امر به معروف و نهی از منکر در آیینه فتوا صفحه 58

امام خمینی(قدس سرّه) می نویسد: «الاول أن یعرف الآمر أو الناهی أنما ترکه المکلف أو ارتکبه معروف أو منکر فلا یجب علی الجاهل بالمعروف و المنکر، و العلم شرطا لوجوب کالاستطاعه فی الحج(1)؛ شرط اول امر به معروف و نهی از منکر این است که آمر به معروف و ناهی از منکر بداند که آنچه را دیگری ترک کرده یا بجا آورده، معروف است یا منکر. پس بر کسی که معروف و منکر را نمی شناسد، امر به معروف و نهی از منکر لازم نیست. بر این اساس، آگاهی و شناخت، شرط وجوب است. همان گونه که استطاعت شرط وجوب حج می باشد.»

دوم: آمر به معروف و ناهی از منکر، شرایط امر به معروف و نهی از منکر را بشناسد و این غیر از شناخت تکالیف شرعی است؛ زیرا ممکن است شخصی واجبات و محرّمات را بشناسد؛ ولی شرایط امر به معروف و نهی از منکر را نداند و برای انجام این دو فریضه احیاناً خود مرتکب منکر گردد.

امام خمینی(قدس سرّه) می فرمایند: «یجب تعلم شرائط الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر و موارد الوجوب و عدمه و الجواز و عدمه حتی لا یقع فی المنکر فی أمره و نهیه(2)؛ واجب است یاد گرفتن شرایط امر به معروف و نهی از منکر و موارد وجوب و عدم وجوب و موارد جواز و عدم جواز این دو فریضه، تا برای اجرای آن، در منکر قرار نگیرد.»

حتی فقها در مورد شناخت، نکته ای بالاتر از این مطرح ساخته اند و آن اینکه فرموده اند: