احکام قهوه خانه ها صفحه 15

شنیدن و انتقاد دیگران قرار می دادند؛ ولی به تدریج، توده مردم، به ویژه اهل حِرَف و پیشه وران برای گذراندنِ اوقات فراغت به آن جا تردّد می کردند. بعد از ورود چای به ایران، دو مرکز تجمع برای تفریح، وقت گذرانی، خوردن و نوشیدن به وجود آمد که یکی قهوه خانه بود و دیگری چایخانه، اعیان و اشراف به سوی چایخانه سوق داده شده و از مردم فاصله گرفتند؛ اما قهوه خانه به محل تجمع قشرهای متوسط و پایین جامعه مبدل گردید و لذا از تمام اصناف و اقشار به آن جا رفت و آمد می کردند.

با روی کار آمدن قاجارها در اوایل قرن13 قمری که ثبات سیاسی به ایران بازگشت و شهرهای ایران تا حدودی رونق گذشته را به دست آوردند؛ قهوه خانه نیز به عنوان نهادی شهری، بار دیگر شکوفا شدند. این روند رو به صعود بود تا آن که در زمان ناصرالدین شاه (1264-1313ق) این رونق به اوج خود رسید. (1)

2. عوامل موثر بر شکل گیری قهوه خانه ها

یکی از عوامل مهم و موثر بر شکل گیری قهوه خانه ها،