امر به معروف و نهی از منکر در آیینه فتوا صفحه 91

کرد؛ یعنی از واجبات نهی کنند و به محرمات امر نمایند تا او در مقام عمل به عکس رفتار نماید.

البته این گونه امر به معروف و نهی از منکر مشروط به این است که محذور دیگری در بین نباشد؛ یعنی مثلاً مطلب برای سایر مردم مشتبه نشود که حرام را واجب یا واجب را حرام تلقی نمایند.

امام خمینی(قدس سرّه) می نویسد: «لو کان الفاعل بحیث لو نهاه عن المنکر أصرّ علیه و لو أمره بترکه یجب الأمر مع عدم محذور آخر، و کذا فی المعروف.»(1)

ل) تقلیل معصیت

چنانچه آمر یا ناهی می داند که امر و نهی او در اصل معصیت گنهکار اثر نداشته و او به طور کلی گناه را کنار نمی گذارد؛ ولی می داند یا احتمال می دهد که امر و نهی وی سبب می شود فرد، گناه خود را تقلیل دهد، امر به معروف و نهی از منکر واجب است.

و همین طور اگر بداند یا احتمال دهد که امر و نهی او سبب می شود که شخص عاصی گناه بزرگ تر را رها کرده، به گناه کوچک تر مشغول شود. به خصوص که گناه بزرگ تر از گناهانی باشد که شارع مقدس به هیچ وجه راضی به تحقّق آن نیست، مانند فتنه و قتل.(2)