آداب و احکام وسایل صوتی و تصویری صفحه 96

کپی رایت

اشاره

یکی از مسائلی که سالیان متمادی است دربارۀ آن بحث می کنند ولی متأسفانه به صورت جدّی اجرا نمی شود، موضوع «کپی رایت»(1) و «حق تألیف» است. برای روشن شدن مسئله کپی رایت، باید موضوع را از نظر قانون و احکام شرعی بررسی کنیم:

برخی از مراجع تقلید فعلی به صورت فتوا(2) یا احتیاط واجب(3)

فرموده اند «حق صاحب اثر باید محترم شمرده شود» یعنی بدون اجازه صاحبان اصلی از آن استفاده نشود. در صورت استفاده بدون اجازه، ضامن خسارتی است که به تولید کننده وارد کرده است مگر از کفار حربی باشد که در اینصورت اشکال ندارد و ضامن نیست.(4)

1- «copyright» به حق قانونی منحصر به فرد تکثیر، انتشار، فروش، و یا توزیع ماده و صورت از چیزی (به عنوان یک اثر ادبی، و یا کار هنری) گفته می شود. (www.merriam-webster.com)
2- آیت الله سیستانی: www.sistani.org؛ آیت الله وحید خراسانی: www. wahidkhorasani.com؛ استفتائات، آیت الله جوادی آملی، ص 107؛ استفتائات، آیت الله بهجت، ج 3، ص 226، س 4106؛ استفتاءات جدید، آیت الله مکارم، ج 3، ص 555، س 1547.
3- أجوبه الاستفتاءات، آیت الله خامنه ای، ص 297، س 1335.
4- استفتاء، آیت الله خامنه ای، آیت الله مکارم، 3/3/1393؛ استفتاء، آیت الله نوری همدانی، 2/12/1393؛ استفتائات، آیت الله بهجت، ج 4، ص 333، س 5723. آیت الله شبیری زنجانی: در صورتی که عرفاً ضامن حساب شود، ضامن است.(استفتاء، 2/12/1393) آیت الله صافی گلپایگانی: اگر در ضمن عقد لازم شرط شده باشد که رایت نشود، ضامن است و الا ضامن نیست. (استفتاء، 2/12/1393).