او در عمل تجارت به صورت قید در قرارداد ذکر شده باشد، مثلاً گفته باشد «این پول را به تو می دهم که شخصاً با آن مباشرت به تجارت کنی» و در صورت عجز با این فرض، قرارداد باطل است. و اگر مباشرت به صورت شرط در متن قرارداد ذکر شود، مثلاً گفته شود «این پول را به تو می دهم که با آن تجارت کنی به شرط اینکه خودت مباشرت نمایی» در این فرض، اگر عامل عاجز باشد معامله باطل نیست، ولی مالک در صورت تخلف از مباشرت خیار فسخ دارد. و اما اگر نه قید شود و نه شرط، ولی عامل عاجز باشد از تجارت حتّی با واداشتن دیگری، قرارداد باطل است. و اگر از ابتدا قادر باشد و سپس عاجز شود، از وقتی که عاجز شده است، قرارداد باطل می شود. مسأله 2229 - عامل امین به حساب می آید، بنابراین در صورتی که مال تلف یا معیوب شود ضامن نیست، مگر اینکه از حدود قرارداد تجاوز کند، یا در نگهداری مال کوتاهی نماید. همچنین در فرض خسارت ضامن نیست، بلکه خسارت در مال مالک خواهد بود. و اگر مالک بخواهد شرط کند که این خسارت تنها بر عهده او نباشد، این شرط به سه صورت ممکن است انشا شود: 1 - اینکه در ضمن معامله شرط کند که عامل با او در خسارت شریک باشد همچنان که در سود شریک است. و در این صورت شرط باطل است، ولی معامله صحیح است. 2 - اینکه شرط شود همه خسارت بر ذمه عامل باشد، و در این صورت شرط صحیح است ولی همه سود نیز برای او خواهد بود، و چیزی از آن به مالک نمی رسد. 3 - اینکه شرط شود عامل در صورت خسارت سرمایه، همه آن یا مقداری از آن را که معین می کند از مال خود جبران نماید و به او بدهد. این شرط صحیح است، و عامل ملزم به عمل به آن است. مسأله 2230 - مضاربه إذنیّه، از عقود لازم نیست. به این معنی که مالک می تواند در اذنی که به عامل در مورد تصرف در مال او داده است، رجوع نماید، و عامل نیز ملزم به استمرار در انجام کار با سرمایه او نیست، و هرگاه خواست می تواند از کار ابا نماید چه قبل از شروع در کار باشد، و چه بعد از آن، و چه قبل از پیدایش سود باشد، و چه بعد از آن، و چه قرارداد از جهت زمانی مطلق باشد، و چه مدت برای آن تعیین شده باشد. ولی اگر شرط کنند که آن را تا زمان معینی فسخ نکنند شرط صحیح است، و عمل به آن واجب، در عین حال اگر یکی از آنها فسخ کند فسخ می شود، گر چه او به دلیل مخالفت با تعهد خود گناه کرده است. مسأله 2231 - در صورتی که عقد مضاربه مطلق باشد، و قید خاصی نشده باشد، عامل از جهت خریدار، فروشنده و نوع کالا، می تواند طبق مصلحت اندیشی خود عمل کند. ولی جایز نیست کالا را از آن شهر به شهری دیگر ببرد مگر اینکه این امر متعارف باشد، به نحوی که اطلاق عقد عرفاً شامل آن باشد، یا اینکه مالک اجازه دهد. و اگر بدون اجازه مالک آن را به جای دیگر منتقل نماید، و مال تلف شود، یا خسارتی ببیند، ضامن است. مسأله 2232 - مضاربه إذنیّه، با مرگ هرکدام از مالک و عامل باطل می شود؛ زیرا با مرگ مالک اموال او به وارث منتقل می شود، و باقی ماندن مال در دست عامل نیاز به مضاربه جدید دارد. و با مرگ عامل اذن از بین می رود؛ زیرا اذن مالک به او اختصاص داشته است. مسأله 2233 - هرکدام از مالک، و عامل می تواند بر دیگری در عقد مضاربه شرط نماید که عملی برای او انجام دهد، یا مالی