- سخن پژوهشکده 1
- معنای صرّافی 11
- اشاره 11
- صرّافی، نماد دقت 12
- تعریف صرّافی 12
- نیاز به صرّافی 13
- تاریخچه صرافی 15
- صرّافی در دولت های اسلامی 16
- آمار صرّافی ها 17
- اشاره 17
- صرّافی در عصر معصومین(علیهم السّلام) 17
- تذکر 18
- اشاره 20
- پاسخ به یک اشکال 21
- حساسیت صرافی در عصر ما 23
- محور شدن پول های غربی 24
- دوم؛ تسهیلات یکسان 28
- اشاره 28
- وظایف دولت در قبال صرافی ها 28
- اول؛ پرهیز از انحصار گرایی 28
- حکم شرعی صرافی 30
- اشاره 30
- رعایت شرایط عمومی داد و ستد 31
- شرایط فروشنده و خریدار 31
- اشاره 33
- لزوم 33
- استثناء 35
- اشاره 37
- پیش فروش و نسیه 37
- استفتا از آیت الله مکارم 38
- ربا 39
- کراهت یا عدم کراهت 42
- زکات در سرمایه صرافان 43
- اشاره 44
- قرض و صرافی 44
- تذکر 44
- ب) فروش پول داخلی به قیمت بیشتر: 45
- الف) فروش پول خارجی به قیمت بیشتر 45
- تعلق خمس 47
- اشاره 49
- اشاره 49
- مباح بودن 49
- دو تذکر 51
- نام و تابلو 51
- نصب آیات قرآن 52
- استحکام 54
- تصاویر 55
- اشاره 55
- استفتای دیگر 56
- استفتا از حضور آیت الله مکارم 56
- کارمندان 57
- اشاره 60
- احکام خرید و فروش 60
- ایجاد بازار سیاه ارز 61
- اشاره 61
- استفتا از امام خمینی 62
- مساوات با مشتریان 65
- الگوی مناسب 66
- استخدام کارمندان مرد 67
- آرایش 68
- امانتداری 70
- تعریف کافر 71
- معامله با کفار 72
- اشاره 72
- نجس بودن کفار 72
- استفتا از امام خمینی 72
- فریب کفار در معامله 73
- اشاره 73
- استفتا از آیت الله بهجت 73
- استفتا دیگر 73
- استفتا از آیت الله بهجت 74
- اختیار 74
- پول در قرآن 78
- اشاره 78
- ماهیت پول 80
- دیدگاه اول، مالیّت 80
- اشاره 80
- دیدگاه دوم، سند اعتباری 81
- دیدگاه سوم، حواله 82
- تاریخ پول 83
- مثلی یا قیمی 85
- پول شویی 86
- اشاره 86
- محور اول، تعریف پول شویی 87
- محور دوم، تاریخچه اصطلاح 87
- محور سوم، روش های پول شویی 88
- محور چهارم، تأثیر پول شویی بر اقتصاد 89
- جعل اسکناس 90
- اشاره 90
- استفاده از پول های جعلی 91
- استفتا از محضر مرحوم آیت الله تبریزی 91
- استفتا از آیت الله بهجت 92
- پول اضافه 92
- پول معیوب 92
- اشاره 93
- پول یافت شده 93
- استفتا از آیت الله صافی 94
- پول های عتیقه 95
- اشاره 95
- معاوضه پول نو و کهنه 96
- خرید پول خرد 97
- اشاره 98
- نام های مقدس 98
- استفتا از آیت الله بهجت 99
- استفتای دیگر 99
- نوشتن بر روی اسکناس و مچاله کردن 99
- اشاره 102
- تعریف بیع صرف 103
- اشاره 105
- شرط صحت بیع صرَف 105
- چند تذکر 110
- اشاره 110
- 2. قبض بعض 111
- 3. تبعض صفقه 112
- 4. طلب 113
- 5. قبض وکیل 114
- 7. ضمیمه اندک 115
- 6. ضمیمه 115
- اشاره 116
- احکام بیع صَرف 116
- 8. فقط بیع 116
- عناوین در دست اقدام از مجموعه فقه و زندگی 131
پاسخ نظریه مزبور، این است که از این گفتار مشخص نمی گردد که پول، سند اعتباری از چه چیزی می باشد.(1) علاوه بر این که چنین تلقی ای از پول، عرفاً مردود است. مثلا کسی که از دیگری طلبکار است، وقتی پول خود را دریافت کرد، احساس رضایت کرده به خواسته خود رسیده است و منتظر چیز دیگری نیست.
دیدگاه سوم، حواله
آیت اللّه شهید بهشتی در این زمینه می نویسند:
اسکناس حواله ای است علیه دولت یا بانک مرکزی؛ یعنی مردم در معاملات خود وقتی معامله ای انجام دهند در قبال شیئی که اخذ می کنند، پول کاغذی را به طرف مقابل می دهند، به عنوان این که به مقدار آن از دولت یا بانک مرکزی طلب دارند.(2)
آیت الله صالحی مازندرانی و بسیاری دیگر در پاسخ نظریه مزبور می فرمایند:
پول مانند حواله نیست. از این رو، پول در صورتی که به دست طلبکار داده شود، حق او که بر عهده بدهکار بود، ساقط می شود؛ هر چند پس از گرفتن
1- مجله فقه اهل بیت علیهم السلام (فارسی)، ج 16، ص: 118
2- دفتر همکاری حوزه و دانشگاه. پول در اقتصاد اسلامی، ص 20، به نقل مجله فقه اهل بیت(علیهم السّلام) ، ج 16، ص 119.