احکام قهوه خانه ها صفحه 105

موارد زیادی در مورد حق الناس بیان شده، مانند احترام به جان و مال مردم به این معنا که به جان و مال مردم ضرر نرسانیم و کاری نکنیم که ضرری به جان مردم وارد شود، یا دیگران از رفتار ما آسیب ببینند؛ مثلاً سیگار کشیدن در محیط جمعی ضرر رساندن به جان مردم است.

کسی که سیگار و قلیان می کشد باید متوجه باشد دودی که به هوا می رود و وارد ریه رهگذران می شود، به آنان آسیب می رساند. خودت که به خودت ضرر می زنی و ضرر زدن به وجود خودت ظلم به نفس است. اما ضرری که به دیگران می زنی و حق الناس است را باید پاسخگو باشی باید توجه داشت که مصرف قلیان و سیگار در اماکن سربسته مثل سفره خانه های سنتی یا قهوه خانه ها عوارض آن را دو چندان می کند و سلامت اطرافیان در معرض خطر جدی قرار می گیرد.

گاهی اصل اولیه در بعض مسایل ممکن است به نظر بعضی حلال باشد؛ ولی درحالت ثانویه ممکن است عناوین جدیدی پیدا کند و حکم متفاوتی را هم به همراه داشته باشد. مثلاً سیگار کشیدن بسیاری از افراد به خودی خود هر حکمی داشته باشد، یقیناً موجب اذیت و آزار جدی