به او بپردازد، و تا عقد باقی است و فسخ نشده عمل به آن شرط واجب است، چه سودی به دست آمده باشد، و چه نیامده باشد. مسأله 2234 - خسارت، یا تلفی که بر مال مضاربه وارد می شود، مانند آتش سوزی و دزدی، و مانند آن با سود حاصله جبران می شود، چه سود، قبل از خسارت باشد، و چه بعد از آن، بنابراین مالکیت عامل، نسبت به سهم خود از سود حاصله، منوط به عدم عروض خسارت یا تلف است، و تنها وقتی قطعی می شود که مدت مضاربه پایان یابد، یا قرارداد فسخ شود. ولی اگر عامل در ضمن قرارداد بر مالک شرط کند که خسارت با سود سابق یا لاحق جبران نشود، شرط صحیح است. و باید به آن عمل شود. مسأله 2235 - مالک می تواند به نحو جعاله در راه های مشروع سرمایه گذاری کند که همان نتیجه مضاربه را داشته باشد، به این ترتیب که مالی را به شخصی بسپارد، و مثلاً بگوید آن را در تجارت، یا هر بهره برداری دیگر به کار بگیر در مقابل معادل نصف سود مثلا برای تو باشد.
2- ( آیت الله سیستانی ) مسأله 2236 - جعاله آن است که انسان قرار بگذارد در مقابل کاری که برای او انجام می دهند مالی بدهد، مثلاً بگوید هر کس گمشده مرا پیدا کند ده تومان به او می دهم. و به کسی که این قرار را می گذارد «جاعل» و به کسی که کار را انجام می دهد «عامل» می گویند. و میان جعاله و اجاره از جهاتی فرق است، از آن جمله این است که در اجاره بعد از قرارداد، اجیر باید عمل را انجام دهد، و کسی هم که او را اجیر کرده اجرت را به او بدهکار می شود، ولی در جعاله اگرچه عامل شخص معین باشد می تواند مشغول عمل نشود، و تا عمل را انجام ندهد، جاعل بدهکار نمی شود.
3- ( آیت الله علوی بروجردی ) مسأله 2182 - جُعاله آن است که انسان قرار بگذارد در مقابل کاری که برای او انجام می دهند مال معیّنی بدهد، مثلاً بگوید: هر کس گم شده مرا پیدا کند ده تومان به او می دهم {به کسی که این قرار را می گذارد (جاعل ) وبه کسی که کار را انجام می دهد (عامل) می گویند.} فرق بین جعاله و این که کسی را برای کاری اجیر کنند، این است که در اجاره بعد از خواندن صیغه، اجیر باید عمل را انجام دهد و کسی هم که او را اجیر کرده، اجرت را به او بدهکار می شود، ولی در جعاله عامل می تواند مشغول عمل نشود و تا عمل را انجام ندهد، جاعل بدهکار نمی شود.
مسأله 2219- جاعل باید بالغ و عاقل باشد و از روی قصد و اختیار قرارداد کند و شرعاً بتواند در مال خود تصرف نماید، بنا بر این جعاله آدم سفیهی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند اگر حاکم شرع او را از عمل منع کرده باشد، صحیح نیست.
-1
-2
مسأله 2220- کاری را که جاعل می گوید برای او انجام دهند، باید حرام نباشد، و نیز باید بی فایده نباشد که غرض عقلایی به آن تعلق نگرفته باشد، پس اگر بگوید هر کس شراب بخورد، یا در شب به جای تاریکی برود ده تومان به او می دهم، جعاله صحیح نیست.
-3
-4
مسأله 2221- اگر مالی را که قرار می گذارد بدهد معین کند مثلًا بگوید هر کس اسب مرا پیدا کند، این گندم را به او می دهم، لازم نیست بگوید آن گندم مال کجاست و قیمت آن چیست ولی اگر مال را معین نکند مثلًا بگوید کسی که اسب مرا پیدا کند ده
من گندم به او می دهم، باید خصوصیات آن را کاملًا معین نماید.
(5) - (6)