احکام عمومی بازار صفحه 119

1- همان، مسئله 1.

2- همان، مسئله 3.

3- تحریر الوسیله (ترجمه)، ج 2، ص 455.

4- تحریر الوسیله، ج1، ص527. مسئله 3.

به کسی که این کار را انجام می دهد، «عامل» می گویند.(1)

فرق بین جعاله و اجاره

فرق بین جعاله و اجاره این است که در اجاره بعد از خواندن صیغه (قرارداد) اجیر باید عمل را انجام دهد و کسی هم که او را اجیر کرده اجرت را به او بدهکار می شود؛ ولی در جعاله، عامل می تواند مشغول عمل نشود و تا زمانی که عمل را انجام ندهد، جاعل بدهکار نمی شود.(2)

اقسام جعاله

1. جعاله عام: در این نوع جعاله، عامل معین نیست؛ مثلا می گوید: «هر کس ماشین مرا پیدا کند، یک میلیون تومان به او می دهم»؛

2. جعاله خاص: در این نوع جعاله، عامل معین است؛ مثلا به شخصی می گوید: «اگر ماشین مرا پیدا کردی، یک میلیون تومان به تو می دهم.»(3)

شرایط کاری که جاعل معین می کند

مسئله: کاری را که جاعل برای آن مزد تعیین می کند، نباید از کارهای حرام باشد؛ همچنین نبایستی از امور بی فایده باشد. پس اگر بگوید: «هر کس شراب بخورد، یا در شب به جای تاریکی برود، صد هزار تومان به او می دهم»؛ جعاله صحیح نیست.(4)

مسئله: اگر مالی را که قرار می گذارد بدهد، معین کند؛ مثلًا بگوید: «هر کس