امر به معروف و نهی از منکر در آیینه فتوا صفحه 27

شایسته است جهاتی را که وجوب امر به معروف و نهی از منکر از آن جهات مطلق می شود، ذکر نماییم:

1. عدالت آمر و ناهی

امر به معروف و نهی از منکر از جهت «عدالت» واجب مطلق است؛ یعنی هم بر عادل و هم بر فاسق واجب است، پس فاسق نیز باید امر به معروف و نهی از منکر نماید.

تذکر: آمر به معروف و ناهی از منکری که خود عاصی و فاسق باشد، موظف است خود نیز به دستورات شرع عمل نموده، خصوصاً آن گناه را ترک نماید؛ ولی در مقام امر به معروف و نهی از منکر «عدل» و «فسق» نقشی ندارد.

امام خمینی(قدس سرّه) می نویسد: «لا یشترط فی الآمر و النّاهی العداله أو کونه آتیاً بما أمر به و تارکاً لما نهی عنه، ولو کان تارکاً لواجب وجب علیه الأمر به مع اجتماع الشّرائط کما یجب أن یعمل به، ولو کان فاعلاً لحرام یجب علیه النّهی عن ارتکابه کما یحرم علیه ارتکابه(1)؛ در آمر و ناهی «عدالت» شرط نمی باشد و نیز در امر به معروف و نهی از منکر شرط نیست که اول خود آمر به آنچه فرمان می دهد، عمل کرده و یا آنچه را از آن نهی می کند، ترک کرده باشد؛ بلکه بر همگان واجب است؛ اعم از اینکه خود به تکلیفش عمل بکند یا نه.» البته بحثی نیست که بر وی نیز انجام واجبات و ترک محرّمات لازم می باشد

2. زمان و مکان

بعضی از واجبات در ظرف «زمان» یا «مکان» خاصی واجب می باشند.